Nevruz nedir, ne zaman kutlanır? Nevruz hangi toplumun bayramıdır, ne zamandan beri kutlanıyor? orta Asya ve Ortadoğu'daki birçok toplum tarafından kutlanan bahar bayramı Nevruz günü yaklaşıyor. Çeşitli etkinlikler ile her yıl coşku içerisinde kutlanan Nevruz ya da Nevruz bayramı, Ergenekon Bayramı olarak adlandırılmaktadır. Nevruz nedir, ne zamandır kutlanıyor?
Nevruz ne zaman? Nevruz nedir? Baharın gelişini müjdeleyen ve bin yıllardır baharın ilk günü olarak kutlanan Nevruz Bayaramı için bu yıl da hazırlıklar sürüyor. Nevruz, Türk kültüründe de Ergenekon Bayramı olarak adlandırılmakdadır. Nevruz nedir, Nevruz hangi etkinliklerle kutlanır? İşte tüm ayrıntılar.
NEVRUZ NEDİR, NE ZAMAN KUTLANIR?
Baharın gelişini müjdeleyen Nevruz (veya Nevruz Bayramı), çeşitli etkinliklerle kutlanacak. Peki Nevruz ne zaman? Nevruz nedir? Nevruz, 2017 yılında da baharı kutlayacak vatandaşlar tarafından yoğun ilgiyle bekleniyor. Baharın gelişini müjdeleyen Nevruz, çeşitli etkinliklerle kutlanacak. Peki Nevruz ne zaman? Nevruz nedir?
NEVRUZ NEDİR?
Nevruz, baharın ilk günü olarak kabul edilen ve birçok kültür tarafından çeşitli etkinliklerle kutlanan geleneksel bir bayramdır. Nevruz günü kuzey yarım kürede bahar ekinoksunun oluştuğu gündür ve Güneş, ekvatora dik açı ile gelir.
Böylece gece ve gündüz eşitlenir, hem kuzey hem de güney kutbu aynı anda gündoğumu hattına gelir.
Yazılı olarak ilk kez 2. yüzyılda Pers kaynaklarında adı geçen Nevruz, İran ve Bahai takvimlerine göre yılın ilk gününü temsil eder. Günümüz İran'ında, her ne kadar İslami bir kökeni olmasa da bir şenlik olarak kutlanır. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart'ta kutlarken, diğerleri Kuzey yarım kürede ilkbaharın başlamasını temsilen, 22 veya 23 Mart'ta kutlarlar. Aynı zamanda, Zerdüştlük, hem de Bahaileriçin de kutsal bir gündür ve tatil olarak kutlanır. Kürtlerde, Nevruz bayramının Fars mitolojisindeki Demirci Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır.
DÜNYA NEVRUZ BAYRAMI
Anadolu ve Orta Asya Türk halklarında da Göktürklerin Ergenekon'dan çıkışı anlamıyla ve baharın gelişi olarak kutlanır.2010'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 3000 yıldan beri kutlanmakta olan Pers kökenli bu şenliği, Dünya Nevruz Bayramı ilan etmiştir.28 Eylül - 2 Ekim 2009 arasında Abu Dhabi'de hükümetler arası toplanan Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu, nevruzu Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi 'ne dahil etmiştir. 2010'dan başlayarak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 21 Mart'ı "Dünya Nevruz Bayramı" olarak kabul etmektedir.
NEVRUZ NE ZAMAN?
Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz, birçok kültür tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı olarak adlandırılır. Nevruz, baharın ilk gününü temsil eder. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart'ta kutlarken, diğerleri Kuzey yarım kürede ilkbaharın başlamasını temsilen, 22 veya 23 Mart'ta kutlarlar. 2010'dan başlayarak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 21 Mart'ı "Dünya Nevruz Bayramı" olarak kabul etmektedir.
NEVRUZ ETKİNLİKLERİ NELERDİR?
Nevruz etkinlikleri ile ilgili yurt genelinde “TÜRK KÜLTÜRÜNDE NEVRUZ” konulu, tüm resmi ve özel ilköğretim kurumlarının 3. 4. ve 5. sınıf öğrencileri arasında “resim”, 6. 7. ve 8. sınıf öğrencileri arasında “şiir”, ortaöğretim kurumlarının öğrencileri arasında da “kompozisyon” yarışmaları düzenlenmektedir. Ödül kazananların Ankara’da Nevruz programına katılımları sağlanmaktadır.
TÜRKLERDE NEVRUZ: ERGENEKON BAYRAMI
Türkler Nevruz'u bin yıllardır Ergenekon Bayramı adıyla kutlamaktadır. Hun, Göktürk, Uygur, Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti döneminde örfi bir bayram olmuş ve merasimler, eğlencelerle olagelmiştir. Yani bugün Büyük Selçuklu Devleti'nin tarihi sınırlarında bulunan her yerde Nevruz bayramı yöresel bazı farklılıklar dışında, aynı anlam çerçevesinde kutlanmıştır. Nevruz, Kuzey Kıbrıs'tan Doğu Türkistan'a kadar ulusun ulu günü, yeni yıl habercisi ve bahara ulaşmak gibi anlamlar ifade eder. Ayrıca "Nevruz Sultanı", "Mart Dokuzu" gibi isimlendirmeler de yapılır. Özellikle gelişmemiş ve kırsal kesimlerde böyle adlandırılmaktadır.
Nevruz, her şeyden önce İslama dayandırılması yanlış olan, aynı zamanda Alevilikle, Sünnilikle, Bektaşilikle bağdaştırılamayan, Türklerin islamiyeti kabulünden çok daha gerilere uzanır.
"Uygur Halk Ağız Edebiyatının Esasları" adlı eserde bu bayramın çok eskiye dayandığı, Kazak, Kırgız, Özbek ve Tatar Türkleri tarafından kutlanıldığı ve Çin halkı üzerinde büyük etkiler yarattığı bilinmektedir. Yine bu eserde merasimin kaide ve kuralları yer almaktadır.
Bu kural ve kaidelere binayen; nevrûz-nâme adı verilen koşak ve beyitler hazırlanır. Nevruzun olduğu gün halk, ibadethanelere, camîlere, mescit, takke veya pazar yerlerine toplanırlar. Buralarda dans gösterileri, çeşitli eğlenceler, oyunlar oynanır. Şair ve atışmacılar (koşakcı) aralarında atışırlar. Bu topluluk münasebetiyle gençler şiir yoluyla birbirleriyle muhabbet ederek; kendilerini açarlar. Okuyan çocuklar (okuyucular denilir) nevruz şarkısı söylerler. Öğrenciler ağaçlara yazılan nevrûznâmeleri taşıyarak birbirleriyle değiştirirler. Bu sayede ilme teşvik edilmiş olunur. Cemaat para toplayarak kazanlar kaytanılır. Zengin aileler kendi yaptıkları yemekleri merasim alanına getirirler
TOPLUMDAKİ YANSIMALARI
Anadolu'da Mevleviler'de de kutlanan nevruz, "selam" sözüyle başlayan ve yedi ayetten oluşan bir duayla kutlanırdı: "Ey gece ve gündüzün tedbircisi, ey gözleri ve gönülleri başka hale çeviren, ey kudret ve halleri değiştiren! Halimizi en güzele çevir!".
Bektaşilerde ise dergahlarda toplanılarak, cem ayinleri yapılarak dualarla başlardı. Ve bu dualar genellikle ahlak ve ruh temizliği üzerine olurdu. Dua faslı bittikten sonra herkese süt ikram edilerek, "Nevrûziyeler" okunurdu.
Anadolu'da birçok yerde nevruz, Allah'a secde ve iman ile kutlanırdı. Değişik yerlerde de eğlenceler düzenlenir; evler temizlenir, yemek şölenleri verilir, küs olanlar barışır; suçlular affedilirdi.
Nevruz gününde göze sürme çekildiğinde, bazı hastalıklardan ve özellikle göz ağrısından kurtulunacağına, gusül abdesti alanın o yıl içerisinde hastalıktan uzak kalacağına inanılırdı.
Doğu Anadolu'da, özellikle Antep ve Diyarbakır'da 21 Mart'ı 22 Mart'a bağlayan gece nevruz olarak kabul edilir. Saati belli olmayan bir vakitte gökte görünen bir kız ve kuş kılığına girmiş bir ermiş nevruz olarak kabul edilirdi. Bu saatlerde uyumayanların dua ve dileklerinin kabul olacağına inanılırdı.
Nevruz olayı hem edebî, hem folklorik yönüyle toplumda çok büyük etkiler yaratmıştır. Merasim gereği olagelenler koşmalara, kopuzlara, türkülere mâl olmuştur. Özellikle Türk-Uygur ağzının gelişmesinde büyük rol oynamıştır.
DİYARBAKIR'DA OHAL DÖNEMİNDE NEVRUZ
Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Demokratik Bölgeler Partisi (DBP)'nin organize ettiği Nevruz kutlamaları bu yıl, Diyarbakır dahil 21 il ve ilçede gerçekleşecek.
2002'den sonra Diyarbakır, ilk defa Olağanüstü Hal koşullarında Nevruz'u (OHAL) kutlayacak.
33 yerde kutlama yapılması planlamıştı ancak valilikler, 21 Mart tarihleri dışında yapılacak kutlamalara izin vermedi. Bu yüzden 12 yerde kutlamalar iptal edildi.
EN YÜKSEK KATILIM 2013 VE 2014'TE
2016 Nevruz'u Diyarbakır'da sokağa çıkma yasakları ve güvenlik operasyonların gölgesinde kutlanmıştı.
HDP Mitingi, Suruç ve Ankara Garı saldırıları, katılımcıları meydanlardan uzaklaştırmış, yeni bombalı saldırıların yaşanması endişesi 2016 Nevruzu'na katılımı düşürmüştü. Devam eden çatışmalar da katılım ve coşkuyu azaltmıştı.
PKK lideri Abdullah Öcalan'ın mektuplarının okunduğu 2013 ve 2014 Nevruz kutlamaları ise Diyarbakır'da meydanın gördüğü en büyük kalabalığa ve coşkuya şahit olmuştu.
Nevruz nedir, ne zaman kutlanır? Nevruz hangi toplumun bayramıdır, ne zamandan beri kutlanıyor? Yaklaşan Nevruz ile beraber sorulan sorular da artmaya başladı. Çeşitli etkinlikler ile her yıl coşku içerisinde kutlanan Nevruz ya da Nevruz bayramı, Ergenekon Bayramı olarak adlandırılmaktadır. Nevruz nedir, ne zamandır kutlanıyor?
