İBB'nin 'Muhtarlar Günü' dolayısıyla düzenlediği etkinliğe katılan tarihçi İlber Ortaylı, Başkan Ekrem İmamoğlu'nun kurduğu 'Muhtarlık İşleri Daire Başkanlığı'nı olumlu bir girişim olarak değerlendirdi. Gördüğü manzara için "Muhteşem" diyen Ortaylı, her türlü olumsuzluğa rağmen İstanbul altyapısının gayet iyi olduğunu dile getirdi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) bağlı Muhtarlık İşleri Daire Başkanlığı'nın 19 Ekim Muhtarlar Günü vesilesiyle 17 Ekim 2022 Pazartesi günü düzenlediği etkinlikte 39 ilçede görev yapan muhtarlar bir araya geldi.
Etkinliğe konuşmacı olarak katılan tarihçi İlber Ortaylı, muhtarlık kurumunun Türkiye'deki tarihsel sürecini anlattı. İlber Ortaylı etkinlikteki izlenimlerini bugünkü Hürriyet gazetesinde yazdı.
"DOĞRUSU MANZARA MUHTEŞEMDİ"
İlber Ortaylı'nın yazısı şöyle:
Büyükşehir Belediyesi, Muhtarlık Dairesi kurdu. Bunu müspet bir girişim olarak karşılamak lazım. Çünkü muhtarların belediye ile günü gününe ilişki kurması gerekiyor. Bütçenin nasıl kullanılacağı, mahallelere nasıl nüfuz edileceği, nasıl beledi kontrol ve faaliyet kurulacağı ancak bu gibi eşgüdüm hizmetleriyle mümkün olur.
Pazartesİ İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Yenikapı'daki Kadir Topbaş Salonu'nda İstanbul muhtarlarıyla bir toplantı yaptı. Bendenizi de davet ettiler. Doğrusu manzara muhteşemdi. Anadolu ve Rumeli yakasındaki İstanbul mahalle muhtarlarının dokuz yüz kadarı oradaydı.
"MUHTAR, TÜRK ŞEHİRLERİNDE KUVVETLE YAŞIYOR"
İstanbul Türkiye'dir, hatta Balkanlar ve Ortadoğu'dur. Muhtarlar her partinin seçilmişleriydi. Bir nokta hemen fark ediliyor; muhtarlık seçimlerinin milletvekili ve hatta belediye seçimleriyle bile paralelliği yok.
Anlaşılan o ki II. Mahmud Han'ın fermanından (1829) günümüze kadar geçen 193 yıl içinde muhtar ve mahalle, Türk şehrinde henüz kuvvetle yaşıyor, seçimle gelen muhtarları herkes tanıyor, merkez semtlerde nüfus arttıkça ve şehir hizmetleri düzenli olarak geldikçe muhtar arka planda kalmış görünse bile hiç olmadık yerde karşınıza çıkıyor.
"EN AYDIN KADINLAR MUHTARLIK YAPTI"
Türk toplumunun en aydın kadınları ve Çatalca'nın Binkılıç köyündeki muhtar Nazan Kurtan Hanım gibi bizzat ziraatla uğraşan en yaratıcı muhtarlar var. Anadolu ve Rumeli yakasının Muhtarlar Federasyonu başkanları şaka değil tarihçi.
Benim gibi 19. yüzyılda mahalle idarelerini tetkikle akademi hayatına giren birini bile hayrete düşürecek bilgileri var. Genç muhtarlardan Erhan Gümüş, 'Muhtarın Not Defterinden' başlıklı 20 yıllık deneyimlerini kaydettiği bir kitap yayımlamış; bütün idarecilerin okuması gereken bir metin.
"İBB'NİN MUHTARLIK DAİRESİ MÜSPET BİR GİRİŞİM"
Muhtarlık seçimi Türk demokrasinin neşv ü nema halindeki en kuvvetli yanı. Gelecekte partilerin hayatında çarşaf milletvekili adayı listesinden çok, dar bölge sistemi ister istemez uygulanacak. Bu nedenle muhtar seçimleri sisteme ilk adımdır.
Büyükşehir Belediyesi Muhtarlık Dairesi'ni kurdu. Göreceksiniz bu daire daha çok büyüyecek ve önemi artacak. Bunu müspet bir girişim olarak karşılamak lazım. Çünkü muhtarların belediye ile günü gününe ilişki kurması gerekiyor. Bilgilendirecekler, verdikleri bilginin önemleri anında belediye başkanlığına kadar ulaşacak.
"İSTANBUL'UN HER ANI KAYNAYAN BİR BELDE"
Bütçenin nasıl kullanılacağı, mahallelere nasıl nüfuz edileceği, nasıl beledi kontrol ve faaliyet kurulacağı ancak bu gibi eşgüdüm hizmetleriyle mümkün olur. Toplantı sonunda herkese bir 'İstanbul Muhtarları' kitabı dağıtıldı. Doğrusu çok yararlı makalelerden oluşan faydalı bir derleme.
İstanbul büyük bir belde ve her anı kaynayan bir belde. Yeryüzünde 20 milyonluk nüfusu geçen şehirler var; Avrupa'da böyle başka bir belde yok. Fakat İstanbul'un da bütün dünyada 20 milyonluk şehirlerden bir farkı var; hayati hizmetler ve altyapı geçmiş on yıllarda kurulmuş.
"KENDİMİZE GÖRE GÜÇLÜ VE ZAYIF TARAFLARIMIZ VAR"
Şehirde fakirlik varsa da sefalet yok. Şüphesiz ki suç işleniyor ama kriminal problemler ABD şehirlerindeki kadar kötü değil. Hizmetler; su, elektrik altyapısı her şeye rağmen üçüncü dünya metropolleriyle mukayese edilemeyecek kadar iyi.
Kendimize göre güçlü taraflarımız var, zayıflayan taraflarımız var. Ümit ediyorum; İstanbul mahallelerinin günlük yaşamı, sorunları ve başarıları kitleye daha çok bildirilir ve biz de ilgilenir ve öğreniriz.
