İşsizlikten enflasyona, gerçeklerle bağdaşmayan verileri nedeniyle sert eleştirilerin hedefi olan istatistik kurumuna bir yılda ikinci başkan... Dikkat çeken sirkülasyon, TÜİK’teki sorunların çözümünün hâlâ koltuk değişiminde görüldüğünü ortaya koydu. Ancak güvensizliği artırıp Türkiye’nin uluslararası itibarını da zedeleyen kurumdaki asıl dönüşümün ‘şeffaflığa tam dönüş’le sağlanabileceği belirtildi.
En güvenilir kurumlar arasında yer alması gereken TÜİK, tartışmalı ve çelişen verileri nedeniyle uzun süredir eleştiri konusu oluyor.
Şeffalık ilkesi bir kenara bırakıldığı için her verisine şüpheyle bakılır hale gelen istatistik kurumunun yaklaşımı, Türkiye’nin uluslararası alandaki ‘güvenilir ülke’ algısını da tahrip ediyor. Sürekli başkan değişimi ise mevcut sorunların çözümünün yanlış yerlerde arandığını gösteriyor.
BİR YIL DOLMADAN ALINDI VEKALETEN YENİ İSİM GELDİ
Ekonomi yönetimindeki değişimin ardından son hamle başkanlıkta bir yılı bile doldurmayan Muhammed Cahit Şirin’in yerine yardımcısı Ahmet Kürşad Dosdoğru’nun vekaleten atanması oldu.
Gelinen noktada ‘Kurumda asıl olması gereken sürekli yönetim değişikliği değil zihniyet değişikliği’ çağrıları yapıldı. İstatistiklerin değerlendirilmesinde şeffaflık ve uluslararası standartlarda kriterlerin gözetilmesi gerektiği vurgulandı.
RAKAMLARLA OYNAMAK MAKAMI KORUMAYA YETMEDİ
TÜİK’deki atamaya Gelecek Partisi lideri Davutoğlu’ndan sert tepki geldi: Daha 1 yıl olmadan TÜİK Başkanı görevden alındı. Rakamlarla oynamak, gerçekleri çarpıtmak makam mevkiyi korumaya yetmedi. Gerçekleri çarpıtamazsınız, yalanlarla ülkeyi yönetemezsiniz.
"KEŞKE ZİNHİYET DEĞİŞSE"
Ekonomi yönetiminin değişikliğiyle başlayan rüzgar TÜİK’i de etkiledi. TÜİK başkanlığında bir yılı bile doldurmayan Muhammed Cahit Şirin’in yerine yardımcısı Ahmet Kürşad Dosdoğru atandı.
Başkan ile birlikte zihniyetinde değişmesini bekleyen birçok ekonomist, ilk işin verilere güven kazandırmak olduğunu söyledi. TÜİK’in enflasyon, istihdam, büyüme gibi alanlarda yayınladığı veriler her açıklandığında tartışma konusu oluyordu.
Geçen yılın son çeyreğinde başlayan ekonomi yönetimindeki değişimin etkileri sürmeye devam ediyor. Hazine Bakanı başkanı ve Merkez Bankası başkanı ile başlayan yönetim değişikliği kurumlarda da kendini göstermeye başladı.
Berat Albayrak’ın yönetiminde olan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nda çok sayıda kritik noktadaki isim Ocak ayının ilk haftalarında görevden alınmıştı. En son başkan ve başkan yardımcıları değişirken, şimdi de Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yenilenmeye gitti.
Son birkaç yıldır yaptığı hesaplamalarla gündeme gelen TÜİK birçok tarafta şeffaflığını kaybettiği düşünülüyordu. TÜİK’in enflasyon, istihdam, büyüme gibi alanlarda yayınladığı verilerin artık çok şüpheli ve tartışmalı olduğu konusunda neredeyse herkes hemfikir oldu.
TÜİK’ten yapılan açıklamada, Muhammed Cahit Şirin’in Başkan Yardımcılığı görevini yürüten Ahmet Kürşat Dosdoğru’nun vekaleten başkan olarak atandı. Şirin göreve, 22 Mayıs 2020 tarihinde atanmıştı. Böylece, 1 senesi dolmadan görevden alındı. Emine Erdoğan’ın Özel Kalem Müdürü Elif Esen’le evli olan Muhammed Cahit Şirin de göreve vekaleten atanmıştı. Böylece 1 yıl içinde 2 defa TÜİK Başkanı değişmiş oldu.
Yeni TÜİK başkanıyla birlikte artık verilerde de şeffaflık bekleniyor. Başkan ile birlikte zihniyetinde değişmesini bekleyen birçok ekonomist, ilk işin verilere güven kazandırmak olduğunu da söylüyor.
7 Kasım 2020’de Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Uysal’ın görevden alınıp yerine Naci Ağbal’ın ve 8 Kasım’da Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın istifası sonrasında yerine Lütfi Elvan’ın atanması sonrasında TÜİK’te de başkan değişimi olabileceği iddia edilmişti.
TÜİK, fiyat istatistikleri yöntem ve hesaplamaları konusunda ulusal ihtiyaçlar ve uluslararası gelişmelerin istişare edilmesi amacıyla Şubat ayı başında Fiyat İstatistikleri Danışma Kurulu’nun oluşturulduğunu bildirmişti.
Bu kapsamda, fiyat istatistikleri yöntem ve hesaplamaları konusunda ulusal ihtiyaçlar ve uluslararası gelişmelerin istişare edilmesi, ortaya çıkan ihtiyaçlarla TÜİK tarafından belirlenen öncelikli konuların gözden geçirilmesi ve her yıl düzenli olarak değerlendirmelerin ve tavsiyelerin yer aldığı raporların hazırlanması amacıyla Ocak 2021’de oluşturulan Fiyat İstatistikleri Danışma Kurulu’nda ekonomi alanında çalışan akademisyenler, sivil toplum kuruluşları ve ilgili kamu kurumu temsilcileri bulunuyor.
‘RAKAMLARLA OYNAMAK MEVKİYİ KORUMAYA YETMEDİ’
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanlığı’na geçen mayısta vekaleten atanan Muhammed Cahit Şirin’in henüz bir senesi dolmadan görevden alınmasına ilişkin açıklama yaptı.
Twitter hesabından paylaşım yapan Davutoğlu, şu sözlere yer verdi: “Daha 1 yıl olmadan TÜİK başkanı görevden alındı. Rakamlarla oynamak, gerçekleri çarpıtmak, makam mevkiyi korumaya yetmedi! Gerçekleri çarpıtamazsınız, yalanlarla ülkeyi yönetemezsiniz!”
‘ALLAH KOLAYLIK VERSİN İŞİ ZOR’
İktisatçı Dr. Orhan Karaca ise şu yorumu yaptı: “Dünyanın her ülkesinde resmi istatistiklere güvensizlik vardır; Türkiye’de de ben bildim bileli var ama hiç bu kadar sıfıra indiği bir dönemi de hatırlamıyorum. Yeni başkanın işi çok zor; Allah kolaylık versin.”
Bazı ekonomistler ise şöyle konuştu: “TÜİK’te torpilli başkan değişti. Kurumun içinden kariyerini TÜİK’te yapan liyakate uygun birisi gelmiş gibi gözüküyor. Bu Naci Ağbal hamlelerinden biri gibi duruyor.”
‘SOYADI GİBİ ORANLAR DA DOSDOĞRU OLSUN’
İYİ Parti Osmangazi Gençlik Kolları Kurucu İlçe Başkanı Büşra Şahin “TÜİK Başkanı Muhammed Cahit Şirin 1yılı dolmadan görevden alındı. Yerine vekaleten Ahmet Kürşad Dosdoğru atandı. Sn. Dosdoğru inşallah bundan sonra açıklanacak veriler soyadınız gibi çok doğru olur” çağrısını yaptı.
Ekonomist Rıdvan Baştürk ise “TÜİK Başkanı neden görevden alındı? Piyasa güveni açısından bunun açıklanması gerekir. Enflasyon son aylarda beklentilerin üzerinde açıklandı diye midir? Yoksa teknik bir sebebi mi vardır? TCMB 4 aydır iyi iletişim kuruyor. Bunun bozulmasına izin verilmesin” dedi.
