Hem salgınla hem aşısızlarla mücadele döneminde toplumsal bağışıklık sınırının yarısına bile ulaşılamadı. Okulların açılmasından önceki son fırsatta, restoran ve düğün işletmecileri ‘İki doz yaptırmayan düğün salonuna da lokantaya da giremesin’ önerisini sundu. Aşılama hızını artıracak model, bugün toplanacak Bilim Kurulu masasına ortak çağrıyı getirdi: Sektörler üzerine düşeni yaptı. Şimdi hocalar çözümü sağlayacak acil kararları alsın.
Aşı yaptırmayanların 22 milyona ulaşması salgınla mücadelede en önemli soruna dönüştü. Yoğun Bakım Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Cinel “Yoğun bakımdaki 20 hastanın 19’u aşısız” dedi. İtalya’nın ardından Fransa’nın da kabul ettiği ‘yeşil pasaport’ uygulamasının işe yaradığı ise artan aşılama oranlarıyla ortaya kondu. Okulların açılmasına bir ay kala oluşan tablo, Türkiye için de benzer yöntemin gerekliliğini gösterdi.
DİYARBAKIR’DA 2 DOZ YAPTIRMAYAN DÜĞÜNE GİREMEYECEK
Dikkat çeken adım ise düğün ve restoran işletmecilerinden geldi. Sektör temsilcileri düğün salonları ile kafe ve restoranlarda iki doz zorunluluğu getirilmesini istedi. Diyarbakır’da bu kritere uymayanların salonlara alınmayacağı duyuruldu. Toplumsal sorumluluğu gözetip bir çıkış yolunu işaret eden öneriler öne çıktı. Bugünkü Bilim Kurulu’nda da hem sektör hem İtalya formülünün değerlendirilip kapsamlı adımlar atılması gerektiği belirtildi.
BİLİM KURULU'NA 'AŞIDA ZORUNLULUK' ÇAĞRISI
Koronavirüs salgınında aşısını yaptırmayan 22 milyon kişinin bulunması, Türkiye’nin toplumsal bağışıklığın çok uzağında olduğunu gösterdi. Vaka sayılarının da hızla tırmandığı süreçte, restoran ve düğün sektörlerinden “Çift doz yaptırmayan kafeye, düğün salonuna alınmasın” önerisi geldi. Aşıda hızlanmayı hedefleyen talep, Bilim Kurulu’na çağrıları da beraberinde getirdi: Pandemi mağduru sektörler gerekeni yaptı. Sıra krize çözüm getirecek ‘Kurul’da.
Türkiye salgınla mücadele kapsamında toplumsal bağışıklık yolunda hedeflediği sürecin çok gerisinde kaldı. Bağışıklık için toplumun en az yüzde 75’inin çift doz aşısını yaptırması gerekirken bu oranın henüz yüzde 27’lerde olması ise vakalarda yeni pik yaşanmasına neden oldu.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın ‘22 milyondan fazla kişinin henüz hiç aşı yaptırmadı’ açıklamasını işaret eden uzamanlar, salgının kontrolden çıktığını söyledi. Vahim tablo karşısında kafe, restoran ve düğün işletmecileri ise iki doz aşı zorunluluğu getirilmesini istedi. Aşı haritasında kırmızı kategoride yer alan Diyarbakır’da, Düğün Sektörü İşletmecileri Derneği, Yönetim Kurulu, düzenlediği toplantıda aşısızların düğünlere alınmamasına karar verdi.
Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) de vakalarda yeniden yükseliş görülmesi üzerine; lokanta, kafe, bar, gece kulübü, kıraathane gibi yerlere girişte 2 doz aşı şartı aranmasını istedi. Pandemi sürecinde 18 ay kapalı kaldıkları hatırlatılan TURYİD açıklamasında “Aşı, tercih değil toplumsal sorumluluktur. Misafir/ müşterilerin 2 doz aşıyı yaptırmış olması zorunluluğu, hiç aşılanmamış bireylerin dahi iki doz aşısını tamamlamasını sağlanmış olacaktır” ifadelerine yer verildi.
Aşılamada hızlanmayı amaçlayan öneriler, bugün toplanacak Bilim Kurulu’na çağrıları da beraberinde getirdi. Toplumda, aşısızlara yönelik yaptırım beklentisi oluştu. ‘Pandeminin muhattabı sektörler üzerine düşeni yaptı, sıra Bilim Kurulu’nda’ talebi dile getirildi. Birçok uzman, topluma açık alanlara aşı zorunluluğunun getirilmesi gerektiğini savunarak, aşılamanın hızlanması için Fransa ve İtalya’da uygulanan ‘yeşil pasaport’ uygulaması örnek gösterildi. İki Avrupa ülkesinde de zorunlu hale getirilen uygulama sonrası, aşılama oranın kısa sürede iki katına çıktığı hatırlatıldı.
Öte yandan, salgında ‘aşısızların pandemisi’ olarak tanımlanan bu süreçte hastalığa yakalananların büyük bir bölümünü aşı olmayanlar oluşturuyor. Yoğun bakımlardaki durum da farksız. Toplumsal bağışıklığın en kısa sürede sağlanması gerektiğin belirten Yoğun Bakım Derneği Başkanı Prof. Dr. İsmail Cinel “Yoğun bakımdaki 20 hastanın 19’u aşısız” dedi. Salgından kurtulmanın tek yolu olarak aşıyı işaret eden Cinel “Özellikle Delta varyantının etkisi devam ederken sırası gelenlerin 3’üncü doz aşılarını yaptırması da çok önemli” ifadelerini kullandı.
HES KODUNDA TEK KULLANIMLIK BİLET ‘TEDBİRSİZLİĞİ’
Koronavirüs salgınında vakaların tekrar tırmanışa geçerek 17 bine merdiven dayaması, HES kodunun önemini daha da artırdı. Ancak, İstanbul’a şehir dışından gelen ya da İstanbulkart’ı yanında olmayan vatandaşlar yolculuk yapabilmek için İstanbulkart dolum cihazlarından tek kullanımlık ‘BİRgeç’ kartı almaya yöneliyor. Yine toplu ulaşım kartı ile HES kodunu eşleştirmeyen kişilerde bu yolla toplu ulaşım araçlarına binebiliyor. Ancak toplu ulaşım kartı dolum cihazlarından alınan tek kullanımlık ‘BİRgeç’ kartlarında HES kodu sorulmuyor. Böylelikle koronavirüslü ya da temaslı olan kişiler HES kodları olmadan toplu taşıma kullanabiliyor.
BU REHAVETE YENİ ÖNLEMLER GEREK
Delta varyantı ve aşısızların etkisiyle vaka sayıları 17 bine dayandı. Prof. Dr. Nevzat Yalçın “Maske ve mesafe kuralının hiçe sayıldığı bu rehavet ortamında yeni tedbirler alınabilir” dedi. Prof. Dr. Seçil Özkan ise “Hızlı artışı engellemenin tek yolu aşı” ifadesini kullandı.
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Ata Nevzat Yalçın, son dönemde koronavirüs vaka sayılarının artmasının, 1 Temmuz’daki yeni normalleşmenin etkisi olduğunu belirtti. Bayram tatili etkilerinin 1 hafta sonra görüleceğini söyleyen Prof. Dr. Yalçın “Önlemlerin azaltılmasıyla, maske ve mesafe kurallarının göz ardı edildiğini ve halkın rehavet içerisinde olduğunu görmekteyiz. Bu da bize vaka sayılarının artmasıyla geri dönecektir” dedi. Özellikle Delta varyantının ciddi şekilde yayıldığını belirten Yalçın, Bilim Kurulu toplantılarıyla yeni tedbirlerin görüşülebileceğini de ifade etti.
Prof. Dr. Yalçın “Aşılama oranını, toplumun yüzde 70’inin bağışık olacağı şekilde artırmak gerekiyor. Türkiye’de 2 doz aşı olan birey sayısı yüzde 27 civarında. Dolayısıyla bu oranları hızlı bir şekilde artıramazsak bu virüs ya da varyantların getireceği sorunlarla tekrar karşılaşacağız” ifadesini kullandı. Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Seçil Özkan ise vaka sayılarındaki artışın devam edeceğini belirterek “Rakam 17 bindeyken, koronavirüs pozitif olan kişiler ile karşılaşma ihtimalimiz daha çok olacak. Daha çok vaka oldukça daha çok kişi ile temas edince hızlı artış görebiliriz, gidişat öyle görünüyor. Bunu engellemenin tek yolu, aşı” şeklinde konuştu.
VAKALAR YİNE GİZLENEBİLİR
Türkiye’deki vaka artışlarına dikkat çeken CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, iktidarın salgını yönetemediğini savundu. Vaka artışından da aşı karşıtlığında da iktidarın sorumluğu olduğunu iddia eden Emir “Bilim insanlarının uyarılarına kulak tıkayan iktidar, Türkiye’ye dejavu yaşatıyor. Vaka sayılarını yine gizleyebilirler” dedi. “Maske, mesafe kurallarına uyulmadığı için halkı suçlamaya başladılar” vurgusu yapan Emir “Yaz aylarında da turizm sezonunun taleplerini öncelik haline getiren iktidar, vaka sayılarının yine katlanmasına sebep oldu” ifadelerini kullandı.
