Deizm; Tanrı'nın varlığını, evreni yaratan ilahi gücü kabul eden fakat dinleri reddeden bir inanıştır. Tanrı'nın kusursuz olduğunu ve Tanrı'nın dünyada bir temsilcisinin mümkün olmadığını, dinlerin insan ürünü olduğunu kabul eder. Bu fikri benimseyen kişilere 'deist' denir. İşte, deizm hakkında bilgiler...
Evreni yaratan, işleyişi için doğa kanunlarını koyan, ayrıca insanlığa ve evrene müdahalede bulunmayan; doğruları keşfetmeleri için insanlara akıl veren bir tanrıya duyulan inanç deizmi ifade etmektedir. Deistler genellikle bu doğrultuda evreni Tanrı tarafından tasarlanan, hareketi başlatılan, dışarıdan müdahale olmadan doğa kanunlarına uygun şekilde işleyen bir bütünlük olarak görme eğilimindedir.
DEİZM NE DEMEK?
Deizm; din, peygamber veya vahiy aracı olmaksızın bireyin akıl ve gözlem yoluyla Tanrı'ya olan inancını esas alan bir felsefi görüştür.
Deizm felsefesi doğal dünyaya dair gözlemler ve mantığın kaynağını oluşturduğu, dinsel bilgiye dolaysız biçimde sadece akıl yoluyla ulaşılabileceği ilkesini esas alır, bu sebeple vahiy ve esine dayalı tüm dinleri reddeder.
İlk deist düşünürlerin çoğu Tanrı'nın Dünya'nın işleyişine doğrudan müdahale etmediği görüşündedir ve deist felsefe genel olarak canlılara müdahale edip onlara karışan bir tanrı inancını kabul etmemektedir.
Deist felsefeye göre Tanrı vardır ve nihai olarak evrenin yaratılmasından sorumludur. Eş değer olarak deizm, Tanrı'nın varoluşunu her şeyin sebebi olarak ortaya koyan ve onun kusursuzluğunu (ve genellikle doğal hukuk ile takdir-i ilahinin varlığını da) kabul eden, ancak Tanrı'nın evrende mucizeler aracılığıyla ilahi vahyi veya doğrudan müdahalesini reddeden görüş olarak da tanımlanabilir.
DEİST NE DEMEK?
İnanışın tanımlanmasında kullanılan doğal din ya da doğal inanç kavramları, hiçbir aracı olmaksızın sadece akıl yoluyla kavranabilecek yalın bir Tanrı inancını belirtir. Bu inancı benimseyen kişiye deist denir.
Deizm kavramı ilk olarak 17. yüzyılda özellikle İngiltere'de kullanılmaya başlandı. Terim, Latince 'Tanrı' anlamındaki Deus sözcüğünden türetildi ve özgür düşüncelilerin Tanrı inancını belirtmede kullanıldı.
