ABD merkezli Forbes dergisi, Türkiye'nin S-400 füze sistemlerini Rusya'yı kızdırmadan Hindistan veya Pakistan gibi ülkeleri satabileceği ihtimalini ele alan bir makale yayınladı. Paul Iddon imzalı yazıda, bu önerinin Türkiye'nin F-35 programına geri dönmesine de kapı aralayabileceği değerlendirildi.
Forbes Dergisi'nin internet sayfasında Orta Doğu askeri meseleleri uzmanı Paul Iddon imzasıyla yayınlanan “Pakistan veya Hindistan Neden Türkiye'nin Kullanılmayan Rus S-400 Füzelerini İsteyebilir” başlıklı yazıda bu iki potansiyel müşterinin füzeleri satın alabileceğini okurlarına aktardı. Bilindiği gibi eski Devlet Bakanı Cavit Çağlar füzelerin “Rusya’yı kızdırmadan” bu ülkelere satılabileceğini dile getirmişti.
Yazıda iki ülkenin de Rusya ile dostça ilişkilere sahip olduğu belirtiliyor. Ocak ayında o zamanki ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland’ın S400 konusunun halledilmesi durumunda Türkiye’nin tekrar F35 programına dönmesinin mümkün olabileceğine dair imasına değiniliyor.
TÜRKİYE'NİN HİNDİSTAN VE PAKİSTAN İLE İLİŞKİLERİ
Iddon, Türkiye’nin Pakistan ile askeri dahil yakın ilişkilere sahip olduğu, iki ordunun ortak tatbikatlar yaparak operasyonel beraber hareket etme yeteneklerini geliştirmeye çalıştıklarını belirtiyor. Yazar, Türkiye ile Hindistan arasında siyasi ilişkilerin mesafeli, askeri ilişkilerin zayıf olduğunu belirtiyor. Ve Hindistan’ın yakın zamanda destek gemileri inşa etmek üzere Türkiye ile yaptığı sözleşmeyi feshettiğini hatırlatıyor.
Bilineceği üzere Hindistan tarihi olarak Rus silahlarının önemli bir alıcısı olageldi. Hindistan son dönemde Batı ile silah alımı ilişkilerini geliştirmek istese de bunların pahalı oluşu Rusya’nın Yeni Delhi askeri alımlarında önemini korumasını sağlıyor. Rus silahlarının Ukrayna savaşında beklenenin altında performans göstermesinin dünyada onlara olan ilgiyi azaltabileceği tahminleri yapılmış olmasına rağmen, Ukrayna’daki savaşta iki tarafın da rakibin hava savunma sistemlerinden çekinerek pek uçak uçuramamış olduklarını hatırlamak gerekiyor. Yani denebilir ki S-400’ün şöhreti o savaşta yeterince etkili oldu.
Forbes dergisinden çarpıcı iddia: Türkiye S-400'leri aktif ediyor
HİNDİSTAN ŞU ANA KADAR ABD YAPTIRIMINA MARUZ KALMADI
Bu kısa hatırlatmadan sonra tekrar yazıya dönersek, Iddon Hindistan’ın İsrail ile orta menzilli Barak 8 gibi orta menzilli ortak hava savunma sistemleri geliştirmeyi içeren ortak projeler yürüttüğünü belirtiyor. Yazıda Hindistan’ın 2019'da sipariş ettiği S-400'leri satın almış olduğu ve NATO üyesi Türkiye'nin aksine bu nedenle CAATSA kısaltmalı bilinen Amerika'nın Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşı Koyma Yasası kapsamında herhangi bir ABD yaptırımına maruz kalmaktan şu ana kadar kaçınabildiği hatırlatılıyor.
Yazar Türkiye’nin sistemi satarsa fiyat kırma ihtimaline değinerek “Yeni Delhi'nin, gelişmiş Rus silahları satın alarak başka bir önemli alım yapması durumunda gelecekte CAATSA yaptırımlarına maruz kalıp kalmayacağı belirsiz. Ancak, daha fazla S-400 istiyorsa ve yaptırımlardan kaçınmak istiyorsa, bu Rus sistemlerini Türkiye'den satın almak ideal olabilir, özellikle de Ankara bunları kendisi için ödediği tahmini 2,5 milyar dolardan daha düşük bir fiyata teklif ederse” deniliyor.
"ANKARA ÇELİK KUBBE ADLI HAVA SAVUNMA SİSTEMİNİ KURMAYI PLANLIYOR"
Ancak Iddon’a göre Türkiye ile Pakistan arasındaki yakın ilişki nedeniyle bu silahların Hindistan’a satılması ihtimali daha düşük. Yazara göre bu sisteme sahip olmak Pakistan’a halihazırda S-400 sahibi olan ezeli rakibi Hindistan ordusuna karşı güçlerini daha etkin eğitme imkanı verebilir. Yazıda Türkiye’nin geçmişte sistemi Ukrayna'ya devretmesi ya da satılması yönündeki teklifleri reddettiği ve bir ABD senatörünün 2020'de Washington'ın Türkiye'nin S-400'lerini satın almasını önerdiği de hatırlatılıyor.
Iddon Ankara’nın kendi hava savunma sistemi geliştirme çabalarına da değindiği yazıda, “Türkiye, S-400'den kurtulma fikrini reddederken, yerli yüksek irtifa Siper sistemini Rus Triumf'unun yetenekli bir rakibi ilan etti. Ankara, muhtemelen Siper'in diğer Türk yapımı orta ve kısa menzilli sistemlerle tamamlanmasından oluşacak olan Çelik Kubbe adlı ulusal çok katmanlı bir hava savunma sistemi kurmayı planlıyor. Hindistan'ın S-400'leri, diğer kademeleri İsrail-Hindistan Barak 8 ve Hindistan'ın yerli orta menzilli Akash'ı kapsayacak şekilde, ortaya çıkan çok katmanlı hava savunmalarının üst kademesini oluşturacak” deniyor.
'S-400 DEPODA VEYA BAĞIMSIZ BİR SİSTEM OLARAK KULLANILABİLİR'
Iddon yazıda “Türkiye’nin Çelik Kubbesi ise tamamen değilse bile, esas olarak yerli sistemlerden oluşacak. S-400'ün Çelik Kubbe girişiminde herhangi bir rolü olup olmayacağı belirsiz, bu da Ankara'nın onu depoda veya entegre olmayan bağımsız bir sistem olarak tutmak isteyebileceğini gösteriyor” diyor.
Türkiye’nin kendi savunma sistemini kurmayı S-400’leri ona entegre etmeden başarması durumunda Rus füzelerinin durumu, statüsü, getirisi, gerekliliği ve geleceği hakkında ilginç bir durum oluşacak. Iddon da yazıyı, “Rusya'yı kızdırmadan üçüncü bir ülkeye satmak Türkiye için giderek daha cazip hale gelebilir. Ve artık hava kuvvetleri için F-35 aramasa da, artık yerli TF Kaan savaş uçağını geliştirmeye odaklandığına göre, Ankara şüphesiz bu gizli jet için parça üretmeye geri dönmekten faydalanacaktır. Tüm bu etkenler ışığında, Çağlar'ın sıra dışı teklifi gibi bir şey çok da uzak olmayan bir gelecekte nihayet gerçekleşebilir” diyerek bitiriyor.
