Trabzonspor-Fenerbahçe maçında gözler PFDK'ya çevrildi: Ciddi cezalar kapıda

OĞULCAN ÇOKSAYAR

Spor hukuku alanında Türkiye’yi uluslararası mecrada temsil eden, İsviçre'deki Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) ile Euroleague Basketbol Tahkimi'nin Türk hakemi olan Avukat Emin Özkurt.

Olaylarla ilgili olarak ilk belirlemelere göre 12 şahıs yakalanarak gözaltına alındı. Peki, şimdi ne olacak?

6222 sayılı Kanun'un 18. maddesi gereğince, söz konusu suçlar nedeniyle gözaltına alınan şahıslara spor müsabakalarını seyirden yasaklama kararı verilir. Bu karar, müsabaka günü ve saatinde karakola gidip imza atma şeklinde uygulanacak olan bir güvenlik tedbiridir.

İlgili kişiler hakkında soruşturma başlatılması halinde şüpheliler hakkında spor müsabakalarını yasaklama tedbiri derhal uygulamaya konulur. Soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, ve kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından bu tedbirin kaldırılmasına karar verilmediği takdirde devam eder.

Adli Sicil Kanunu hükümlerine göre kaydedilen seyirden yasaklama güvenlik tedbiri, kararın kaydedilmesinden itibaren bir yıl geçmesiyle sona erer. Ancak, aynı tedbirin ikinci kez uygulanması durumunda bu süre üç yıla, üçüncü kez uygulanması durumunda ise beş yıla çıkar.

Bu düzenleme, güvenlik tedbirlerinin caydırıcı etkisini artırmayı amaçlamaktadır. İkinci ve üçüncü kez seyirden yasaklanma yaptırımına karar verilmesi durumunda, tedbirin daha uzun süreyle uygulanmasıyla tekrarlayan ihlallerin önüne geçilmesi hedeflenmektedir.

Taraftarlara ne ceza verilecek?

Söz konusu müsabakada yaşanan gelişmeler 6222 sayılı Spora Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun ve ilgili diğer hukuki düzenlemeler kapsamında ciddi sonuçları doğurabilir. Özellikle müsabaka alanına yetkisiz olarak giriş yapma, güvenliği tehdit eden davranışlar, kasten yaralama ve sahaya meşale atma gibi eylemler, hukuki açıdan ciddi cezaları gerektirebilir.

6222 sayılı Kanun'un 16. ve 17. maddeleri, müsabaka alanına yetkisiz giriş yapanları ve güvenliği bozanları hapis veya adli para cezası ile cezalandırmayı öngörmektedir. Bu çerçevede, müsabaka alanına giren ve güvenliği bozan taraftarlar, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalabilirler.

Ayrıca, kasten yaralama suçunun spor alanlarında işlenmesi durumunda ceza yarı oranında artırılabilir, bu da suçlular için daha ağır cezaların önünü açabilir.

Öte yandan, sahaya meşale atma gibi eylemler de ciddi sonuçları olan suçlardır. Kanun'un 13. maddesine göre, sahaya meşale atanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilirler. Bu gibi durumlarda, müsabakada meydana gelen diğer olaylar da göz önünde bulundurularak cezalar belirlenebilir ve ceza miktarı artırılabilir.

Ayrıca, müsabakalarda yaşanan olaylara karışan taraftarların, FDT'nin ilgili hükümleri gereğince e-bilet kartlarının bloke edilmesi ve müsabakalardan geçici veya sürekli men edilmesi gibi disiplin cezalarıyla karşılaşması da mümkündür. Bu tür cezaların yanı sıra, faillerin mensup olduğu kulüplere disiplin cezaları verilmesi de mümkündür.

Taraftarlarla arbedeye giren oyuncuları bir ceza bekliyor mu?

Futbol Disiplin Talimatı'nın 44. maddesi, futbolcuların saldırıda bulunması durumunda 5 ile 10 müsabakadan men cezasını, 45. Maddesi ise futbolcuların kavgaya karışması halinde 3 ila 5 müsabakadan men cezasını öngörmektedir. Yaşanan olaylar bir bütün olarak değerlendirildiğinde Fenerbahçeli futbolcuların sahaya giren saldırganlara karşı müdahalelerinin meşru müdaafa olarak değerlendirilmesi de kuvvetle muhtemeldir. Ancak PFDK tarafından futbolcuların ihlalde bulunduğuna kanaat getirilse dahi, olayların gerçekleşme biçimi ve oyuncuların maruz kaldığı provokasyonlar ve saldırılar göz önüne alındığında, cezanın alt sınırdan verilmesi ve "haksız tahrik" ve "takdiri indirim nedenleri" uygulanarak ceza miktarında indirime gidilmesi olasıdır.

Güvenlik önlemleri konusunda kulüpleri bir yaptırım bekliyor mu yoksa konunun muhatabı başka kurumlar mı?

Futbol Disiplin Talimatı’nın “Sorumluluk” başlıklı 6. Maddesi uyarınca ev sahibi kulüp, müsabakanın oynanacağı stadın ve çevresinin düzenini ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür ve kulüpler taraftarlarının ihlallerinden dolayı objektif olarak sorumludur. Dolayısıyla Trabzonspor’un müsabakada meydana gelen saha olaylarından dolayı sorumlu olduğu aşikardır.

Futbol Disiplin Talimatı’nın “Saha Olayları” başlıklı 52.maddesi uyarınca, Disiplin Kurulu, seyircisi, nedeni ile olaylardan sorumlu olan kulübe olayın ağırlığına göre, para cezası, saha kapatma ve seyircisiz oynama cezasını birlikte uygulayabileceği gibi sorumlu kulüp hakkında cezalardan sadece birine de hükmedebilecektir.

Stadyumlarda düzen veya disiplinin ya da müsabakanın olağan akışı içinde oynanmasının veya güvenliğinin sağlanmasına ilişkin kuralları bireysel veya toplu bir biçimde ihlal eden

Disiplin Kurulu; seyircisi stadyumlarda düzen veya disiplinin ya da müsabakanın olağan akışı içinde oynanmasının veya güvenliğinin sağlanmasına ilişkin kuralları bireysel veya toplu bir biçimde ihlal eden

kulüplere olayın ağırlığına göre, para cezası, saha kapatma ve seyircisiz oynama cezasını birlikte uygulayabileceği gibi sorumlu kulüp hakkında, bu cezalardan herhangi birini vermekle de yetinebilir.

22 Eylül 2013 tarihinde oynanan Beşiktaş – Galatasaray müsabakasında Beşiktaşlı taraftarların sahaya inmesi nedeniyle Beşiktaş kulübüne 4 müsabakayı seyircisiz oynama cezası, Halil Umut Meler’in Ankaragücü Başkanı Faruk Koca tarafından yumruklandığı 11 Aralık 2023 tarihinde oynanan Ankaragücü – Rizespor müsabakasında ise Ankaragücü taraftarlarının neden olduğu saha olayları nedeniyle Ankaragücü kulübüne 5 müsabakayı seyircisiz oynama cezası verilmişti. Basın ve sosyal medyada yer alan görüntülerden görüldüğü üzere Trabzon’da yaşanan saha olaylarının az önce belirtmiş olduğumuz emsallere nazaran çok daha ağır ve şiddet içerikli olduğu göz önünde bulundurulduğunda, PFDK tarafından Trabzonspor’a en az 5 müsabakayı seyircisiz oynama cezası verilmesi gerektiği kanaatindeyim.