Milli Eğitim Bakanlığı’nın belediye kreşleriyle ilgili yazısına tepki gösteren Veli-Der, "Okul öncesi eğitimde en düşük okullaşma oranı ve en yüksek özelleştirme ile karşı karşıyayız. Özel Öğretim Genel Müdürü’nün, özel okul sahiplerine belediye kreşlerinin kapatılacağını müjdelemesi, eğitim hakkının pazarlık konusu yapıldığını açıkça göstermektedir" açıklamasını yaptı.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) belediyelerin işlettiği kreş ve anaokullarını “mevzuata aykırı” gerekçesiyle kapatma kararı tartışmaları büyütürken, bu adıma bir tepki de Öğrenci Veli Derneği’nden (Veli-Der) geldi. Dernek, belediyelerin kreşlerinin kapatılmasının halkın eğitim hakkını hedef aldığını savunarak, çocukların geleceği üzerinden ekonomik ve ideolojik bir hesap yapıldığını belirtti.
“OKUL ÖNCESİ EĞİTİM EN ÇOK İHTİYAÇ DUYULAN ALAN”
Veli-Der’in merkezinde yapılan basın açıklamasında, MEB’in politikaları eleştirilerek şu ifadelere yer verildi:
“Okul öncesi eğitim, çocukların zihinsel, sözel ve sosyal-duygusal gelişimleri açısından kritik bir dönemdir. Ancak Türkiye’de okul öncesi eğitim zorunlu değil, hatta paralıdır. Bu, çocukların eğitimine erişimlerini ciddi anlamda sınırlayan bir durumdur. Belediyelerin açtığı kreşler, bu ihtiyacı karşılamak için büyük önem taşımaktadır.”
Açıklamada, Türkiye’nin okul öncesi eğitimde OECD ortalamasının çok gerisinde kaldığına dikkat çekilerek, özel okullara ve tarikatlara kaynak aktarılırken kamu kurumlarının engellenmesinin kabul edilemez olduğu ifade edildi.
“BELEDİYELERİ SIKIŞTIRMA HAMLESİ”
Veli-Der, MEB’in belediyelere yönelik yazısında 2007 tarihli Anayasa Mahkemesi kararına atıfta bulunmasının siyasi bir hamle olduğunu savundu. Açıklamada, belediyelerin okul öncesi eğitim faaliyetlerini kapatma girişiminin arka planında ideolojik bir hesap olduğu belirtildi:
“MEB’in yıllardır eğitim alanını tarikatlar, cemaatler ve vakıflarla şekillendirdiğini biliyoruz. Belediyelerin eğitimde sosyal eşitliği artıran bu çalışmaları, iktidarın politik ve ekonomik öncelikleriyle çeliştiği için hedef alınmaktadır. Belediyelerin açtığı kreşler kapatılmak istenirken, tarikatlara ait 4-6 yaş Kuran kurslarına teşvik verilmesi, laik ve bilimsel eğitim hakkına açık bir saldırıdır.”
OKUL ÖNCESİ EĞİTİME ERİŞİMDE DERİN EŞİTSİZLİK
Açıklamada, okul öncesi eğitime erişimdeki gelir eşitsizliğine vurgu yapılarak, özel okulların artan ücretleriyle bu kademenin giderek daha pahalı hale geldiği ifade edildi. 2024 verilerine göre, 399 okul öncesi kurumun kapatıldığı ve okullaşmanın bir önceki yıla göre 101 bin öğrenci azaldığı belirtildi.
“OECD ortalamasının çok gerisinde kalan Türkiye’de okul öncesi yaş grubundaki çocukların yalnızca %44,88’i kamusal eğitimden yararlanabiliyor. En varlıklı %20’lik kesimin çocukları okul öncesi eğitime devam ederken, yoksul kesimden gelen çocuklar ilkokula hazırlıksız başlıyor. Bu, toplumsal eşitsizliği artırıyor.”
“EĞİTİM HAKKI PAZARLIK KONUSU OLAMAZ”
Veli-Der, özel okul öncesi kurumlarına verilen teşviklerin, belediye kreşlerine yönelik baskılarla aynı dönemde arttığına dikkat çekerek, eğitimde özelleştirmenin etkilerini eleştirdi:
“Okul öncesi eğitim, özel kurumlarda binlerce lira gibi yüksek ücretlerle sunulurken, tarikatlara bağlı Kuran kursları ücretsiz kayıt alıyor ve devlet teşviğiyle destekleniyor. Bu, çocuklar ve veliler arasında ayrımcılığa yol açıyor. Eğitim bir kamusal haktır ve pazarlık konusu yapılamaz.”
TALEPLER: PARASIZ VE ZORUNLU EĞİTİM
Açıklamanın sonunda Veli-Der, çocukların üstün yararını ve toplumsal eşitliği gözeten taleplerini sıraladı:
- Okul öncesi eğitim tüm çocuklar için parasız ve zorunlu hale getirilmelidir.
- Belediyelerin açtığı kreşlere yönelik baskılara son verilmeli, kamu kaynakları özel okullara ve tarikatlara değil, kamusal eğitim için kullanılmalıdır.
- 4-6 yaş Kuran kursları kapatılmalı, eğitimde laiklik ve bilimsel yaklaşım esas alınmalıdır.
- Okul öncesi eğitime erişim, kadın istihdamını artırma ve toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlama açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu alana yeterli bütçe ayrılmalıdır.
