Kosova Güvenlik Gücünün (FSK) orduya dönüştürülmesini öngören yasa tasarıları Kosova Meclisinde kabul edildi. Karara ABD desteğini yinelerken Rusya çatışma riski uyarısında bulundu. Arnavutluğun da desteklediği yasa Makedonları ise mutlu etmedi. En sert tepkiyi Sırbıstan'ın gösterdiği kararla ilgili AB ve NATO'dan peş peşe yorumlar geldi.
Mecliste yapılan oturumda milletvekilleri, FSK'nin işleyişi, hizmet şartları ve mevcut FSK Bakanlığının Savunma Bakanlığına dönüştürülmesini düzenleyen üç yasa tasarısı için oy kullandı.
120 milletvekilinin bulunduğu Kosova Meclisindeki oturuma, Sırp milletvekilleri katılmazken, 107 milletvekili hazır bulundu.
Oturuma, Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi, Başbakan Ramush Haradinaj, FSK Komutanı Korgeneral Rrahman Rama ile FSK mensupları da katıldı.
FSK Bakanlığının Savunma Bakanlığına dönüştürülmesini düzenleyen yasa tasarısı ile FSK'nin işleyişi ile ilgili yasa tasarısı 106'şar, FSK'nin hizmet şartlarına dair yasa tasarısı da 105 oyla mecliste onaylandı.
Kosova Cumhurbaşkanı Thaçi'nin de imzalamasının ardından FSK resmen Kosova ordusuna dönüşecek.
Görev kapsamı, Kosova içinde sivil koruma operasyonlarına katılmak, doğal afet ve acil durumlarda müdahalede bulunmak ve Kosova ile yurt dışında operasyonlara katılmak olan FSK, yasal süreçlerin tamamlanmasının ardından tam manasıyla bir orduya dönüşecek.
"KOSOVA ORDUSU ÜLKENİNİN ONURU"
Kosova Cumhurbaşkanı Thaçi, yasa tasarılarının meclisten geçmesinin ardından sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Kosova ordusunun ülkenin onuru, güvenliği ve refahı olduğunu ifade etti.
Çok zahmetli 20 yıllık bir sürecin ardından devlet kurma sürecini sonuçlandırdıklarını kaydeden Thaçi, "Kosova Meclisi, mutlak çoğunlukla ve siyasi farklılıklara rağmen Kosova ordusunun kurulmasını öngören yasa paketini onayladı. Toplum ve devlet olarak halkımızın ve ülkemizin çıkarlarını savunmak için cesur ve sorumlu olduğumuzu, birlikte durmayı bildiğimizi kanıtladık. Kosova ordusu ile savunma bakanlığının kurulması, yıl sonu tatilleri için en iyi hediyedir." değerlendirmesinde bulundu.
ABD DESTEĞİNİ İLETTİ
Kosova Meclis Başkanı Kadri Veseli ise Kosova için yeni bir dönemin başladığını vurgulayarak, "Bu andan itibaren resmen Kosova ordusuna sahibiz. Genel kurul salonunda askeri öğrenciler de bulunuyor. Bu andan itibaren onlar Kosova'nın birer askeridir. Kosova'yı ve askerleri tebrik ediyorum." dedi.
ABD'nin Priştine Büyükelçiliği de Kosova'nın egemenlik hakkı olan FSK'nın kademeli olarak dönüşümüne desteğini yineledi.
Büyükelçilik açıklamasında, Kosova ile Sırbistan'a gerilimi düşürmek ve diyalogda ilerleme katetmek için şartların oluşturulması çağrısında bulunularak "Kosova ve bölge barışı, istikrarı ve refahını artıracak, her iki taraf için olumlu bir anlaşmaya varma hedefi, ABD için de en önemli önceliği temsil etmektedir." ifadesi kullanıldı.
Kosova hükümeti, 13 Eylül'de FSK'nin orduya dönüşümünü öngören üç yasa tasarısını meclise sunmuştu. Meclisteki ilk okuma 18 Ekim'de gerçeklemiş, yasa tasarıları milletvekilleri tarafından desteklenmişti.
RUSYA ÇATIŞMA İHTİMALİNİ İŞARET ETTİ
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Kosova’nın ordu kurma kararının bölgedeki tansiyonu artıracağı ve silahlı çatışmaların yeniden başlamasına yol açacağı yönünde açıklama yaptı.
Bakanlık alınan kararın bölgedeki tansiyonu arttıracağını ve silahlı çatışmaların yeniden başlamasına yol açacağını kaydetti. Alınan kararın Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararları ile ters düştüğünü belirten açıklamada, “Priştine'de 14 Aralık'ta parlamento Kosova Güvenlik Güçlerini tam teşekküllü bir Kosova ordusuna dönüştürmeye karar verdi. Bu adım, 1244 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararına ters bir davranış” denildi.
ARNAVUTLUK MEMNUN MAKEDONYA DEĞİL
Arnavutluk Cumhurbaşkanı İlir Meta, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, FSK'nin orduya dönüştürülmesine ilişkin kararı, "tarihi" ve "barışa katkı sağlayacak" bir karar olarak nitelendirdi.
Kararın, demokratik kurumların inşası ile bölge barışı, istikrarı ve iyi komşuluk ilişkilerine katkı sağlamak noktasında Kosova'nın yeni sorumluluklar üstlenebileceğini gösterdiğini kaydeden Meta, "Avrupa-Atlantik ruhu, bu tarihi değişimin temelinde yer almaktadır." ifadelerini kullandı.
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ise Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi'nin asker üniformalı bir fotoğrafını paylaşarak, tebrik etti.
Makedonya Başbakanı Zoran Zaev ise başkent Üsküp'te katıldığı bir program sonrasında yaptığı açıklamada, FSK'nin orduya dönüştürülmesi noktasında NATO ile aynı tutuma sahip olduklarını ve böyle bir adım için uygun zaman olmadığı değerlendirmesinde bulundu.
DİKKAT ET ÇAĞRISI
Bölgede yeni gerilimlere ihtiyaç olmadığını vurgulayan Zaev, şunları kaydetti:
"Balkanlar'ın yeniden barut fıçısı olmaya niyeti yok. Başbakanlara ve cumhurbaşkanlarına adımlarına dikkat etmeleri çağrısında bulunuyorum, zira hedefi Avrupa Birliği üyeliği olan Batı Balkanlar'ın 6 ülkesi olarak ortak yükümlülüğümüz, ekonomik iş birliğini ilerletmek, bölgesel kalkınmayı artırmak, kalıcı barışı ve Avrupa Birliğine entegrasyonu sağlamak olmalıdır."
Makedonya'daki Arnavut siyasi partilerinden Demokratik Bütünleşme Birliği (BDİ) Genel Başkanı Ali Ahmeti de Kosova ordusunun Avrupa-Atlantik perspektifi bulunan tüm bölgenin barış ve istikrarının bir başka temeli olduğunu ifade etti.
TÜRKÇE MESAJ
Bu arada Kosova Başbakan Yardımcısı Enver Hoxhaj, konuyla ilgili sosyal medya hesabından paylaştığı Türkçe mesajda, Kosova'daki tüm kadın ve erkeklerin yoğun emeklerinin sonuç verdiğini belirterek, "Bugün itibarıyla tüm yurttaşlarımıza hizmet edecek bir ordumuz var. Bu büyük başarıyı kutlarken, NATO ailesindeki müttefiklerimize katılmak için daha da çok çalışacağız." ifadelerini kullandı.
AB'DEN KADEMELİ ÇAĞRI
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini'nin ofisinden yapılan yazılı açıklamada, AB'nin, FSK'nin orduya dönüştürülmesi konusundaki düşüncelerinin NATO ile benzer olduğu kaydedildi.
Açıklamada, "FSK'nin orduya dönüştürülme süreci, Kosova Anayasası'na uygun şekilde kapsayıcı olmakla beraber kademeli olmalıdır." ifadesine yer verildi.
NATO 'ZAMANLAMA' DEDİ
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, alınan karardan üzüntü duyduklarını ifade etti. Stoltenberg, "Kosova Güvenlik Gücünün (FSK) orduya dönüştürülmesi kararı sadece Kosova'nın vereceği bir karar, ancak bu dönüşümün zamanlamasının kötü olduğunu açık bir şekilde dile getirdik” ifadesini kullandı.
NATO'nun Kosova Güvenlik Gücünü mevcut yetkileriyle desteklemeye hazır olduğunu dile getiren Genel Sekreter Stoltenberg, yetkilerinin değişmesiyle ittifakın Kosova ile ilişkisini gözden geçirmek zorunda kaldığını belirtti.
SIRBİSTAN TEPKİLİ
Sırbistan hükümetinden yapılan yazılı açıklamada, Priştine yönetiminin aldığı bu kararın en sert şekilde kınandığı belirtildi. Açıklamada, bu kararın büyük bir endişeye sebebiyet verdiği ve başta Birleşmiş Milletler'in (BM) 1244 sayılı kararı olmak üzere, uluslararası hukuk prensiplerine aykırı olduğu vurgulandı.
FSK'nin orduya dönüştürülmesi eyleminin, Priştine yönetiminin aldığı tek taraflı kararların temel demokratik değerlere aykırılık teşkil ettiğinin yeni bir göstergesi daha olduğu bildirildi. Açıklamada, bu durumun, Priştine yönetiminin bölge barışına karşı bugüne kadarki en büyük tehdidi olduğu vurgulandı.
Sırbistan Dışişleri Bakanı İvica Dacic ise BM Güvenlik Konseyinin acilen toplanmasını talep edeceklerini belirterek, "Bu, bölgenin istikrarı ve barışına, ayrıca Kosova'da yaşayan Sırp halkının güvenliğine yönelik en doğrudan tehdit." ifadelerini kullandı.
Hükümet bünyesindeki Kosova Ofis Direktörü Marko Djuric ise Kosova ordusunun, Sırbistan sınırları içindeki yasa dışı silahlı bir teşekkül olduğunu savundu.
Bu arada, NATO bünyesinde Kosova'da görev yapan Kosova Gücü (KFOR) birlikleri, Kosova'daki Sırp nüfusun yoğun yaşadığı kuzey bölgesindeki güvenlik önlemlerini artırdı. KFOR birlikleri, Mitrovica şehrinin Sırp ve Arnavut bölgelerini ayıran İbar nehri üzerindeki köprüye konuşlandı.
Sırbistan'dan 17 Şubat 2008'de ayrılarak tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova, bugüne kadar 100'ün üzerinde ülke tarafından tanındı. Sırbistan, hala kendi toprağı olarak gördüğü Kosova'yı bağımsız bir devlet olarak tanımasa da iki ülke arasındaki ilişkileri normalleştirmek amacıyla Avrupa Birliği (AB) ara bulucuğunda gerçekleştirilen diyalog sürecine katılıyor.
HUTBEDE VURGULANDI
Meclisteki görüşmenin öncesinde ülke genelindeki cuma hutbelerinde, Kosova ordusunun kurulmasından bahsedildi. Hutbede, Kosova Savaşı'nın sona ermesinden 20 yıl sonra ordunun kurulmasının, devleti devlet yapan önemli bir unsurun oluşmasının sağlandığına işaret edilerek, ordunun, din, dil ve etnik mensubiyet gözetmeksizin Kosova’da yaşayan tüm insanların güvenliğini sağlayacağı belirtildi.
Kosova’nın başkenti Priştine’de Osmanlı'dan kalan Alaeddin Camii'nde hutbenin okunmasından önce cami imamı verdiği vaazda, “Kosova ordusunun kurulması için duaların hiç eksilmemesi ve bağımsız bir devletin olmazsa olmazı olan bir sütunun oluşması mutluluk vericidir. Kosova devletine hayırlı olsun” ifadelerini kullandı.
TİRAN/ÜSKÜP/PRİŞTİNE/AA
