Belirli günler camide kalarak ya da evde dış dünyadan izole olarak kendini ibadet etmeye adama ve dünyevi işlerden uzak durma dönemine 'itikaf' adı verilir. Ramazan'ın son 10 günü itikafa girilmesi uygundur. İşte yapılması gerekenler...
Evde itikaf yapılır mı, merak konusu oldu. Erkeklerin camide, kadınların evde itikafa girmesi gerekir. Evde yapılacak itikaf için, mescit benzeri sadece namaz kılınan bir oda hazırlanmalı. İtikaf süresince yemek yapmak, temizlik gibi işlerle uğraşılmaz, sadece ibadetle meşgul olunur. Yoksa itikaf bozulur.
İTİKAF NE DEMEK?
İtikafın kelime anlamı; kendini bir konuya verme, bağlama, dünya işlerinden vazgeçip bir yere kapanmadır.
Dini bir terim olarak itikaf; akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına gelmiş bir Müslümanın 5 vakit namaz kılınan bir mescitte Allah'a yakınlık elde etme niyetiyle bir süre durması demektir.
İTİKAFA NE ZAMAN GİRİLİR?
İslam Peygamberi Hz. Muhammed, Ramazan'da ve özellikle bu ayın son 10 gününde itikafta bulunduğunu bildiren birçok hadis-i şerif vardır. (Buhari, İtikaf, 1; Müslim, İtikaf, 1-5; Ebu Davud, Ramazan, 3; Savm, 77)
İtikafın meşruiyeti Kur'an ve sünnet ile sabittir. "Mescitlerde itikafta bulunduğunuz zaman kadınlara yaklaşmayın" (el-Bakara 2/187) mealindeki ayetle Hz. Ayşe'nin, "Resul-i Ekrem Ramazan'ın son 10 gününde itikafa girerdi. O bu adetine, vefatına kadar devam etmiştir. Sonra onun ardından hanımları itikafa girmiştir" (Buhari, İtikaf, 1; Müslim, İtikaf, 5) şeklindeki rivayeti bunun delillerini teşkil eder.
2021 Ramazan ayı takvimine göre son 10 günü, 3 Mayıs 2021 Pazartesi günü ile 12 Mayıs 2021 Çarşamba günü arasında itikafa girilecek.
İTİKAFA NASIL GİRİLİR?
İtikafa giren kimse camide yer, içer, uyur ve ihtiyacı olan şeyleri mümkün olduğu takdirde camide tedarik eder. Tuvalete gitmek, abdest almak ve gerekli olduğunda gusletmek gibi doğal ihtiyaçları için ise camiden dışarı çıkabilir. Bulunduğu camide cuma namazı kılınmıyorsa, cuma namazını kılmak üzere başka bir camiye gidebilir. Cenaze namazı için ise dışarı çıkamaz. Kendisine veya malına bir zarar geleceği korkusuna kapılması ya da zorla çıkarılması halinde başka bir camiye gitmek üzere içerisinde bulunduğu cami veya mescitten çıkabilir. Bu zorunlu hallerin dışında camiden çıkarsa itikafı bozulur. (Merğinani, el-Hidaye, II, 291-293)
Nafile olan itikaf en az 1 gün yapılmalıdır.
Ebu Yusuf en az süreyi, 1 günün yarıdan fazlası olarak belirlerken İmam Muhammed itikaf için 1 saati de yeterli bulur. (Merğinani, el-Hidaye, II, 290) Yukarıda izah edildiği şekliyle camide itikaf erkeklere mahsustur. Kadınlar ise evlerinin namaz kılmak üzere belirledikleri bir yerinde itikafta bulunabilirler (Merğinani, el-Hidaye, II, 291).
Şafii mezhebine göre ise, mescit dışında itikaf caiz değildir. Kadın, kocasından izin alarak mescitte itikaf yapar. Zira, Hz. Muhammed eşlerinin mescitte itikafa girdikleri rivayet edilmiştir. (Müslim, İtikaf, 6) Bu mezhebe göre itikaf sırasında oruçlu bulunmak da şart değildir. (Şirazi, el-Mühezzeb, I, 350; Şirbini, Muğni'l-muhtac, I, 658-662)
İTİKAFIN ŞARTLARI NELER?
* Diğer ibadetlerde şart olduğu gibi itikafta 'niyet' şarttır. Niyet etmeksizin camide beklemek itikaf yerine geçmez.
* Erkeğin 5 vakit cemaatle namaz kılanan mescitte itikafa girmesi gerekir. İtikafın en faziletlisi Mescid-i Haram'da, sonra Mescid-i Nebevi'de, sonra Mescid-i Aksa'da olandır.
* Vacip olan itikafta oruç şarttır.
* Kadınların hayız ve nifastan temiz olmaları gerekir.
İTİKAFA NASIL NİYET EDİLİR?
"Allah rızası için şu mescitte şu kadar müddet itikaf yapmaya niyet ettim" demekle ve kalbinden geçirmekle bunu nefsine vacip kılar. Bu niyetle mescide giren kimse abdest almak, gusletmek, abdest bozmak gibi zaruret olmadıkça mescitten ayrılmaz. Aksi takdirde itikafı bozulur, yeniden itikafa girmesi gerekir.
KADINLAR NASIL İTİKAF YAPAR?
Kadınlar camide itikaf yapamaz. Evdeyse şarta bağlıdır. Eğer mescit olarak kullandıkları bir oda varsa, o odada itikafa girebilirler.
Yemek yapmak, temizlik gibi ev işlerinin hiçbiri yapılmaz. Sadece ibadetle uğraşılır. Abdest gibi zaruri işleri yapmanın mahzuru olmaz.
Ramazan'ın son 10 gününde olanı sünnet-i kifayedir. Az itikaf da yapılabilir. 1 gün veya birkaç saat gibi.
İtikafa girenin oruçlu olması şarttır. Sadece Şafii mezhebinde oruçlu olma şartı yoktur. Diğer üç mezhepte oruçlu olmak şarttır.
CAMİLERDE İTİKAF YAPILACAK MI 2021?
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın müftülüklere gönderdiği Ramazan ayına ilişkin talimatnamede itikafa dair şu bilgilere yer verildi: İtikafa girmek isteyenler için müftülüklerce belirlenecek camiler itikaf için hazırlanacak. İtikaf süresince ilgili kişiler kovid-19 salgın hastalık tedbirleri kapsamında temizlik ve cami adabıyla ilgili gerekli hassasiyetlere dikkat etmeleri konusunda bilgilendirilecek.