Türkiye uzun yıllar önce Avrupa Ekonomik Topluluğu'na katılmak için başvuruda bulunmuştu. Sonrasında Avrupa Birliği ismini alan topluluk 1997'de Türkiye'nin AB'ye katılabileceğini duyurmuş, 2005'te ise tam üyelik için görüşmeler başlamıştı.
Ancak aradan geçen 12 yılın ardından, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ipler kopma noktasına geldi. Birliğin lokomotif ülkesi Almanya'nın lideri Angela Merkel, Ekim ayında Türkiye'nin üyelik müzakerelerinin sonlandırılması veya askıya alınması konusunu gündeme getireceğini açıkladı.
Merkel'in açıklamasına Avusturya Dışişleri Bakanı Sebastian Kurz destek verirken, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ilişkilerin kopartılmaması gerektiğini, Finlandiya Dışişleri Bakanı Soini ise müzakerelere devam edilmesi gerektiğini belirtti.
Alman Deustche Welle internet sitesi, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine karşı çıkan ve destekleyen ülkeleri derledi.
TÜRKİYE'NİN AB ÜYELİĞİNE KARŞI OLAN ÜLKELER
ALMANYA
Angela Merkel liderliğindeki Almanya, Türkiye ile müzakerelerin sonlandırılmasını isteyen ülkelerin başını çekiyor. Berlin yönetimi bu konuda net bir tavır ortaya koyarken, iki ülke arasında son aylarda yaşanan krizler de bu tavrı keskinleştirmişe benziyor.
AVUSTURYA
Avusturya 2016 yılında Avusturya, Türkiye ile müzakerelerin sonlandırılması çağrısı yapan ülke olmuştu. 15 Temmuz darbe girişimin ardından, Avusturya Başbakanı Christian Kern, Ankara yönetiminin 'demokratik standartlarının' AB için yeterli olmadığını öne sürmüştü.
BELÇİKA
Belçika Önceki Belçika hükümetleri Türkiye'nin AB üyeliğine destek verse de, Başbakan Charles Michel bu duruşu Mart ayında Türkiye ile müzakerelerin sonlandırılması çağrısı yaparak değiştirdi. Michel, çağrıya gerekçe olarak Ankara'nın AB değerlerinden uzaklaşmasını gösterdi.
TÜRKİYE'NİN AB ÜYELİĞİNE ÇEKİMSER YAKLAŞAN ÜLKELER
LÜKSEMBURG
Küçük Avrupa ülkesi Lüksemburg, AB ile Türkiye arasındaki diyaloğun devam etmesi yönünde görüş belirtse de, Türkiye'nin üyeliğine ne karşı ne de destekleyici bir duruş ortaya koyuyor.
DANİMARKA
Danimarka ise Ankara ile ilişkisine faydacı bir çizgide yaklaşıyor. Kopenhag yönetimi, Türkiye'nin üyeliğine ne karşı ne de destekleyici görüş belirtmiyor.
İNGİLTERE
İngiltere Avrupa Birliği'nden ayrılık sürecine giren İngiltere, son dönemde diplomatik ilişkilerinde değişken bir tavır sergiliyor. Ada ülkesi tarihsel olarak Türkiye'nin birliğe katılmasını desteklerken, İngiltere'de son dönemde yayılan göç korkusu bu konuda net bir politika ortaya konulmasını engelliyor.
TÜRKİYE'NİN AB ÜYELİĞİNİ DESTEKLEYEN ÜLKELER
FRANSA
Fransa Türkiye konusunda son yıllarda politikasını değiştiren ülkelerden biri Fransa oldu. Sarkozy döneminde Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıkan Fransa ile ilişkiler, Hollande döneminde belli bir çizgide ilerlemişti. Macron yönetimi ise 'İlişkiler kopmamalı' açıklamasıyla Türkiye ile müzakerelere devam edilmesinden yana olduğunu ortaya koydu.
İRLANDA
İrlanda teorik olarak Türkiye'nin AB üyeliğini destekliyor. Ancak Dublin yönetimi son dönemde Türkiye'nin AB değerlerinden uzaklaşmasından duyduğu endişeyi paylaştı.
PORTEKİZ VE İSPANYA
Türkiye'nin Akdeniz'deki komşuları halen görüşmelerin ilerlemesinden yana tavır ortaya koyuyorlar.
Portekiz, diğer ülkelerin AB üyeliklerine karşı sergilediği olumlu tavrı Türkiye için de ortaya koyarken, İspanya, Brüksel ile Ankara arasındaki ilişkinin bölgedeki istikrar için kritik önemde olduğunu belirtiyor.
İTALYA
Türkiye'nin AB'deki üçüncü büyük ticari partneri olan İtalya da İspanya ile benzer bir duruş sergiliyor. Akdeniz ülkeleri ayrıca görüşmelerin kesilmesinin ters tepeceğini ve AB'nin fikir değiştirmesi durumunda yeniden başlamasının zor olacağını düşünüyor.
İSVEÇ
İsveç, Türkiye'nin AB üyeliğine destek oluyor
FİNLANDİYA
Finlandiya hükümeti bu konuda daha açık bir destek ortaya koyuyor.
ESTONYA, LETONYA, LİTVANYA
Türkiye'nin NATO'daki partnerlerinden olan üç Baltık ülkesi de Türkiye'yi özellikle güvenlik ve savunma alanında güvenilir bir partner olarak görüyor.
Ancak üyelik için herkese uygulanan kuralların Türkiye için de uygulanması gerektiği yönünde bir duruş ortaya koyuyorlar.
AB'nin dönem Başkanı Estonya'nın Dışişleri Bakanı Sven Mikser, "Türkiye göç krizi bağlamında olduğu gibi AB’nin vazgeçilmez bir partneri olduğunu düşünmemiz lazım. Türkiye bu bölgenin güvenliğinde çok önemli bir aktör. Aynı zamanda en güçlü ve askeri durumu en iyi olan NATO müttefiklerinden biridir. Dolayısıyla Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin geleceğiyle ilgili tüm kararların çok dikkatli düşünülmesi ve seçim kampanyası modunda verilmemesi gerektiğini düşünüyorum. Bu ilişkinin geleceğiyle ilgili her şey stratejik ortaklık anlamında dikkatlice düşünülmelidir." diyerek ülkesinin Türkiye'nin AB üyeliğiyle ilgili tavrını da ortaya koymuş oldu.
POLONYA, ÇEK CUMHURİYETİ, SLOVAKYA, MACARİSTAN, ROMANYA, BULGARİSTAN
Güvenlik ve Rusya ile ilişkiler, Doğu Avrupa ülkelerinde dış politikanın öncelikleri arasında yer alıyor.
Bu ülkelerde Türkiye'nin üyeliğine yaklaşım olumlu yönümde olsa da bunun kamuoyunda güçlü bir dayanağı bulunmuyor.
Örneğin, Polonya ve Çek Cumhuriyeti'nde Türkiye'nin üyelik süreci gündemde hiç yer tutmuyor.
Bunun aksine Romanya ise uzun yıllardır, Türkiye'ye olan desteğini dile getiriyor.
HIRVATİSTAN VE SLOVENYA
Slovenya, Türkiye ile ilgili herhangi bir endişe ortaya koymazken, Hırvatistan konuyla ilgili görüşünü açıklamakta temkinli davranıyor.
İki ülke de gerekli koşulların sağlanması durumunda Türkiye'nin üyeliğine açık olduklarını belirtiyor.
YUNANİSTAN GÜNEY KIBRIS
Yunanistan ve Güney Kıbrıs, bazı koşullara bağlı olmak kaydıyla, Türkiye'nin katılımını destekliyor.
İki üye ülke de Ankara'nın birliğe katılmasının barışçıl ilişkiler kurmak için önemli bir gelişme olacağını düşünüyor.