Kredi kartı, doğru kullanımda size avantaj sağlayabilirken, yanlış kullanımda ise telafisi zor sonuçlar doğurabilir. Kredi kartı kullananlar, farkında olmadan yaptıkları hatalar neticesinde kredi puanlarını düşürebilir ve hatta borç batağına sürükleyebilir. Peki, kredi kartı kullanırken nelere dikkat edilmeli? İşte, kredi kartı kullanımında en çok yapılan hatalar...
Kredi kartları, kuralına uygun kullanıldığında günlük ekonomik hayatı oldukça kolaylaştırıyor. Ancak, yanlış kullandığında ise bireylerin bütçesine ağır yükler getirebiliyor.
Kredi kartıyla yapılan ödemeler ve karttan nakit avans çekimi son dönemde rekordan rekora koşuyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) 20 Nisan 2023 haftası ilişkin verilerine göre, bireysel kredi kartı kullanım hacmi 603 milyar lirayı aştı ve 822 milyar liralık ihtiyaç kredisine yaklaştı. Geçen yıl aynı dönemde ihtiyaç kredisinin kredi kartına oranı 2 idi. Bu yıl oran 1.36'ya geriledi. Yani kart kullanımı kredi kullanımından daha hızlı artmaya devam ediyor.
Bu artışta kart faizinin, kredi faizinden düşük olması, limitlerin gelirlere paralel artması, acil nakit ihtiyaçları, tüketim taleplerinin öne çekilmesi, bankaların krediyi limitli (70 bin TL) vermeyi tercih etmesi gibi birçok faktör etkili. Ancak artan kullanım, yanlış hesapları beraberinde getiriyor ve bireylerin bütçe dengesini sarsıyor.
Posta'dan Bilal Emin Turan, kredi kartı kullanırken en çok yapılan yanlışları sıraladı:
1) 'LİMİT KENDİ PARAM' DÜŞÜNCESİ
Limitler gelirin 4 katını (deprem bölgelerinde daha fazla) geçmeyecek şekilde belirleniyor. Bu limit sizin kullanabileceğiniz hazır bir nakit ancak sizin paranız değil. Kullanacağınız her kuruş limitin bir borç olduğunu aklınızdan çıkarmayın. ‘Kart limitim yeterli’ diyerek sınırları zorlamayın. Kenarda birikmiş paranız yoksa, aylık gelirinizle kart borcunu kapattıktan sonra elinizde para kalmıyorsa tüketim alışkanlıklarınızı gözden geçirin, gelir-gider konusundaki hassas terazinin dengesini kaçırmayın.
2) ZAMANINDA ÖDEMEMEK
Kredi kartında hesap kesimi her 30 günde bir yapılır. Sonra 10 gün de ödeme süresi tanınır. Yani aslında size tanınan limiti sadece alışverişte kullanacaksanız 40 gün bedava kullanmış olursunuz. Ancak son ödeme gününde para ödenmezse faiz işlemeye başlar. Faizler az gibi olsa da bir süre sonra toplam faiz cebinizi zorlayabilir. Zamanında ödeme yapılmazsa kredi notunuz da düşer. Yasal takip de başlatılır.
3) SADECE ASGARİ TUTARI YATIRMAK
Kart limiti aslında size ödünç verilen paradır. Dolayısıyla bu ödünç parayı kullanıp sonra aylık ödemeleri yapamamak veya sadece asgari ödeme tutarıyla günü kurtarmak, cepten çıkacak paranın her gün artması anlamına gelir. Asgari ödeme tutarı, kart limiti 25 bin lirayı aşanlar için dönem sonu borcunun yüzde 40’ı, 25 bin liranın altındaki limitlerde ise dönem borcunun yüzde 20’si kadar oluyor. Asgari ödeme dışında kalan tutar için yüzde 1.36’lık akdi faiz işletilir. Asgari borç da ödenmiyorsa asgari tutara kadar olan kısım için gecikme faizi yüzde 1.66 olarak uygulanır. Bilinçli bir kart kullanıcısı, asgari tutarı değil dönem borcunu öder.
4) SÜREKLİ YENİ BORÇ YAPMAK
Kredi kartı cebinizde para olmasa dahi kartın limiti sayesinde harcama yapmanızı sağlar. Tasarrufun önündeki en büyük engel ise eldeki limitle sürekli borç artırmaktır. Kart ve kredi borcu finansal plan yapmayı çok zorlaştırır. ‘Nasıl olsa bir şekilde öderim’ yaklaşımıyla sürekli borç yaratmak, ekstre tarihinde hesapları alt üst edebilir. Bu hesapsızlık da çoğu kişiyi asgari ödeme döngüsüne hapsetmiştir.
5) BORCU BORÇLA ÇEVİRMEK
Kart borcu olanların düştüğü hatalardan biri de borcu kapatmak için farklı kredi kartından nakit avans çekmektir. Buna borcu borçla kapatmak kısır döngüsü de diyebiliriz. Bu durum hem borcu sıfırlamanızı imkansız hale getirdiği gibi, yasal takip, kredi notunun düşmesi, kartın kullanıma kapatılması gibi sonuçları beraberinde getirir.
6) TAKSİTLİ NAKİT AVANS KULLANIM ALIŞKANLIĞI
Nakit avans kart limitinin kalan tutarının yaklaşık yüzde 80’i civarındadır. Yüzde 1.36’lık aylık faiziyle şu sıralar kredi yerine nakit avans çekmek avantajlı. Ancak acil ihtiyaç yoksa sadece faizi düşük diyerek temel ihtiyaç olmayan ürünleri almak için nakit avans kullanmak hesaplarınızı bozabilir. Faiz düşük olsa da sonuçta bu da maliyettir, küçümsemeyin. Nakit avans kullanmanız gerekirse limiti sıfırlamayın, bir gün çok daha acil bir ihtiyacınız çıkabilir!
7) EKSTREYİ DÜZENLİ KONTROL ETMEMEK
Çoğu kişi kredi kartı ekstresini her ay düzenli kontrol etmeden ödeme yapıyor. Uygulanan faiz, işlem ücretleri, kart aidatı, iptal edilen otomatik ödeme talimatı, mükerrer para çekimleri gibi işlemler hep gözden kaçıyor. Ekstre kontrolü kalan borç ve takside göre bir sonraki ayki harcama planınızı yapmanızı da sağlar. Bütçe kontrolünde ekstre kontrolünün etkisi büyük.
8) PASİF KARTI İPTAL ETMEMEK
Kredi kartıyla 180 gün (6 ay) herhangi bir işlem yapılmazsa banka tarafından otomatik olarak pasife alınır. Kartın pasife alınması iptal olduğu anlamına da gelmez. Tamamen iptal etmek için ilgili banka aranarak onay verilmesi gerekiyor. İptal olmayan kart limitinizi de kısıtlar. Kartın pasif olması bankalar tarafından olumsuz bir durum gibi de algılanabilir.
9) KARTIN KAPATILMASINA NEDEN OLMAK
1. aydan 12. aya kadar olan dönemde üç kez asgari ödemesi geciktirilen kredi kartı nakit kullanımına, üst üste üç kez asgari ödemesi yapılmayan kredi kartı ise tamamen kullanıma kapatılır. Kredi kartının kullanıma kapatılmasından sonra ise kullanıcı açısından yasal takip süreci başlatılır. Kapatılan kredi kartının kullanıma açılması için dönem borcunun tamamının ödenmesi gerekiyor.
10) BİRDEN FAZLA KARTA SAHİP OLMAK
Hesabın olduğu her bankanın kartına sahip olmak ve bu kartları aktif olarak kullanmak bütçe kontrolünü zorlaştırır. Ayrıca kart aidatı ekstra masraf anlamına gelir. Fazla kart fazla limit anlamına gelmez. Tüm sahip olunan kartların limiti gelirin 4 katını aşamaz. Ne zaman birden fazla kartın avantajı olur? Alışverişte daha çok para puan, faizsiz nakit avans gibi daha cazip kampanyalar sunan bankaların kartları varsa ve gerçekten buna değecekse o karta da sahip olunabilir.
