Sıcaklık bu sefer Batman Derince Köyü’nde yaşayan köy sakinlerine yaradı. Dedelerinden kalma yöntemle üretim yapan köylüler sayesinde o ürün kuyulardan hasat ediliyor, sıcakla verim de artıyor. İşte, köyün tek geçim kaynağı olan o üretim…
Batman’ın Derince Köyü'nde, köy sakinleri kaya tuzu üretimini atalarından devraldıkları geleneksel yöntemlerle yıllardır sürdürüyor. Köylüler, su kuyularından çekilen tuzlu suyu büyük dinlendirme havuzlarına aktarıyor. Bu su, yaklaşık iki gün dinlendirildikten sonra küçük havuzlara naklediliyor. Burada, sıcak havanın etkisiyle suyun buharlaşması sonucu kaya tuzu elde ediliyor.
Elde edilen kaya tuzu, 10, 25 ve 50 kilogramlık paketler halinde hazırlanarak özellikle salamura ürünler, kavurma, peynir ve turşu yapımında kullanılmak üzere siparişle müşterilere gönderiliyor. Derince köyü, bu geleneksel üretim yöntemi sayesinde hem yerel ekonomiye katkı sağlıyor hem de köy halkının geçim kaynağını oluşturuyor.
“TUZDAN BAŞKA GELİRİMİZ BULUNMUYOR”
Derince köyü muhtarı İzzettin Yüksel, köylerinde kaya tuzu üretiminin dedelerinden devraldıkları bir gelenek olduğunu belirtti. Yüksel, ilkbaharda başlayan tuz üretiminin yaklaşık dört ay sürdüğünü ve “40 haneli köyümüzde herkes kaya tuzu yapıyor. Geçimimizi tuz üreterek sağlıyoruz. Köyümüz orman köyüdür ve tuzdan başka gelirimiz bulunmuyor” dedi.
Yüksel, tuz satışını yol kenarında yaptıklarını ve aldıkları siparişlerle tuzu Diyarbakır, Van ve diğer illere gönderdiklerini belirtti. Ayrıca, yaz aylarında gençlerin de köyde kalıp tuz üretimine katkıda bulunduğunu vurguladı. “Yaz aylarında köyümüzün nüfusu artıyor, kışın ise azalıyor. Eğer tuz üretimi olmasaydı köyde genç kalmazdı” şeklinde konuştu.
SICAKLIKLA BİRLİKTE ÜRETİM DE ARTIYOR
Yüksel, hava sıcaklığının tuz üretimi için önemli bir faktör olduğunu ve sıcaklık arttıkça üretimin de yükseldiğini söyledi. Yaz mevsiminde artan sıcaklık, tuz üretimini olumlu etkilerken, çalışma koşullarının zorlaşmasına da neden oluyor.
BEŞ KUŞAKTIR DEVAM EDEN TUZ ÜRETİMİ
Köy sakinlerinden Haydar Yüksel, 7 yaşında babasına yardım ederek tuz üretimine başladığını ve yaklaşık 5 kuşaktır bu işi yaptıklarını ifade etti. “Üretimimiz dört ay sürüyor ve sıcaklığın artmasıyla verimimiz artıyor. Bu yıl yaz çok sıcak geçiyor, bu nedenle geçen senelere göre tuz üretimi daha fazla. Ancak sıcakta çalışma şartları zorlaşıyor” şeklinde konuştu.
Yusuf Atmaca da küçük yaşlardan itibaren tuz üretimi yaptığını ve ailesine yardımcı olduğunu belirtti. Atmaca, tuzlu su kuyularından suyu çekip büyük havuzlara doldurduklarını, dinlendirdikten sonra suyu küçük havuzlara aktardıklarını anlattı. Bu suyu bir hafta bekletip buharlaşma ile tuzu elde ettiklerini ve tuzu paketleyip satışa sunduklarını söyledi.
Derince Köyü'nde yapılan geleneksel kaya tuzu üretimi, hem köy halkının geçim kaynağı hem de bölgesel ekonomi için önemli bir katkı sağlıyor. Bu üretim yöntemi, hem kültürel mirası yaşatmakta hem de köy gençlerinin yaz aylarında köyde kalmalarını ve aile işlerine katkıda bulunmalarını sağlamakta. Geleneksel yöntemlerle yapılan bu üretim, Batman’ın yerel ekonomisinde önemli bir yer tutuyor.
