15 Temmuz hain darbe girişiminin ekonomiye yansıması, pazar rakamlarındaki keskin düşüşle ortaya çıktı. Temmuz ayı tüketim verilerindeki olumsuz etki; konut, perakende ve otomotiv pazarı da göz önüne alındığında daralmayı gözler önüne serdi.
ÖZEL HABER / CEYDA DİNÇBAKIR
Türk ekonomisinin 15 Temmuz hain darbe girişiminden aldığı darbenin etkileri su yüzüne çıktı. Temmuz ayının tam ortasında gerçekleşen darbe girişiminin ekonomik etkileri verilere yansımaya başladı. Özellikle konut, perakende ve otomotiv pazarı incelendiğinde olumsuz etkisi gözler önüne seriliyor. Hükümetin aldığı önlemler uzun vadede ekonomiye yansıyacağı öngörülürken kısa vadede piyasaların rahatlaması için acil önlem planlarının gerektiğini ortaya çıkardı. Ocak-Temmuz arası sadece yüzde 2,7 azalan konut satışları Temmuz ayında yüzde 15,8 daralma yaşadı. Aynı şekilde Ocak-Temmuz döneminde yüzde 3,7 daralan otomotiv ve ticari araç pazarı da, Temmuz ayında yüzde 30,2 geriledi.
PERAKENDEDE GERİLEME
Perakende de otomotiv ve konut pazarı ile eşdeğer gelişti. Temmuz’da perakende satış hacmi oranı bir önceki aya göre yüzde 0,8 oranında geriledi.
Konut, otomotiv ve perakende satışların Temmuz ayında yaşadığı sert daralmaya karşılık Ağustos ayı ekonomi güven endeksi de tarihi bir düşüşle 72,7 seviyesine geriledi. TÜİK’in 2012’den bu yana yayınladığı ekonomi güven endeksinde ilk kez bu derece bir sert düşüşün olması dikkat çekti. Buna göre, ekonomik güven endeksi ağustosta geçen aya göre yüzde 24,1 azalarak, 95,73’ten 72,66’ya geriledi.
Ekonomik güven endeksindeki düşüş, hizmet, inşaat sektörü, imalat sanayi ve perakende güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı.
Karşı önlem olarak özellikle konut faizlerinin tek haneye indirilmesi çağrısı ile bankalar harekete geçti. Otomotivde de ÖTV’nin indirilmesi yasalaştırıldı. Fakat perakendeye henüz ciddi bir önlem gelmediği gibi bayram tatilinde durgunluğun devam edeceği öngörülüyor.
BAYRAM ETKİLİ OLACAK
Ekonominin yeniden rayına girebilmesi adına piyasa hareketleri gözlenirken aylık daralmaların önünün kesilmemesi halinde büyümenin de yara alabileceği öngörüler arasında.
ADIMLAR ATILMALI
CHP Genel Başkan Yardımcısı Selin Sayek Böke, ekonomiye acil müdahale gerektiğini belirterek reel sektörün güven kaybının yüzde 3.1’e ulaştığını belirterek “Ekonomik güven endeksinde % 24.1’lik radikal düşüş gerçekleşti. Bu düşüş acil olarak ekonomi yönetiminin güven inşa edici adımları atması gerektiğine işaret ediyor” dedi.
OTOMOBİL PAZARINDA DARALMA
Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2016 yılı ilk 7 ayında yüzde 3,7 azaldı. Otomobil pazarı yüzde 2, hafif ticari araç pazarı yüzde 8,9 azaldı. 2015 yılı yedi aylık dönemde 516 bin 386 adet toplam pazar gerçekleşmişti. Otomobil satışları, 2016 yılı ilk yedi ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,04 azalarak 384 bin 48 adete geriledi. 2015 yılı aynı dönemde 392 bin 64 adet satış gerçekleşmişti. Hafif ticari araç pazarı, 2016 yılı ilk yedi ayında geçen yıla göre yüzde 8,86 oranında azalarak 113 bin 302 adete geriledi. Geçen yıl aynı dönemde 124 bin 322 adet satış gerçekleşmişti. Böylelikle otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2016 yılı Temmuz ayında yüzde 30,2 azaldı. Otomobil pazarı ise yüzde 29, hafif ticari araç pazarı yüzde 34 geriledi.
KONUT SATIŞLARI DÜŞTÜ
Konut satışları da temmuz ayında, hem bir önceki aya göre hem de bir önceki yıla oranla geriledi. Konut satışları 2016 Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,8 oranında azalarak 81 bin 343 oldu. Temmuz ayında 81 bin 343 adet konut satıldı. Geçen yıl Temmuz ayında ise 96 bin 89 konut satılmıştı. Yeni konut satışı 37 bin 829 iken geçen yıl Temmuzda 43 bin 623 yeni konut satılmıştı İkinci el konut satışı ise 43 bin 514 iken geçen yıl temmuzda 42 bin 966 adetti.
