Seçim tarihine ilişkin tartışmalar sürerken, yanlış bilgilerin yayılmasını önlemek için çalışan doğrulama organizasyonu, seçim dönemine özel bir çalışma gerçekleştireceğini duyurdu. Çalışma kapsamında siyasetçilerin televizyon yayınlarında, sosyal medyada veya miting alanlarında verdikleri demeçlerin doğruluğu incelenecek.
Türkiye’de gerçekleştirilecek genel seçimlere ilişkin resmi bir takvim henüz açıklanmasa da, son haftalarda seçim tarihine ilişkin tartışmalar arttı. Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı (IFCN) İlkeler Kılavuzu imzacısı olarak faaliyet gösteren doğrulama organizasyonu Teyit, seçim döneminde siyasetçilerin mitinglerde, televizyonlarda ve sosyal medyadaki demeçlerinde yer alan iddiaları incelemeye başladı.
Konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaşan Teyit Editörü Emircan Saç, “Seçim dönemlerinde siyasiler, yanıltıcı bilgiler kullanabiliyor. 2023 seçimleri giderek yaklaşırken yanlış, çarpıtılmış veya bağlamından koparılmış bilgilerin yayılmasını önlemek ve hesap verilebilir bir seçim sürecine katkıda bulunmak amacıyla ‘Demeç Kontrolü’ çalışmamıza başladık” dedi.
Metodoloji 31 uzmanın katkısıyla oluşturuldu
Çalışma kapsamında siyasetçi demeçlerini incelemek için ayrı bir metodoloji oluşturuldu. Bu süreçte Türkiye’den ve yurt dışından 27 farklı kurumda seçimler, kamuoyu araştırmaları, seçmen tercihleri, söylem analizi, medya, gazetecilik ve teyitçilik alanında çalışan 31 uzmanın görüşlerine başvuruldu.
Uzmanların katılımıyla hazırladığı metodoloji ışığında Teyit, siyasi parti liderlerinin, parti sözcülerinin, gündemde etki yaratan ve Twitter'da 2 milyonu aşkın takipçisi olan aktif siyasetçilerin demeçlerini takip edeceğini duyurdu. Doğrulama organizasyonu Teyit, siyasetçi demeçlerini incelerken bilgileri yalnızca 'doğru' veya 'yanlış' olarak nitelemeden, yanıltıcı yönüne vurgu yapıp bağlamı aktarmaya odaklanıyor. Siyasetçiler tarafından demeç konusu haline getirilen bilgileri çarpıtma, bağlamdan koparma, desteksiz/dayanaksız, doğru ama uydurma, abartma ve cımbızlama gibi kategorilerle sınıflandırıyor.
Kullanıcılar yanıltıcı bilgi paylaşan siyasetçileri uyarabilecek
Teyit’in seçim dönemi boyunca internet sitesinde anlaşılır bir arayüzle yer verdiği Demeç Kontrolü çalışmasına kullanıcılar da katılabilecek. Teyit.org adresini ziyaret eden kullanıcılar, yanıltıcı bilgi paylaşan siyasetçileri uyarabilecek ve analizi sosyal medya hesaplarında paylaşabilecek.
Türkiye’nin lider doğrulama organizasyonu Teyit, ilk siyasetçi demeci incelemelerinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Türkiye İşçi Partisi Sözcüsü Sera Kadıgil, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, CHP Grup Başkanvekili Engin Altay ve Türkiye İşçi Partisi Milletvekili Barış Atay gibi isimlerin demeçlerine yer verdi.
“Çalışmalarımız aktif siyasetçileri hesap vermeye davet edecek”
Organizasyonel ve editoryal süreçlerinin tarafsızlık, bağımsızlık ve şeffaflığa dayalı olduğunu hatırlatan Teyit Editörü Emircan Saç, değerlendirmelerini şu ifadelerle sonlandırdı: “Teyitçiliğe dair altı yıllık birikimimiz ve önceki seçimlerden elde ettiğimiz tecrübeyle siyasetçilerin demeçlerini, incelediğimiz şüpheli bilgiler yelpazesine dahil ederek seçmenlerin doğru bilgiyi referans almasını amaçlıyoruz. Böylece siyasetçilerin seçmenlere aktardıkları bilgilerde daha şeffaf, paylaştıkları yanıltıcı bilgilerde ise hesap verebilir konuma gelmesini hedefliyoruz. Çalışmalarımızın aktif siyasetçileri hesap vermeye davet eden bu işlevinin önemli bir boşluğu dolduracağına inanıyoruz.”
Teyit hakkında
Teyit yanlış bilgi sorununa karşı eleştirel düşünme alışkanlığını ortak değer kılmayı amaçlayan, Türkiye’nin en büyük doğrulama kuruluşu. Teyit 2016’dan beri internetteki şüpheli bilgileri inceliyor, dijital okuryazarlık ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için eğitim faaliyetleri yürütüyor, farklı aktörleri bir araya getirerek yanlış bilgi sorununa yönelik sürdürülebilir çözümlerin geliştirilmesine katkıda bulunuyor. Teyit altı yılı aşkın sürede internette 4 bine yakın şüpheli bilgiyi inceledi, eğitim faaliyetleriyle yaklaşık 20 bin kişiye ulaştı.
