1 Temmuz’da yürürlüğe giren ‘Aile Hekimliği Yönetmeliği’nin ‘yan etkileri’ isyan ettirdi. KARAR'a konuşan Aile Hekimi Dr. Özlem Sezen, katlamalı cezaların toplu istifalar getireceğini belirtirken Aile Hekimi Dr. Kazım Doğan Eroğulları ise 'kafamızın üstünde her an kellemizi kesecek bir bürokrasi kılıcı ile yaşıyoruz' dedi.
HAVA ASAL
‘Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’ne ilişkin konuşan Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) Başkanı Dr. Özlem Sezen, “Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’nde bir komisyon kurulacağı belirtiliyor. Aile Hekimlerinin işlerine son verme yetkisini elinde bulunduran komisyonun hangi şartlarda kurulacağı kimlerden oluşacağı bilinmiyor' dedi. Sezen, AHEF üyesi 3 bin 391 aile hekiminin istifa dilekçesini her an vermeye hazır olduğu belirtti.
Yürürlüğe girdiği 1 Temmuz’dan itibaren tartışmaların odağında kalan Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğ'ne ilişkin bir dikkat çeken açıklama da Türk Tabipleri Birliği Merkez Konsey Üyesi Aile Hekimi Dr. Kazım Doğan Eroğulları’ndan geldi. Eroğulları, 'kafamızın üstünde bir bürokrasi kılıcı var ve kafamızı her an koparacak durumda sallanıyor. İdareci sizi sevmiyorsa söylediğiniz iyi şeyden bile size ceza puan verebilir. Tamamen keyfi bir uygulama söz konusu” dedi. İşte ‘Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’ ile yaşanan kaosu KARAR'a değerlendiren Dr. Özlem Sezen ve Dr. Kazım Doğan Eroğulları'ın çarpıcı tespitleri...
USLU ÇOCUKLAR OLMAMIZ İSTENİYOR
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konsey Üyesi Kazım Doğan Eroğulları: 1 Temmuz'da yürürlüğe giren Ödeme sözleşme yönetmeliği bizim iş güvencemizi ortadan kaldırıyor. Sözleşmenin feshi ve ya sözleşmenin yenilenmemesi söz konusu. Biz ikişer yıllık sözleşmeler imzalıyoruz. Eskiden vali ile imzalanan sözleşme şimdi il sağlık müdürlüğü ile imzalanıyor. Bu yönetmelik sözleşme feshini kolaylaştıran bir sürü düzenlemeyi içinde barındırıyor. Ceza puanlarını artıran bu yönetmeliğe karşıyız. Mesela bir basın mensubu ile konuşmanın yönetmelikteki ceza puanındaki karşılığı 50 puandır. Sadece basınla konuşmak değil sosyal medyada bu işin içinde. Diyelim ki 'Bugün 150 aşı yaptım yoğundum' diye bir paylaşım yapsam cezası 50 puan. Yine bu konu ile ilgili bir paylaşım yaptığımda bu sefer ilk aldığım 50 puan katlanıyor ve 2 paylaşımda benim haneme 150 puan yazılıyor. Bu puanla da sözleşmem tek taraflı feshedile biliniyor. Kötü söz söylendiğinde ve ya şiddete maruz kaldığımızda karşılık veremeyeceğiz. Veya en basiti çalışırken herhangi bir sebeple önlük giyemedik. 5 kere önlüksüz görüldüğümüzde iş sözleşmemiz yine feshedilebiliniyor. Bu yönetmelik bizim iş güvencemizi ortadan kaldırıyor. aile hekimi olarak emekli olurum diye düşünemez duruma getiriliyoruz. Benim il sağlık müdürünün insafına kalmış uslu çocuk olmamı istiyorlar. Bize kalitesi maske gönderildi ise buna itiraz ettiğimizde suç işlemiş olacağız. Veya maske gönderilmedi 'neden gönderilmedi' diye sorduğumuz da da suç işlemiş olacağız.
KAFAMIZIN ÜSTÜNDE BİR KILIÇ VAR VE HERAN KAFAMIZ KESİLEBİLİR
Bu sözleşme ile anayasal hak olan ifade özgürlüğünü de ortadan kaldırıyor. Bu ceza puanları ile siz yaptığınız kamu görevi ile ilgili sosyal medyaya ve basına bilgi veremezsiniz deniyor. Herhangi bir şey söyleyenlere ilk söyledikleri için 50 ceza puanı ikinci söyledikleri içinde katlamalı ceza ile 100 puan veriliyor. İki ceza puanı uygulaması sonrası tek taraflı sözleşme feshedilebiliniyor. Dolayısı ile sağlık sistemindeki aksaklıkları, yanlışları, eksiklikleri söylememizin önüne geçiliyor. Kafamızın üstünde bir bürokrasi kılıcı var ve kafamızı her an koparacak durumda sallanıyor. Kısacası iş güvencemiz ve anayasal hakkımız olan ifade özgürlüğü ortadan kaldırılmış durumda. Burada bir diğer dikkat çekilmesi gerek noktada şu aile hekimleri tamamen idarecinin insafına bırakılıyor. İdareci sizi sevmiyorsa söylediğiniz iyi şeyden bile size ceza puan verebilir. Mesela 'Bugün ne güzel 100 kişiyi aşıladım. Çok mutluyum' diye bir paylaşım yaptınız. Buna bile ceza verilebilinir. Tamamen keyfi bir uygulama söz konusu.
DÜZELTMİYORLAR EYLEME GİDECEĞİZ
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) Başkanı Dr. Özlem Sezen: 1 Temmuz'da uygulanmaya başlanan ‘Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’ne itirazlarımızı Sağlık Bakanlığı'nın her kademesinde dile getirdik ve düzeltilesini istedik. Bir düzenlemeye gidilmediği için 16 ve 27 Ağustos'ta iş bırakma eylemleri yapacağımızı dile getirdik. 14 Ağustos'ta yönetmelikte itiraz ettiğimiz bir madde kat sayı değişikliği oldu. Fakat bu değişiklik pandemi dönemi için geçerlidir denildi. Yönetmelikte hiçbir şekilde bir düzenleme yok. Bu kısmen bir geri adımdır ama bir kazanım değil çünkü pandemi ve aşı yoğunluğu olduğu sürece geçerli.
KATLAMALI CEZALAR YETMEZMİŞ GİBİ BİR DE PARA KESİNTİLERİ VAR
Pek çok hakkımızı kısıtladığı gibi iş güvencemizi de yok sayıyor. Diyelim ki fiziksel bir şiddete uğradık. Kendimizi savunurken doktora saldıran kişi yere düşse bile hekim ceza puanı alıyor. Sözel olarak bir saldırıya uğradınız ve kişi ile karşılıklı atıştınız hekim ceza puanı alıyor. Bunu haberleştirdi ve ya sosyal medyada paylaştı yine ceza puanı alıyorsunuz. Ve her paylaşımda ceza puanı ikiye katlanıyor. Ayrıca çalışma sözleşmemizin feshedilmesi kararı il sağlık müdürlüklerine bırakılıyor. Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Katsayısı değişiklikleri denerek pek çok değişiklikler yapıldı. Bu değişiklikler ile hekim arkadaşlarımızın mali kayıpları çok fazla oldu. Sosyo Ekonomik Gelişmişlik katsayısı değişikliği ile hekim arkadaşlar 1000 liradan 1700 liraya kadar kayıplar yaşadı.
Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği'nde bir komisyon kurulacağı belirtiliyor. Aile Hekimlerinin işlerine son verme yetkisini elinde bulunduran komisyonun hangi şartlarda kurulacağı kimlerden oluşacağı belirtilmiyor. Neye göre kilerin o komisyonda karar vereceği belli değil. Komisyon ile ilgili maddeler son derece muallak bir durumda.
En çok itiraz ettiğimiz noktalardan birisi de bu. Aynı fiili birden fazla yaptığında katlanan ceza puanı içeren bir durum. Tamamen aile hekimlerini cezalandırmaya yönelik hazırlanmış bir maddeden söz ediyoruz. Diyelim ki şiddete uğradınız haber yaptınız 50 ceza puanı başka konuda yine haber yaptınız 100 ceza puanı hanenize yazılıyor ve 2 olaydan toplam 150 ceza puanı alıyoruz. Biz pandemi boyunca kapalı kalmadan tüm görevlerimiz yerine getirdik üstüne birde yeni pandemi görevleri verildi onları da büyük bir özveri ile yerine getirdik. Bu yönetmelik tüm moral ve motivasyonumuzu bozdu. Pandemi aşılamasında da bize düşen tüm görevleri yerine getirdik. Aile hekimlerinin aşılama kampanyasına katılması ile birlikte tüm yurtta gözle görülür bir yükselme yaşandı. Aşılamadaki istatistikler incelendiğinde bu durum ortaya net bir şekilde çıkıyor.
TOPLU İSTİFALAR GELEBİLİR
11 Eylül'de Ankara'da mitingimiz var. Durum düzelmez ise Aile Hekimliği sisteminden kaçışlar başlayacak. Şu anda bile pek çok aile hekiminin bu zorluklara dayanamayarak görevi bıraktığı haberi alıyoruz. Memnuniyetsizlikler arttıkça istifa edenlerin sayısı da artacaktır. emeklilik isteyenlerin sayısı da her geçen gün artıyor. Bu yönetmelikle sadece hekimleri değil aile sağlığı çalışanlarını da kaybetmeye başladık. Aile Sağlığı çalışanlarının sayısı zaten yüzde 20 oranında azdı. Şimdi bir de memnuniyetsizlikten istifalar başladı. Eskiden zamanı gelinse emekli olan hekim arkadaşlarımız duyardık şimdi ise artık dayanamıyorum diyerek istifa eden hekim arkadaşları duyuyoruz. Sistem bu şekli ile devam ederse istifa edeceğini AHEF'e ileten aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı sayısı 3 bin 391'dır. Bunlar bir süre sonra bakanlığa istifa olarak gider.
Böyle giderse sistem bir yerde kilitlenecek. Aile Hekimleri bu ülkedeki sağlığın birinci basamağıdır. Eğer aile hekimliği sistemi çökerse bütün basamaklar çöker. Ülkenin sağlık geleceği de etkilenecek. Sağlık sisteminde koruyucu hekimliği bizden başka yapan yok. Hastalar hastanelerde ameliyat olur aile hekimleri hem hastane öncesini hem hastane sonrasını takip ettiği için sistemi ayakta tutan ana taşıyıcıdır.
PANDEMİ EK ÖDEMESİ AİE HEKİMLERİNE HAYAL
Pandemi ek ödemeleri hastanelere verildi. Hastanede aşı yapanlar bu ödemeleri aldı. Aile Hekimliklerine pandemi ek ödemesi kovid aşısı şartına bağlandı. Bizim hastanelerde olduğu gibi ayrı bir kovid aşı odamız yok. Hastanede aşı odasında çalışanlar sadece aşı yaparken biz her işimizle beraber aşı da yaptık. Aşı tedariki ve imkanlar dahilinde aşılama hizmetini büyük bir özveri ile yerine getiriyoruz. Ancak bu pandemi ek ödemesine öyle şartlar konulmuş ki inanamazsınız. Ek ödemeden yararlanabilmek için 8 madenin yerine getirilmesi gerekiyor. Bu şartları ve yüzdeleri tutturmak ve pandemi ek ödemesine almak neredeyse imkansız. Aşı zorunluluğu olmayan ülkede insanları zorla kolundan tutup aşı yaptıramayız. Aile Hekimleri 3 bin lira ek ödeme kriterlerini tam sağlayamadı ve çoğu hekim alamadı. 200-300 TL gibi rakamlar duyduğumuz gibi hiç ödeme alamayanlar olduğunu da duyuyoruz. Bu bilgiler yanıltıcıdır. Pandemi ek ödemesinde oransal hesaplamalar var. Bakanlık kendi verileri ile hesaplama yaparken il bazlı aşılamaya, yaş gruplarına ve ülkedeki orana bakıyor. Ek ödemede bir sürü kriter var ve bu kriterleri de tamamlamak çok zor. Ödememek üzere yapılan bir hesaplama yöntemi ile karşı karşıyayız. Cezalar ile bir başarı elde etmek mümkün değil. Aile hekimlerinin özverisi görmezden gelinmemeli ve motive edilmeli.
