Dışişleri Bakanı Fidan, Şam yönetimiyle temasların önemine vurgu yaparak, HTŞ’nin terörle mücadelede Türkiye’ye sağladığı istihbarat desteğini anlattı. Fidan, “HTŞ, yıllardır bizimle iş birliği içinde oldu” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Fransa merkezli yayın kuruluşu France 24 kanalına verdiği röportajda, Suriye'deki gelişmeler ve Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ile ilgili dikkat çekici açıklamalarda bulundu. Bakan Fidan, Şam’daki yeni yönetimle temasların önemine vurgu yaparken, HTŞ'nin terörle mücadeledeki rolüne dair görüşlerini paylaştı.
"ŞAM’DAKİ YENİ YÖNETİMLE TEMAS ÖNEMLİ BİR GELİŞME"
Fidan, üst düzey bir ABD heyetinin Şam’daki yeni yönetimle bir araya gelmesinin önemine ilişkin soruya şu yanıtı verdi:
“Bence çok önemli. Amerikalı yetkililerden önce bazı Avrupa ülkelerinin ve uluslararası kuruluşların temsilcileri de Şam'ı ziyaret ettiler. Şam’daki yeni yönetimle temas kurulmakta olduğunu görüyoruz. Bu, önemli bir gelişme.”
Bakan Fidan, “Şam’ı ziyaret etmeyi ve HTŞ lideriyle görüşmeyi planlıyor musunuz?” sorusuna ise, “Evet, planlıyorum. Şam’daki yeni yönetimle bir araya gelmeyi planlıyorum.” ifadelerini kullandı.
"HTŞ’NİN TERÖR LİSTESİNDE OLMASI BM İLE İLGİLİ BİR DURUM"
HTŞ’nin Türkiye’nin terör listesinden çıkarılmamasıyla ilgili soruya yanıt veren Fidan, BM Güvenlik Konseyi kararlarına uyulduğunu belirtti ve ekledi:
“Bu, BM listesiyle bağlantılı bir durum. Ancak hukuki boyut ile fiili durum arasında bir çelişki var. HTŞ’nin son 10 yılda fiiliyatta herhangi bir terör faaliyeti içinde bulunduğuna dair bir tespitimiz yok. Bu, sadece bizim değil, Batılı istihbarat örgütlerinin de paylaştığı bir görüş.”
"HTŞ, YILLARDIR BİZİMLE İŞ BİRLİĞİ İÇİNDE OLDU"
Fidan, Dışişleri Bakanlığı görevinden önceki dönemde istihbarat şefi olarak HTŞ lideri Ahmed eş Şara ile temasları olduğu varsayımına ilişkin soruya da yanıt verdi. HTŞ’nin IŞİD ve El-Kaide gibi terörist gruplara karşı mücadelede istihbarat paylaşımı konusunda faydalı olduğunu belirten Fidan, şu açıklamalarda bulundu:
“HTŞ, özellikle DEAŞ ile mücadelede istihbarat paylaşımı konusunda iyi iş birlikleri yaptı ve bize çok yardımcı oldu. DEAŞ ve El-Kaide bağlantılı örgütler hakkında istihbarat toplama konusunda uzun yıllardır bizimle iş birliği içindeler.”
Fidan, meselenin hassasiyetinden dolayı bu durumun o dönemde kamuoyuna açıklanmadığını ifade etti.
Fidan, öte yandan HTŞ'nin DEAŞ'ın eski elebaşı Ebubekir el-Bağdadi gibi hedefler konusunda da iş birliği yapıp yapmadığı sorusuna bu tür hedefler konusunda da HTŞ'nin Türkiye ile iş birliği içinde olduğu yanıtını verdi.
"SURİYE'YE DÖNÜŞLERDE ARTIŞ YAŞANABİLİR"
Türkiye'deki Suriyelilerin ülkelerine geri dönüp dönmeyeceklerinin sorulması üzerine Fidan, "Türkiye'deki ve diğer ülkelerdeki Suriyelilerin gönüllü olarak, ülkelerine güvenli bir şekilde geri dönebilecekleri bir ortam hazırlamaya çalışıyoruz. Kendilerini orada güvende hissedebilecekleri bir zemin oluşturmak için çok çalışıyoruz ama bu zorla yaptırılacak bir şey değildir. Onları geri dönmeye elbette zorlayamayız. Ama önümüzdeki dönemde Suriye'ye geri dönüşlerde elbette büyük bir artış yaşanabilir. Böyle düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
TRUMP'IN SÖZLERİ
ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'ın Suriye'deki iktidar değişikliğinde Türkiye'nin rolüne ilişkin iddialarına yönelik soruya Fidan, "Seçilmiş Başkan Trump’ın onu söylerken menfi bir niteleme kullanma niyetinin olmadığını düşünüyorum. Yaşananları övme amacıyla öyle dediğini sanıyorum ama Suriye’de yaşanan hadise, Türkiye’nin 'ele geçirmesi' olarak nitelenemez. Bir ele geçirme söz konusu ise bu, Suriye halkının yönetimi ele geçirmesidir." yanıtını verdi.
PUTİN, ESAD'I TERK ETTİ Mİ?
Fidan, "Pek çok insanın inanmakta güçlük çektiği şey, birkaç yıl önce Esad'ı desteklemek için büyük yatırımlar yapan İran ve Rusya'nın birdenbire tek bir kurşun bile atmadan çekilmeleri. Bir mutabakat vardı, değil mi?" sorusu üzerine, "Ben bunu mutabakat diye nitelemem." ifadesini kullandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yıllardır iktidarda olmanın da katkısıyla, "taktiksel yöneticiden iyi bir stratejik düşünüre dönüştüğünü" görebileceklerini kaydeden Fidan, "Neyin önemli olduğunu, neyin daha az önemli olduğunu, neye yatırım yapılabileceğini, bir şeyin sürdürebilir olup olmadığını çok iyi biliyor. Dolayısıyla Suriye konusunda nihai hesabı yaptığını, daha fazla devam etmemeye karar verdiğini düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu. Fidan, bunun Putin'in "Esad'ı terk etmesi" olarak algılanıp algılanamayacağı sorusuna, "'Terk etti' denilebilir mi bilemiyorum. Pek öyle görünmüyor. Neticede Esad, şu anda Moskova'da." yanıtını verdi.
"İRAN BÜTÜN SEÇENEKLERİ YENİDEN HESAPLADI"
İran'ın Esed rejimine desteğini neden kestiği yönündeki soru üzerine Fidan, "Bence İran da bütün seçenekleri yeniden hesapladı ve çok gerçekçi bir yaklaşım sergiledi." görüşünü paylaştı.
Bakan Fidan, Rus üslerinin Suriye'de kalmasından yana olup olmadıklarına ilişkin soruya, "Bu, Suriye halkının bileceği bir iş. Suriye halkına bağlı bir konu. Bir anlaşmaya varırlarsa bu, onların kararıdır yani göreceğiz ama şu an gördüğümüz kadarıyla Ruslar, birliklerini yeniden konuşlandırma sürecindeler. Bu sürecin sonunda bunların ne kadarı Suriye'deki üslerde kalmaya devam eder, bilemiyoruz." yanıtını verdi.
ABD'NİN SURİYE'DEKİ VARLIĞI
"ABD'nin Suriye'deki varlığının bilinenden iki kat fazla olduğunu biliyor muydunuz?" sorusu üzerine Fidan, sayılarının son haftalarda arttığını fark ettiklerini dile getirdi. Fidan, ABD'nin Suriye'deki askeri varlığını "DEAŞ'la mücadele" bahanesiyle artırdığına dikkati çekerek, "'DEAŞ’la mücadele' ifadesi, hep bir bahane olarak kullanılıyor. Bazı şeyleri doğru tanımlamak lazım. 'DEAŞ’la mücadele' dedikleri hadise, aslında tek bir işten ibaret: O da, DEAŞ mahkumlarını hapishanede tutmak. Hepsi bu. Ne yazık ki Amerikalı dostlarımız ve bazı Avrupalı dostlarımız, teröristleri hapiste tutmak için başka bir terör örgütünü kullanıyor." dedi.
Bunun doğru bir karar olmadığını vurgulayan Fidan, IŞİD mahkumlarının bulundukları yerde nasıl tutulacağı, PKK/YPG'nin tasfiyesi, Kürtlerin, Arapların ve Türkmenlerin temel hak ve güvenliklerinin nasıl sağlanacağı gibi konularda ABD ile anlayış birliğine varmaları gerektiğini söyledi.
"YPG/PKK DERHAL DAĞITILMALI"
Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoğusunda terör örgütü PKK/YPG'ye yönelik askeri harekat yapıp yapmayacağı sorusu üzerine Fidan, "YPG, Türkiye'den, Irak'tan, Suriye'den, bir kısmı da Avrupa'dan gelmiş kişilerden suni olarak ortaya çıkarılmış organize bir terör örgütüdür. Bu suni terör örgütünün derhal dağıtılması gerektiğini düşünüyorum. Şu anda Suriye'de yeni bir yönetim var. Bence bu işi onlar halletmeli. Suriye'nin toprak bütünlüğü ve egemenliği bunu zorunlu kılıyor. Bunun yapılması gerekiyor." şeklinde konuştu.
Fidan, bu meselenin Suriye'deki yeni yönetim tarafından ele alınmasının "tercih edecekleri yollardan biri" olduğunu belirterek, "Tercih edilen yol bu ama bu olmaz ise o vakit biz elbette kendi ulusal güvenliğimizi korumak zorundayız." dedi. "Yani askeri müdahale ihtimal dahilinde mi?" sorusu üzerine Fidan, "Ne gerekiyorsa yapılır." cevabını verdi.
PKK/YPG'nin Şam ile müzakere ederek çözüm bulmaları gerektiğini kaydeden Fidan, "Zira artık Şam’da yeni bir yönetim var. YPG/PKK'nın arkasında artık Rusya, İran ve Esed rejimi yok." değerlendirmesini yaptı. Fidan, Rusya, İran ve Esad'in, YPG'ye üzerine oturacağı bir zemin sunduğunu, ABD ve bazı Avrupa ülkelerinin de o zemindeki YPG'ye destek çıktığını belirterek, "Ama şimdi o zemin ortadan kalktı. Şam'da artık yeni bir gerçeklik var. Şam'daki yeni yönetim, umarım bu meseleleri ele alacaktır." ifadelerini kullandı. Bakan Fidan, "Öte yandan YPG/PKK bizim ne istediğimizi gayet iyi biliyor. Biz, ülkemize yönelik herhangi bir tehdit görmek istemiyoruz. Mevcut tehditleri de potansiyel tehditleri de istemiyoruz." diye konuştu.
GAZZE'DE ATEŞKES
Gazze'de yakın vadede bir ateşkes ihtimalinin gerçekçi olup olmadığının sorulması üzerine Fidan, şunları kaydetti:
"Bugünlerde konuştuğum tüm ilgili aktörler daha iyimser, biz de daha iyimseriz ancak bu bir temenniye mi yoksa bir gerçekliğe mi dayanıyor, tam emin değilim. Şimdi İsrail'in ve Hamas'ın, her iki tarafın çözüme yakınlaşmakta oldukları bir dereceye kadar doğru ancak buna ne kadar yakınlar? Aradaki uçurumu gerçekten kapatabilecek denli yakınlar mı? Ateşkesi bu kez sağlayabilecekler mi? Yakında hep beraber göreceğiz." Hamas'ın da buna yakınlaşıp yakınlaşmadığı sorusu üzerine Fidan, Hamas'ın da buna yakınlaştığını söyledi.
"İSRAİL İLE İRAN ARASINDA SAVAŞ ÇIKABİLİR"
"İsrail ile İran arasında bir savaş çıkmasından endişe duyuyor musunuz?" sorusuna Bakan Fidan, "Çok." cevabını verdi. Bunun nedeninin sorulması üzerine Fidan, her ne sebeple olursa olsun, böyle bir şeyin olabileceğini, böyle bir ihtimalin bulunduğunu dile getirdi.
Fidan, "Bildiğim tek şey, İranlıların böyle bir savaş istemediği. Büyük çatışma olsun istemiyorlar. Biliyorsunuz, İranlı dostlarımızla görüşüyoruz. O görüşmelerde onlardan doğrudan aldığım bilgiler bu yönde." diye konuştu.
