Erzincan’ın İliç İlçesindeki altın madeninde yaşanan heyelan sonrası milyonlarca ton liç yığını altında kalan 9 işçinin yeri tespit edilemedi. Faciayla ilgili birçok ihmal açığa çıktı ama göstermelik birkaç tutuklama dışında üst düzey bir yönetici ya da kamu görevlisine dava açılmadı. Meclis Araştırma Komisyonu da faaliyete geçirilmedi. Delillerin karartılma şüphesi artıyor.
Türkiye, 13 Şubat 2024 günü tarihinin en acı olaylarından birine daha şahit oldu. Erzincan’ın İliç ilçesinde Kanadalı SSR Mining ve Çalık Holding’in hissedarı olduğu Anagold Madencilik’in işlettiği altın madeni sahasında toprak kaydı. Daha önce çatlakların oluştuğu bölgede incelemelerde bulunan 9 işçi, milyonlarca ton liç yığını altında kaldı. Arama kurtarma çalışmaları, 18 Şubat günü yeni bir kayma riski sebebiyle durduruldu.
İlk günler 5-6 bakan olay yerindeydi ancak zamanla facia hepsinin gündeminden düştü. İşçilerin yeri dahi tespit edilemedi. En son Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu, ramazanın ilk iftarını işçilerin aileleriyle yaptı. Resmi bir açıklamada bulunulmazken sosyal medya hesabından “Bu zorlu süreci birbirimizin yanında durarak, birbirimize sarılarak ve mübarek ramazan ayının rahmeti ile hep birlikte dayanışma içinde aşacağız” mesajı paylaşıldı.
İHMALLER ZİNCİRİ
Felaketin gerçekleştiği yığın liç sahasının, çamur olarak akan 4. fazına ait ÇED olumlu raporlarının altında dönemin Çevre Bakanı Murat Kurum’un imzası çıktı. Kurum, eleştirilere “Faaliyet iznini biz vermiyoruz. ÇED raporuyla, toprak kaymasının ne alakası var?” yanıtını verdi. SSR Mining’in 2023 yılı finansal tablolarına göre; silinen vergi, faiz ve ceza tutarının 7 milyon 218 bin dolar olduğu anlaşıldı.
Maden sahasının 7’nin üzerinde depremin beklendiği Ovacık Fay Hattı’nın üzerine inşa edildiği belirlendi. Liç sahasında 2022 yılından beri çatlamalar görüldüğü ancak uyarılara rağmen önlem alınmadığı; yetkili kurumlarca denetimlerin yeterince yapılmadığı öğrenildi. Hazırlanan ön bilirkişi raporunda yığın liç sahasının fazlarının limitleri aştığına dikkat çekildi; taşeron firmanın çalışanları “asli”, Anagold Madencilik “tali” kusurlu bulundu.
Soruşturma kapsamına alt kademeden 8 kişi tutuklandı. Madeni işleten firmanın Türkiye’deki müdürü Cengiz Yalçın Demirci, yurt dışına çıkış yasağı getirilerek adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Bu isimler dışında üst düzey bir yönetici ya da kamu görevlisine dava açılmadı.
“AMACINIZ NE?”
CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz “Felaket sonrası, işletmenin çevre izninin ve lisansının iptal edilmesine rağmen Enerji Bakanlığı’nın Anagold’a verdiği 6 işletme ruhsatının iptal edilmediğini tespit ettik. Toprağa yayılan siyanür ve ağır metaller içeren kimyasal içerikli malzeme, yer altı sularına karışarak Fırat Nehri üzerinden 9 il ve 3 ülkeyi geçerek Basra Körfezi’ne dökülüyor; geçtiği her yere zehir taşıma riski barındırıyor. Ayrıca partimizin girişimlerine rağmen hâlâ Meclis Araştırma Komisyonu faaliyete geçirilmiyor. Komisyon üyelerinin resmi denetim yetkisi başlatılmadığı için delillerin karartılma şüphesi artıyor. Murat Kurum meclis denetiminden kaçırılmak isteniyor. 14 Ekim 2022’de Amasra maden faciası yaşandıktan 12 gün sonra Meclis Araştırma Komisyonu ilk toplantısını yapmıştı” dedi. CHP’nin İliç raporunda ise, ceza soruşturmasının işverenler ile kamu görevlilerini de kapsayacak biçimde genişletilmesi gerektiği vurgulandı.
