TÜİK, veri şeffaflığı eleştirilerine yanıt olarak TÜFE hesaplamalarında kullanılan madde ve metodoloji dokümanını yayımladı. Ancak, yargı kararlarına rağmen madde fiyat listesini açıklamaması eleştiri konusu oldu. Prof. Dr. Aziz Çelik, “Bu açıkladığınız madde fiyat listesi değil!” diyerek tepki gösterdi ve yargı kararına uyulmadığını vurguladı. Çelik, gerçek şeffaflığın sağlanması için tek tek fiyatların paylaşılması gerektiğini belirtti.
BERFU KARGI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), son dönemde artan “veri şeffaflığı” eleştirilerine yanıt niteliğinde bir açıklama yaparak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) hesaplamalarında kullanılan madde ve metodoloji dokümanını kamuoyu ile paylaştı.
DİSK: Gıda fiyatları 22 yılda 35 kat arttı... Türkiye enflasyonda dünyanın en kötü 6. ülkesi
Özellikle yargı kararları doğrultusunda “madde fiyat listesi”ni açıklamadığı gerekçesiyle eleştirilen TÜİK, sürecin Avrupa İstatistik Ofisi (EUROSTAT) Harmonize Tüketici Fiyat Endeksleri Metodoloji El Kitabına uygun yürütüldüğünü vurguladı.
TÜİK: SEPET VE METODOLOJİ DOKÜMANIMIZ YAYINDA
TÜİK’in sosyal medya hesaplarından yapılan duyuruda, hanehalklarının en çok tükettiği mal ve hizmetleri baz alarak bir sepet oluşturulduğu ve bu sepette yer alan 407 maddenin internet sitesinde yayımlandığı ifade edildi. Kurum, hesaplamaların uluslararası norm ve standartlara (EUROSTAT) uygun şekilde gerçekleştirildiğinin altını çizdi.
Yayımlanan dokümanda, TÜFE’nin coğrafi, nüfus ve fiyat kapsamı, veri derleme yöntemleri ve madde sepeti güncellemelerinin nasıl yapıldığı detaylı biçimde anlatılıyor. Ayrıca “şeffaflık” eleştirilerine karşı, tüketici fiyat endeksi madde sepeti (2025) tablosunun erişime açıldığı vurgulanıyor.
PROF. DR. AZİZ ÇELİK: “BU, MADDE FİYAT LİSTESİ DEĞİL!”
Sosyal güvenlik uzmanı ve Kocaeli Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Çelik, TÜİK’in bu paylaşımına sert bir tepki gösterdi. Çelik, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Sevgili @tuikbilgi Bey! Bu açıkladığınız madde fiyat listesi değil! Kamuoyunun sizden beklediği yargı kararına uymanız ve madde fiyat listesini açıklamanız!” ifadelerini kullandı.
Çelik, TÜİK’in açıkladığı belgeye rağmen yargı kararının gereğinin yerine getirilmediğini savunarak, kamuoyunun merak ettiği esas noktanın, sepet içindeki her bir ürünün aylık değişen fiyatlarının açıklanması olduğunu ileri sürdü.
Sevgili @tuikbilgi Bey!
— aziz çelik (@EmeginHalleri) February 3, 2025
Bu açıkladığınız madde fiyat listesi değil!
Kamuoyunun sizden beklediği yargı kararına uymanız ve madde fiyat listesini açıklanız!
Yargı kararının gereğini yapın ve madde fiyat listesini açıklayın. https://t.co/VAzioQdWDR
NEDEN “MADDE FİYAT LİSTESİ” ÖNEMLİ?
Kamuoyunda son aylarda, enflasyon verilerinin hesaplanma yöntemine dair tartışmalar giderek artmış durumda. Bazı uzmanlar ve kurumlar, resmi enflasyon oranının gerçek hayat pahalılığını yansıtmadığı iddiasında bulunuyor. Bu bağlamda, tek tek ürünlerin hangi fiyatlardan endekse girdiği konusundaki belirsizlik, eleştirileri daha da yoğunlaştırıyor.
Eleştirilerin merkezinde ise TÜİK’in, yargı kararlarına rağmen “madde fiyat listesi”ni detaylı biçimde yayımlamaktan kaçındığı görüşü yer alıyor. Birçok ekonomist, söz konusu listelerin açıklanması halinde enflasyon hesaplamasına dair güvenilirliğin artacağını, kamuoyunun endekse dâhil edilen ürünlerin gerçek maliyet değişimlerini daha net görebileceğini savunuyor.
“ŞEFFAFLIK” TARTIŞMALARI SÜRÜYOR
TÜİK’in açıklamasında, TÜFE hesaplamalarının güncel uluslararası standartlarla uyumlu olduğu, sepetin ve metodoloji dokümanının erişime açık bulunduğu belirtilse de profesörler, meslek odaları ve bazı sivil toplum kuruluşları, “Madde listesi var ama tek tek fiyatların kamuoyuna açıklanması hâlâ yok” eleştirisini yöneltiyor.
Bu durumun devam etmesi halinde, TÜİK ile başta akademisyenler olmak üzere çeşitli paydaşlar arasındaki “veri şeffaflığı” geriliminin tırmanabileceği ifade ediliyor. Öte yandan TÜİK’in, önümüzdeki dönemde konuyla ilgili ek bir adım atıp atmayacağı da yakından takip ediliyor.
Bana gelince 250 zam marketler zam yapıyor başkası 1000 kat fazla alıyor emekli sürünüyor seçim istiyorum
Yanıtla (0) (0)Bu halk bunu hak ediyor. Durmak yok yola devam alttan ses gelene kadar akp diyeceğim
Yanıtla (1) (0)TÜİK Mahkeme kararlarına uymuyorsa Adalet Bakanının Orda Ne İşi var İlgilileri Meslek kuruluşları ve sedikalar Hatta Halk tek tek dava acmalıdır yeter Artık
Yanıtla (3) (0)Bakan günü kurtarmaya bakıyor. Enflasyonun düştüğü falan yok. TÜİK zaten iktidara yaranmaya bakıyor. Emekli iyice fakirleşti.
Yanıtla (8) (1)Acaba maliye bakanı kendisi inaniyormu eflasyonun düstugünü merek ediyorum eflasyonu hesaplarken markete pazardan fiyat alarak yaparsa daha inandırıcı olur
Yanıtla (5) (0)Çeşitli ayak oyunları ile YARGI KARARININ gereğini yerine getirmiyorlar. Kaçamazlar. Artık mecburlar. Madde sepetini de açıklayacaklar.
Yanıtla (4) (0)İnşallah kamu baskısı ile TÜİK'i de şeffaflaştıracağız. Yakın zamanda madde fiyat listesini de verir.
Yanıtla (4) (0)22 yıl oy verdik ilk seçimde TÜİK iktidar beraber gidecekler
Yanıtla (11) (0)Enag enflasyonu 81 TUIK neden 42 yakışmıyor doğrular söylenmeli yalan ile olmaz. Insanların ekmeği ile oynanmamalı kul hakkına giriyor.
Yanıtla (13) (0)Kapatın gidin bu kurumu gelen iktidarın yapacağı tek şey bu olmalı kanunlara uymayan bu personeli çoluğu çocuğu var demiyeceksin kapının önüne koyacaksin
Yanıtla (34) (0)