Yeni anlaşma ile 39 takımın kasasına yılda yalnızca 690 bin dolar girecek: Süper Lig'in değeri bu kadar ucuz mu?

FURKAN UZUN

Süper Lig ve TFF 1. Lig’de yeni sezonun 11, 12, 13 ve 14 Ağustos 2023 tarihlerinde oynanacak maçlarla başlaması planlanıyor. Yeni sezonun başlamasına bir aydan az süre kalmasına rağmen Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), büyük bir sürprize imza atarak Süper Lig’de isim değişikliğine gitti. 2005-2010 yılları arasında ‘Turkcell’, 2010’dan bu yana ise ‘Spor Toto’ ismiyle anılan Süper Lig, önümüzdeki sezon ‘Trendyol Süper Lig’ ismiyle anılacak.

1+1 yıllık anlaşma gereği yıllık 700 milyon TL karşılığında Süper Lig'in yeni ismi 'Trendyol Süper Lig' oldu. Söz konusu bedel anlaşmanın imzalandığı günün dolar kuruyla (26,10) 26 milyon 912 bin dolara tekabül ederken bu rakam, 'Süper Lig'in değeri bu kadar ucuz mu?' sorusunu da beraberinde getirdi.

Anlaşmayı KARAR'a değerlendiren spor yorumcusu Cüneyt Kaşeler ile futbol ekonomisti Tuğrul Akşar, Süper Lig'in enflasyonun gerisinde kaldığını vurguladı.

BÜYÜKEKŞİ: SÜPER LİG’İMİZ DÜNYANIN EN DEĞERLİ 10 LİGİ ARASINDA

TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi'nin "Süper Lig'imiz şu an dünyanın en değerli 10 ligi arasında yer alıyor" şeklindeki açıklamasına rağmen 1+1 yıllığına imzalanan anlaşma karşılığında yalnızca 700 milyon TL (26 milyon 912 bin dolar) ödenecek ve söz konusu bu bedel her takıma eşit miktarda dağıtılacak. Süper Lig ve TFF 1. Lig'de toplam 39 takım olduğu düşünüldüğünde takım başına yalnızca 17 milyon 948 bin TL (690 bin dolar) ödenecek.

Geçtiğimiz yıllarda Turkcell ile yıllık 10 milyon dolar olarak imzalanan isim sponsorluğu anlaşması 2010-2011 sezonu öncesinde iptal edilmiş ve yıllık 25 milyon dolardan olmak üzere 5 yıllığına toplam 125 milyon dolar karşılığında Spor Toto ile anlaşma sağlanmıştı. Söz konusu anlaşma 2015 yılında 1+1 yıllığına uzatılırken 2016-2017 sezonunda da devam edilmişti.

2017-18 sezonunun ilk yarısında Süper Lig'de herhangi bir isim sponsorunun bulunmaması futbolseverleri şaşkınlık içerisinde bırakırken ligin ikinci yarısının başında Spor Toto ile yeniden bir anlaşma yapılmış ve sezonun geri kalanı ile 2018-19 sezonunun tamamında Spor Toto, Süper Lig'e yeniden isim sponsoru olmuştu. Söz konusu anlaşma geride bıraktığımız sezonun sona ermesiyle sona ererken Süper Lig'in yeni sponsoru 2010 yılında kurulan bir e-ticaret platformu olan Trendyol oldu. Trendyol Süper Lig için yılda yalnızca 26 milyon 912 bin dolar ödeyecek.

13 YILDA YALNIZCA 1,9 MİLYON DOLARLIK ARTIŞ

2010 yılında, Süper Lig'in isim hakkı için Spor Toto ile yıllık 25 milyon dolarlık anlaşma sağlanırken aradan geçen 13 yıla rağmen Süper Lig'in isim sponsorluğu anlaşmasında sadece 1.9 milyon dolarlık artış yaşandı. Yeni anlaşma kapsamında Süper Lig'in isim hakkı 26 milyon 912 bin dolar karşılığında Trendyol'a satıldı.

TAKIM BAŞINA 690 BİN DOLAR ÖDENECEK

TFF Başkanı Büyükekşi'nin "Süper Lig'imiz şu an dünyanın en değerli 10 ligi arasında yer alıyor" şeklindeki açıklamasına rağmen, 39 takım başına sadece 690 bin dolar ödenecek olması, dolar kurunda yaşanan hareketlilik sonrasında takımları endişeye sevk etti.

Avrupa'nın 5 büyük ligi arasında yer alan İspanya'da ABD'li bilgisayar oyunları üretici EA Sports, gelecek 5 yıl için La Liga ile sponsor anlaşması imzalarken gelecek sezondan itibaren La Liga'nın "La Liga EA Sports", bir alt ligin ise "La Liga EA Sports Hypermotion" ismiyle anılacağı açıklandı.

'SÜPER LİG'İN DEĞERİ BU KADAR UCUZ MU?'

Tarihinde ilk defa yabancı bir şirket ile sponsorluk anlaşmasına imza atan La Liga'nın, EA Sports ile imzalanan anlaşma karşılığında 5 yıl boyunca sezon başına 40 milyar euro (her iki lig için) bir ekonomik katkı sağlayacağı belirtilirken bu rakamın TFF'nin Trendyol ile imzaladığı 24 milyon 415 bin euroluk (26 milyon 912 bin dolar) anlaşmanın tam 1.6 milyar euro katına tekabül etmesi 'Süper Lig'in değeri bu kadar ucuz mu?' sorusuna neden oldu.

2012 YILINDA KÜME DÜŞEN ANKARAGÜCÜ 8 MİLYON DOLAR GELİR ELDE ETTİ

Deloitte şirketinin futbol endüstrisinin mali durumuyla ilgili yayımladığı son rapora göre İngiltere Premier Lig, 6 milyar 442 milyon euroluk geliriyle Avrupa'da en fazla gelir elde eden lig olarak ilk sırada yer alırken İspanya La Liga ise 3 milyar 277 milyon euro ile en fazla gelir elde eden ikinci lig oldu. Premier Lig'de 38 maçta 6 galibiyet elde ederek yalnızca 25 puan toplayan ve ligi son sırada tamamlayarak küme düşen Southampton 102.5 milyon sterlin para ödülü kazanırken Süper Lig'in son şampiyonu Galatasaray ise sezonun sona erdiği tarih olan 7 Haziran'ın dolar kuruyla (23,17) geçtiğimiz sezon 8,4 milyon dolar gelir elde etti.

2012 yılında yapılan bir habere göre ise, 2011-2012 sezonunda yalnızca 11 puan toplayarak Süper Lig'e veda eden Ankaragücü'nün o sezon elde ettiği yayın geliri (14 milyon 451 bin 923 TL) o yılın ortalama dolar kuruyla (1,79) 8 milyon dolara denk geliyor.

Yani 2011-2012 sezonunu son sırada tamamlayarak Süper Lig'den düşen Ankaragücü, 2022-2023 sezonunu şampiyon olarak tamamlayan Galatasaray ile neredeyse aynı geliri elde etti.

Söz konusu bu durum Türk futbolunda ve Türkiye'de yıllar içerisinde yaşanan ekonomik erimeyi net bir şekilde ifade ederken spor yorumcusu Cüneyt Kaşeler ile futbol ekonomisti Tuğrul Akşar, TFF Başkanı Büyükekşi'nin 'Süper Lig, dünyanın en değerli 10 ligi arasında yer alıyor' şeklindeki açıklamasına rağmen Süper Lig'in isim hakkının 700 milyon TL karşılığında Trendyol'a satılmasını KARAR'a değerlendirdi.

Tuğrul Akşar

"TFF'NİN İMZALADIĞI ANLAŞMA ENFLASYONUN GERİSİNDE KALDI"

Söz konusu anlaşmaya tepki gösteren Kaşeler ve Akşar, Süper Lig'in enflasyonun gerisinde kaldığını vurguladı. Futbol ekonomisti Tuğrul Akşar, TFF ile Trendyol arasında imzalanan anlaşmanın yetersizliğine vurgu yaparak dolar kurunda artış yaşanmaya devam edilmesi halinde söz konusu anlaşmadan elde edilecek gelirin eriyeceğini belirtti.

Akşar, “Enflasyonu baz aldığın zaman yetersiz. TL’yi konuşuyoruz. Yarın dolar 30 TL bandına yükseldiği zaman rakamlar daha da eriyecek. Dolayısıyla bu 700 milyon TL’lik anlaşma enflasyonun gerisinde kaldı. Yıllık en az 800-900 milyon TL olmak zorunda. Yani verilen rakam enflasyonun gerisinde kalıyor. Diğer taraftan kurdaki hareketlilik nedeniyle mevcut anlaşma 26 milyon seviyelerinde denk geliyor. Dolar kuru yarın 30 TL olduğunda ise anlaşmanın bedeli 23 milyon euro seviyelerine düşecek. Dolayısıyla neredeyse 3,4 milyon dolarlık bir kayıp daha oluşacak.“ dedi.

13 yılda yaşanan 1,9 milyon dolarlık artış hakkında da konuşan Akşar, kulüplerin TL bazındaki gelirlerinin dolar kuru ve enflasyon karşısında erozyona uğradığını kaydederek “Dolar kuru ve enflasyon, kulüplerin TL bazındaki gelirlerini çok ciddi ölçüde erozyona uğratıyor. Bu nedenle verilen rakamlar bence yetersiz. Kulüpleri enflasyon ve kur riskinden koruyacak bir artış söz konusu değil. Bu anlamda baktığımız zaman Süper Lig’deki takımların gelirleri enflasyonun çok gerisinde. Geçmiş yıllara baktığımız zaman mesela 2021-2022 sezonunda ortalama dolar kurundan futbol kulüplerimize 147,5 milyon dolar havuz geliri ödendi. Buna karşılık 2022-2023 sezonunda ise ödenen toplam tutar 122,8 milyon dolar. Yani 24 milyon dolar kayıp. Dolayısıyla Süper Lig’deki kulüplerin gelirleri reel olarak artmıyor. Nominal artış maalesef enflasyon ve kur riskini karşılama konusunda yetersiz kaldığı için futbol kulüplerinin gelirleri, güneşin karı eritmesi gibi enflasyon ve döviz artışı karşısında eriyip gidiyor.” şeklinde konuştu.

"KULÜPLERİN BU DURUMA SES ÇIKARTMASI LAZIM"

Yeni anlaşma ile eski anlaşma arasındaki yüzde dörtlük farkın altını çizen Akşar, “Yeni anlaşma ile eski anlaşma arasında yüzde dört oranında bir artış. Enflasyonun yüzde 60 olduğu bir ülkede yıllık yüzde dört oranındaki bir artış bir anlam ifade etmez. Kulüplerin aslında bu duruma ses çıkartması lazım.” ifadelerini kullandı.

Cüneyt Kaşeler

‘TÜRK FUTBOLU İFLAS ETTİ’

Spor yorumcusu Cüneyt Kaşeler ise 'Türk futbolunun iflas ettiğini' vurgulayarak “En büyük erozyon, yayıncı kuruluşun ödediği fiyatta yaşanan düşüş. Türk futbolu iflas etti. Bunun Türkçesi bu.” diye konuştu. Trendyol’un TFF ile yaptığı anlaşma hakkında fikirlerini belirten Cüneyt Kaşeler, Süper Lig'de yaşanan belirsizlerin altını çizerek “Trendyol çok vermiş. Yanlış yapmış. Hesabı bilmiyorlar. Hala fikstürü çekilmemiş, kaç takımla oynanacağı belirsiz, düşecek takım sayısı dahi belli olmayan bir lige bu parayı veriyorlar. Transfer tahtası açılmamış takımların olduğu bir lige para verecekler. Bence çok para vermişler. Hesap yapmayı bilmiyorlar.” ifadelerine yer verdi.

Süper Lig’in isim sponsorluğunda 13 yıl içinde yaşanan 1.9 milyon dolarlık artış hakkında da konuşan Kaşeler, Süper Lig’in 13 yıl içerisinde geriye gittiğini vurgulayarak ‘Süper Lig iflas etti’ değerlendirmesinde bulundu.

Kaşeler, “O bahsettiğin dönemden bu yana Türk futbolu daha kötüye gitti. 13 yıl önce Şampiyonlar Ligi’ne direkt katılan takımları olan, Fenerbahçe ve Galatasaray’ın Şampiyonlar Ligi’nde son 16’ya kaldığı, sonrasında da olsa Fenerbahçe’nin UEFA Avrupa Ligi’nde yarı final oynadığı, birçok dünya yıldızının Türkiye’ye geldiği ve yayıncı gelirinin daha yukarında olduğu ve izlenen bir ligimiz vardı. Şimdi öyle bir ligimiz yok. Bence şuan verilen paranın yarısını vermeleri lazım. En büyük erozyon, yayıncı kuruluşun ödediği fiyatta yaşanan düşüş. Türk futbolu iflas etti. Bunun Türkçesi bu.” diye konuştu.

Trendyol ile imzalanan anlaşmanın imza töreninde konuşan TFF Başkanı Büyükekşi’nin “Süper Lig’imiz şu an dünyanın en değerli 10 ligi arasında yer alıyor” açıklamasına da tepki gösteren Kaşeler, “Sayın Büyükekşi’yi herhalde sıcaklar etkiledi. Herhalde bu açıklamasında Asya’yı kast etti. Gerçi Arabistan önümüze geçti. Büyükekşi Avrupa’daki beş değerli ligi saydıktan sonra herhalde ‘Lüksemburg’dan falan iyiyiz’ demek istedi.” dedi.

"SÜPER LİG'DE YABANCI KURALI DAHİL HİÇBİR ŞEY BELLİ DEĞİL"

‘Süper Lig’e isim sponsoru olan markaların Türkiye merkezli olması, Süper Lig’in Avrupa’da izlenmediği anlamına gelir mi?’ sorusunu da yanıtlayan Kaşeler, “Yüzde yüz. Zaten birçoğu birilerinin araya girmesiyle sponsor oluyor. Kimsenin isteyerek sponsor olduğunu sanmıyorum. Devlet, uzun yıllardır Süper Lig’e sponsordu. Ben buradan Trendyol’a seslenmek istiyorum. Siz öncelikle baskı yapın. Bu paraları bedava vermeyin. ‘Her stadın zemini düzgün olsun, her takımın stadı olsun’ gibi şartlar koşun. Birçok takımın stadyumu yok, birçok takımın transfer tahtası kapalı ya da kapanmak üzere. Bunun yanı sıra Süper Lig, yabancı kuralı dahil hiçbir şeyi belli olmayan altyapılarına hiçbir yatırım yapılmayan bir lig. Belirli kuralların dayatılması ve ondan sonraki süreçte bu paralar ödenmeli. Yoksa paralar boşa gider.” şeklinde konuştu.