50 yıl boyunca 5 binden fazla kuş, memeli, amfibi, sürüngen ve balık popülasyonu sayımına dayanan Yaşayan Gezegen Raporu, küresel yaban hayatı popülasyonlarının yarım asırda ortalama yüzde 73 oranında azaldığını ortaya koydu.
Yaşayan Gezegen Endeksi'nde son 50 yılda izlenen 5 bin 495 tür içinde yaklaşık 35 bin omurgalı popülasyonu içinde en keskin düşüş yüzde 85 ile tatlı su nüfusunda görüldü. Bunu yüzde 69 ile kara, yüzde 56 ile deniz popülasyonları izledi.
Bölge bazında yaban hayatı popülasyonunda en sert düşüş, yüzde 95 ile Latin Amerika ve Karayipler'de görüldü. Bu oran Afrika'da yüzde 76, Asya Pasifik'te yüzde 60, Kuzey Amerika'da yüzde 39 ve Orta Asya'da yüzde 35 oldu.
BAŞ NEDEN HABİTAT BOZULMASI VE KAYBI
Endekse dayalı yayımlanan Yaşayan Gezegen Raporu'nda, habitat bozulması ve kaybının yaban hayatı için en büyük tehdit olduğu, bunu aşırı sömürü, istilacı türler, hastalık, iklim değişikliği ve kirliliğin izlediği belirtildi.
'PEK ÇOK EKOSİSTEM UÇURUMUN EŞİĞİNDE'
Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF), insan faaliyetlerinin "felaket" düzeyinde tür kaybına neden olmaya devam ettiğini vurguladı. WWF Britanya Başkanı Tanya Steele, raporu, "inanılmaz bir uyanış çağrısı" diye niteledi. Steele, yaban alanları kaybının "pek çok ekosistemi uçuruma sürüklediğini" ve Amazon yağmur ormanlarından Avustralya'daki büyük mercan resiflerine kadar birçok yaşam alanının "çok tehlikeli dönüm noktalarının eşiğinde" olduğunu söyledi.
'KÜRESEL BİYOÇEŞİTLİLİK ÇÖKÜŞÜNE GİDİLİYOR'
İnsan faaliyetleri kaynaklı yaban hayatı kaybının pek çok anlık görüntüsü arasında, Amazon pembe nehir yunuslarının yüzde 60'ının kirlilik, madencilik ve iç karışıklıklar gibi diğer tehditler nedeniyle yok olması da var. Doğu Afrika'nın Virunga Dağları'ndaki bir dağ gorilleri alt popülasyonunun 2010-16 arasında yılda yaklaşık yüzde 3 artması ise koruma başarısının umut verici bir işareti oldu. Ancak WWF, "yaşam alanlarının yaygın şekilde yok edildiği bir ortamda, bu tek tük başarıların yeterli olmadığına" dikkat çekti.
BBC'nin görüşüne başvurduğu Reading Üniversitesi ekoloji profesörü Tom Oliver, bu bilgilerle böcek azalması gibi diğer veri kümeleri birleştirildiğinde "küresel biyoçeşitlilik çöküşünün sağlam ve endişe verici resminin bir araya geldiğini" söyledi.
'ÖZELLİKLE YİYECEKLERİMİZİ ÜRETME VE TÜKETME ŞEKLİMİZ ETKİLİYOR'
Aynı zamanda raporun baş yazarı olan WWF baş bilimsel danışmanı Mike Barrett, insan eylemleriyle "özellikle yiyeceklerimizi üretme ve tüketme şeklimizle, doğal yaşam alanlarını giderek daha fazla kaybettiğimizi" vurguladı.
'AMAZON YAĞMUR ORMANLARI ÇÖKERSE, KÜRESEL ISINMA DİZGİNLENEMEZ'
Rapor, doğa kaybı ve iklim değişikliğinin dünyayı geri döndürülemez dönüm noktalarına doğru hızla ittiği uyarısını yaptı. Buna Amazon yağmur ormanlarının potansiyel "çöküşü" de dahil. Bu, gezegeni ısıtan karbonu hapsedememesi ve iklim değişikliğinin etkilerini azaltamaması anlamına gelecek.
'İNSANLIK İÇİN DE TEMEL BİR TEHDİT'
Barrett, "Lütfen sadece doğanın kaybı için üzülmeyin. Bunun artık insanlık için temel bir tehdit olduğunun farkında olun. Gerçekten şimdi bir şeyler yapmalıyız" dedi.
Londra Zooloji Enstitüsü'nden Valentina Marconi, doğal dünyanın "tehlikeli konumda" olduğu, ancak dünya liderlerinin acil, kolektif eylemiyle "bunu tersine çevirme şansımızın hala bulunduğu" değerlendirmesini yaptı. Rapor, 21 Ekim-1 Kasım arasında Kolombiya'da düzenlenecek Birleşmiş Milletler Biyoçeşitlilik Konferansı öncesinde yayımlandı.
