Kadınların çalışma hayatında daha aktif rol oynayabilmesi için devlet tarafından sağlanan bir çok avantaj bulunmaktadır. Kadınların anne olması ile birlikte çalışma hayatından uzaklaştığı görülürken kadınlara sağlanan avantajlar da çoğunlukla bilinmiyor. SGK tarafından yapılan bazı ödemeler yer alırken doğum öncesinde ve doğum sonrasında annelere bazı haklar tanınmaktadır. Doğum parası ya da doğum izni gibi birçok avantaj sağlanırken 2022 yılında en düşük doğum parası 12 bin 454 TL olarak ödenmektedir. Sadece çalışanlara değil çalışmayan kadınlara da Doğum yardımı yapılmaktadır. Bunun için annelere ilk çocukta 300 ikinci çocukta 400 üçüncü çocukta ise 600 TL ödeme yapılmaktadır. İşte konu hakkındaki detaylar…
İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ NEDİR?
SGK kapsamında çalışan kadın çalışanlar annelik durumuna bağlı olarak geçici iş göremezlik ödeneği almaktadır. Geçici iş göremezlik ödeneği iyi doktor tarafından verilen istirahat durumuna bağlı olarak doğumdan önce ve sonra 8 haftalık süre içerisinde verilmektedir. Çoğul gebelik olması durumunda ise 8 haftalık süre için 2 haftalık ilave süre verilmektedir.
Sigortalı olarak çalışan kadınların istemezse ve hekimin onaylaması durumunda doğuma 3 hafta kalana kadar çalışabilme hakları bulunmaktadır. Bu durumda doğum sonrasındaki istirahat suresini doğum öncesindeki çalışılan süreler eklenebilir. Bunun içinde Sağlık Bakanlığı yetkilileri tarafından onaylanan doğumdan önceki çalışma sürelerinin sağlık hizmet sunucusu hekimleri tarafından düzenlenen belge ile onaylanması gerekir.
ERKEN DOĞUM YAPAN ANNELERE HANGİ ÖDEMELER YAPILIR?
Çalışan kadınların erken Doğum yapması gibi durumların ortaya çıkması durumunda ise doğumdan önce kullanmamış olduğu çalıştırılamayacak süreler doğum sonrasında ki süreye eklenmektedir. İlave olarak verilen her gün içinde geçici iş göremezlik ödeneği hakkı tanınır. Gebelik sürecinde 32 ince haftadan önce doğum yapılması durumunda ise doğum öncesinde kullanılması gereken 8 haftalık sürenin doğum sonrasında verilen süreye eklenmekte ve iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
RAPORLARDA HANGİ HUSUSLARA DİKKAT EDİLMESİ GEREKİR?
Sigortalı olarak çalışan kadınların doktor tarafından verilen rapora göre çalıştığı sürenin ve doğum öncesindeki iznin başladığını ifade eden kağıtta “Gebelik normal/çoğul gebeliktir. Doğuma... hafta kalmıştır. Sağlık durumu, doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışmasına uygundur.” ifadesinin yer alması gerekmektedir. Bununla birlikte verilen kağıtta raporun düzenlenme tarihi ve poliklinik protokol numarasının bulunması zorunludur. Raporun düzenlendiği tarih doğum öncesinde ki iznin başlama tarihi olarak kabul edilmektedir.
E-ödenek sistemi doğrultusunda düzenlenen doğum raporlarındaki süreler standart olmakla beraber rapor üzerinde bulunması gereken bilgiler ise elektronik ortam üzerinden SGK'ya gönderilmektedir
Doğumuna 8 hafta kalan ve 3 hafta kalana kadar çalışabileceğine dair raporu bulunan sigortalı kadın 3 haftalık süreden önce doğum yapması durumunda iş yerinde çalışan adı süreler kadar geçici iş göremezlik ödeneği almaktadır. Raporun verildiği tarih ve iş göremezlik ödeneğinin başlangıç tarihi arasındaki süre ise doğum sonrasındaki istirahat suresinde ilave olarak eklenmektedir.
Tıbbi gereklilik nedeni ile gebeliğin sonlandırılması sonucu istirahati uygun görülen sigortalı kadına analık sigortasından, tıbbi gereklilik haricinde (kürtaj vb.) istirahat verilen sigortalı kadına ise hastalık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
ÖDENEKTEN YARARLANMAK İÇİN HANGİ ŞARTLAR GEREKLİDİR?
Sigortalı olarak çalışan kadınların doğumdan önceki ilk 8 haftalık süreç çoğul gebelik olması durumunda 10 haftalık süreçte iş göremezlik ödeneği alabilmektedir. Bu ödenekten yararlanmak için gereken şartlar şu şekildedir:
Doğum yapmadan önce bir yıl içerisinde en az 90 günlük kısa vadeli sigorta priminin ödenmiş olması gerekir.
İstirahatli olarak sayıldığı süre içerisinde işyerinde çalışmaması gerekmektedir. (Sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışma durumu hariç)
İstirahat başlangıcının olduğu tarihte sigortalı olarak görülmesi gerekmektedir.
Doğum sürecinin canlı veya öyle olarak gerçekleşmiş olması gerekir,
ÇALIŞAN KADINLAR İÇİN DOĞUM YARDIMI NE KADAR?
SSK'lı olarak çalışan kadınlar için doğum yardımı olarak adlandırılan iş göremezlik ödemesi yapılır. Bu haktan yararlanmak isteyen kişilerin ise en az 90 gün sigorta prim ödemesinin bulunması gerekir. Ödenecek olan tutar ise annenin son 3 aylık brüt ücretine göre hesaplanmaktadır. Günlük brüt ücretin üçte ikisi ödeme olarak annelere verilmektedir. 2022 yılında brüt maaşı 5.004 lira olan asgari ücretli çalışan kadınlara 12 bin 454 lira ödenebiliyor.
DOĞUM PARASI NE KADAR?
15 Mayıs 2015 tarihinden sonra doğum yapan bütün annelere çocuk parası verilmeye başladı. Yeni doğan çocuklar için verilen yardım kapsamında aileler T.C. kimlik numarası ile birlikte ‘aile.gov.tr’ adresi üzerinden başvuru yapabilirler. İsteyen kişiler ise aile Bakanlığı il müdürlükleri ve ilçelerde bulunan kaymakamlıklara başvuruda bulunabilir. Yapılan başvuru kapsamında İlk çocuk için 300 TL, ikinci çocuk için 400 TL, üçüncü çocuk içinde 600 TL ödeme yapılmaktadır
DOĞUM PARASI NASIL ALINIR?
Doğum yardımı için başvuruda bulunacak olan aileler doğumun canlı gerçekleşmesi durumunda ilk önce nüfus müdürlüklerinden yenidoğanın kimlik işlemlerini tamamlaması gerekmektedir. Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) kayıt işlemini tamamlayan aileler daha sonra"Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesini” eksiksiz bir şekilde doldurarak ilgili kuruma ulaştırılması gerekmektedir. Başvurunun tamamlanması durumunda belirlenen tutarın hesabınıza yattığı ya da yatacağı durumda size mesaj ile bildirim gelecektir.
DOĞUM PARASI NE ZAMAN ÖDENİR?
Doğum yardımı için ödeme alacak kişiler ödemeleri nasıl yapılacağını merak etmektedir. Yardım için başvurunun tamamlanmasından sonra doğum yardımı sistemine gerilerek ödeme hakkında bilgi sahibi olabilirler. Ödemeler PTT şubelerinden yapılmaktadır.
DOĞUM PARASI SORGULAMA İŞLEMLERİ
Doğum parası için başvuru yapan ve başvurusu onaylanan kişiler e-devlet ekranı üzerinden sorgulama işlemlerini gerçekleştirebilirler.
