Dünyanın en çok alıntı yapılan ilk 10 ekonomisti arasında yer alan ve Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan Prof. Dr. Daron Acemoğlu, olası bir davetle siyasette yer almak için açık kapı bıraktı. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde öğretim görevlisi olan ünlü ekonomist, zaman zaman Türkiye ekonomisiyle ilgili görüşleriyle gündemde yer alıyor. İşte, Daron Acemoğlu'nun hayat hikayesi...
Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson, kurumların oluşumu ve refah üzerindeki etkileri üzerine yaptıkları çalışmalarla 2024 Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görüldü. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından açıklanan ödül, bu üç bilim insanının siyasal kurumların nasıl şekillendiğini ve toplumsal refahı nasıl etkilediğini ortaya koyan araştırmalarına dayanıyor.
NOBEL ÖDÜLÜ’NE LAYIK GÖRÜLEN ARAŞTIRMA
Akademi, Acemoğlu ve ekibinin siyasal kurumların değişim koşullarını açıklamaya yönelik modelini ödüllendirdi. Bu modelin üç temel bileşeni bulunuyor:
- Kaynak Dağılımı ve Güç Mücadelesi: Toplumlarda kaynakların kimler tarafından kontrol edildiği, elitler ile kitleler arasındaki güç dengesi üzerinden değerlendiriliyor.
- Kitlelerin Gücü: Kitlelerin bazen elitleri zorlayarak güç elde edebileceği ve bu güç kullanımı, toplumun genelinde değişiklikler yaratıyor.
- Bağlılık Sorunu: Toplumun tek alternatifi, elitlerin gücünü halka devretmesi olduğu durumları ifade ediyor.
Bu araştırmalar, siyasi ve ekonomik kurumların ülkelerin gelişimi üzerindeki kritik etkisini vurguluyor ve Acemoğlu'nun bu alandaki lider çalışmaları, onu dünyanın önde gelen ekonomistlerinden biri haline getiriyor.
Daron Acemoğlu
DARON ACEMOĞLU'NUN HAYATI
3 Eylül 1967 tarihinde İstanbul'da dünyaya geldi. Daron Acemoğlu aslen Ermenidir. Türkiye ve ABD vatandaşıdır.
1986 yılında Galatasaray Lisesi'nden mezun oldu. Lisans eğitimini İngiltere'nin York Üniversitesi'nde tamamladı. Londra Ekonomi Okulu'nda yüksek lisans ve doktora yaptı.
1992-1993 yılları arasında Londra Ekonomi Okulu'nda ders veren Daron Acemoğlu, 1993 yılında ABD'deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) ders verdi.
MIT'deki akademik kariyerinin ilk yıllarında, iktisat alanındaki tarihi yayınlardan biri olan The Economic Journal'da yayınlanan bir çalışması '1996 Yılının En İyi Makalesi' ödülünü aldı.
EKONOMİK KALKINMA İLGİ ODAĞI OLDU
2000 yılında 'profesör' unvanı alan Daron Acemoğlu, her iki yılda bir ekonomi bilimine en büyük katkıyı yapan 40 yaş altındaki bir bilim insanına verilen 'John Bates Clark' madalyasına 2005 yılında layık görüldü.
Daron Acemoğlu'nun ilgi alanı içine giren başlıca konular; siyasal ekonomi, ekonomik kalkınma, ekonomik büyüme, gelir ve ücret dengesi eşitsizliği. En güncel çalışmaları ise 'kurumların ekonomik gelişim ve siyasal ekonomideki yeri' üzerine. Bu alandaki çalışmalarıyla Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından 2006 yılında 'Bilim Ödülü'ne layık görüldü.
Daron Acemoğlu
CUMHURBAŞKANLIĞI SANAT ÖDÜLÜ ALDI
2013 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, klasik büyüme ve kalkınma teori ve modellerine farklı bir perspektifle yaklaşımı nedeniyle 'Sosyal Bilimler' dalında Daron Acemoğlu'na verildi.
'Review of Economics and Statistics' ve 'Journal of Economic Growth' dergilerinin yardımcı editörlüğünü yürüten Daron Acemoğlu, ayrıca Bilim Akademisi üyesidir.
ÖZEL YAŞAMI
1967 doğumlu olan Daron Acemoğlu, 2022 yılı itibarıyla 55 yaşındadır.
Daron Acemoğlu, eski Devlet Bakanı İsmail Özdağlar'ın kızı Asuman Özdağlar ile evlidir. Çiftin, 2 erkek çocuğu bulunuyor.
Sosyal paylaşım sitesi Twitter'da @DrDaronAcemoglu kullanıcı adıyla yer almaktadır.
DARON ACEMOĞLU KİTAPLARI
* Ulusların Düşüşü
* Dar Koridor
* Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri
* Mikroekonomi
* Makroekonomi
* The Narrow Corridor: States, Societies, and the Fate of Liberty
* Why Nations Fail: The Origins of Power Prosperity and Poverty
