Suudi Arabistan’ın Körfez ülkelerine de örtülü baskıyla uygulattığı ‘Made in Turkey’ ambargosu rakamlara yansıdı. Kasımda ihracat Riyad’da yüzde 53, BAE’de yüzde 30 düştü. Dikkat çeken veriler, değerli dolar döneminde ticaret dezavantajı oldu.
Ankara’dan kritik gelişmeye ilişkin net bir tavır sergilenmezken kısıtlama dış ticaret verileriyle somut hale geldi. Kasım ayında Riyad’a ihracat ekim ayına oranla yüzde 53 düştü. BAE’de ise bu oran yüzde 29.5 oldu. Cezayir ve Libya gibi ülkelere ihracatta da ciddi kayıplar meydana geldi.
Suudi Arabistan’daki mağazalarda ‘Türk ürünlerine dokunma’ yazıları asılmıştı.
Suudi Arabistan’ın Türkiye aleyhine başlattığı boykot çağrısı dış ticaret verilerine de yansıdı. Ekim ayında başlayan çağrı Kasım 2020’de etkisini göstermeye başladı. İki ülke arasındaki ticaret Kasım 2020’de yarı yarıya geriledi. Türkiye’nin S. Arabistan’a yaptığı ihracat yüzde 53’e yakın düştü. Birleşik Arap Emirlikleri’ne yapılan ihracat ise yüzde 30’a yakın kayıp yaşadı.
Türkiye’nin kasım ayına ilişkin dış ticaret karnesi belli oldu. Kasım ayında ihracatın gerilediği görülürken, ithalat tarafında da artış yaşandı. İhracatta en fazla kayıp ise ambargo sorunu yaşanan ülkelerle gerçekleşti. Özellikle Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile başlayan ambargo krizi ihracat rakamlarını etkiledi. GTS’ye göre ihracat kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,95 azalarak 16 milyar 88 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Suudi Arabistan Ticaret Odaları Başkanı Ajlan al-Ajlan’ın 2 Ekim’de Twitter hesabından yaptığı açıklamada üç alanda ambargo çağrısında bulunduğunu söyleyerek “Türkiye’ye yatırım yapmayın, Türkiye’den ithalat yapmayın, Türkiye’ye turizm için gitmeyin” çağrısını yapmıştı.
Suudi Arabistan tarafından başlatılan Türkiye menşeili ürünlere boykot kararı, iki ülke arasındaki dış ticareti yarı yarıya düşürdü. Geçen yıl kasım ayında iki ülke arasında neredeyse 216 milyon 494 dolara yakın olan ihracat pazarı yüzde 52,9 gerileyerek 102 milyon dolara geriledi. Birleşik Arap Emirlikleri’nde de durum çok farklı değil.
GTS’ye göre ihracat kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,95 azalarak 16 milyar 88 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Geçen yılın aynı ayında 255 milyon 367 dolar olan ihracat 180 milyon dolara düştü. BAE’ye olan ihracatın yüzde 29,5 gerilediği görüldü.
Cezayir’de de düşüş yüzde 29’a dayanırken, Libya’ya ihracat yüzde 38,5 azaldı. Geçen ay en çok ihracat 7 milyar 242 milyon dolarla “ham madde (ara mallar)” grubunda gerçekleştirildi. Bu grubu 6 milyar 690 milyon dolarla “tüketim malları” ve 2 milyar 37 milyon dolarla “yatırım (sermaye) malları” takip etti.
Kasımda en çok ihracat yapılan fasıl ise 2 milyar 372 milyon dolarla “motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları” oldu.
Bunu 1 milyar 573 milyon dolarla “kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler” ve 897 milyon dolarla “elektrikli makina ve cihazlar, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları” izledi.
Geçen ay en fazla ihracat yapılan ülke 1 milyar 511 milyon dolarla Almanya oldu. Bu ülkenin ardından 1 milyar 93 milyon dolarla İngiltere ve 952 milyon dolarla Irak geldi.
EN ÇOK HAM MADDE ALIMI GERÇEKLEŞTİ
Geçen ay en çok ithalat 15 milyar 305 milyon dolarla “ham madde (ara mallar)” grubunda gerçekleştirildi.
Bu grubu, 3 milyar 130 milyon dolarla “yatırım (sermaye) malları” ve 2 milyar 629 milyon dolarla “tüketim malları” takip etti.
Kasımda en çok ithalat yapılan fasıl, 2 milyar 661 milyon dolarla “kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar”, 2 milyar 606 milyon dolarla “kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler” ve 2 milyar 563 milyon dolarla “mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler” oldu. Bu dönemde en fazla ithalat 2 milyar 353 milyon dolarla Almanya’dan yapıldı. Bu ülkeyi 2 milyar 237 milyon dolarla Çin ve 1 milyar 750 milyon dolarla Rusya takip etti.
Ocak-kasım döneminde ihracat geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 8,31 azalışla 151 milyar 704 milyon dolar, ithalat ise yüzde 3,55 artışla 197 milyar 47 milyon dolar oldu. Söz konusu dönemde dış ticaret açığı yüzde 82,51 artışla 45 milyar 343 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 77 oldu.
İHRACAT GERİLEDİ İTHALAT ARTTI
Türkiye’nin önemli ihracat pazarlarında kovid-19 pandemisinde yaşanan ikinci dalga, Avrupa Birliği ekonomisindeki daralma ve takvim etkisi, kasım ayı ihracatı üzerinde etkili oldu.
İhracat kasımda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,95 azalarak 16 milyar 88 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. İthalat, yüzde 16,07 artarak 21 milyar 158 milyon dolara, dış ticaret hacmi, yüzde 8,05 artarak 37 milyar 246 milyon dolara, dış ticaret açığı da yüzde 155,37 artışla 5 milyar 71 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76 olurken, altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 86,3 değerine ulaştı.
ÖTS’ye göre ise ihracat kasımda yıllık bazda yüzde 0,91 azalarak 15 milyar 316 milyon dolara gerilerken, ithalat, yüzde 12,06 artarak 19 milyar 876 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı yüzde 99,99 artarak 4 milyar 560 milyon dolara çıkarken dış ticaret hacmi de yüzde 6,02 artışla 35 milyar 191 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
ALTIN HARİÇ YİNE YÜKSELİŞ VAR
İşlenmemiş veya yarı işlenmiş altın ithalatı hariç tutulduğunda, kasım ayı ithalatının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,4 arttığı görülürken, altın dış ticareti hariç bakıldığında kasımda ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 86,3 seviyesine çıktı.
Altın hariç tutulduğunda, ocak-kasım döneminde, ithalatın yüzde 3,6 düşerek 173 milyar 962 milyon dolar olarak gerçekleştiği ve bu dönem için ihracatın ithalatı karşılama oranının ise yüzde 85,7 düzeyine yükseldiği gözlemleniyor.
‘OLUMLU GİDİŞAT SÜRÜYOR’
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan “Küresel ekonomideki daralmaya rağmen gerek büyüme gerekse de ihracatımızdaki olumlu gidişat, toparlanmanın başarıyla devam ettiğini gösterirken, Türkiye ekonomisine yönelik olumlu beklentileri güçlendirmektedir.
Dünya genelinde pandemideki artış seyri, en önemli ticaret ortağımız olan AB ekonomisindeki küçülme ve takvim etkisi nedeniyle Kasım ayı ihracatımızdaki sınırlı daralmaya rağmen yıl sonunda YEP hedeflerimize ulaşacağımıza inanıyoruz” dedi.
