Kahramanmaraş merkezli depremlerde yaşanan iletişim sorunu tepkilere neden oldu. Telekom şirketleri baz istasyonlarının çalıştığını sorunun enerji ile alakalı olduğunu belirtse de uzmanlar alt yapının çok zayıf olduğunu aktardı. Bilişim Uzmanı Füsun Sarp Nebil konuya ilişkin yaptığı açıklamada “Telekom alt yapımız çok zayıf. Alt yapınız yoksa eğer roaming yapmanızın bir anlamı yok. GSM operatörleri neden hızla enkaz altındaki insanlardan aldıkları sinyalleri bize raporlamadı? “ dedi.
Türkiye’yi yasa boğan resmi verilere göre 40 binden fazla kişinin yaşamını yitirmesine, 100 binden fazla kişinin de yaralanmasına neden olan Kahramanmaraş merkezli depremlerde yaşanan iletişim sorunu büyük tepkilere neden oldu. Bölgede iletişim sorunun hâlâ tam çözülememişken, telekom şirketleri baz istasyonlarının çalıştığını sorunun enerji iletimi ile alakalı olduğunu vurguladı. Ancak bilişim uzmanları alt yapının çok zayıf olduğunu bölgeye yatırımların çok az yapıldığını aktardı.
Konuya ilişkin Bloomberg HT’ye değerlendirmede bulunan Bilişim Uzmanı Füsun Sarp Nebil fiber alt yapının önemine dikkat çekerek “ Alt yapınız yoksa eğer roaming yapmanızın bir anlamı yok. İnternet de, mobil telefon baz istasyonları da fiber ile geliyor. 2 tane şebeke var. Bir tanesi altındaki ana şebeke. Mobil şebekeler bu ana şebekenin üzerine oturuyor. Yani sadece bir tane ana şebeke var. Şebekemiz eksik. Siz roaming yapabilirsiniz ama önce altyapının tamamlanması lazım” dedi.
2009 yılında Türkiye’de 3G ihalesi yapıldığını hatırlatan Nebil “Bazı raporlara göre Türkiye’de 3G yüzde 40’larda, Doğu’da ise çok az. 4G ise sadece batıda var. Bu yatırımlar çok eksik. 200- 2021 arasında yatırımlara baktığımız zaman git gide düştüğü bir şema görüyoruz. Dolayısı ile alt yapımımızı güçlendirmemiz lazım. Veri merkezleri de bu altyapılarının içinde bir kavram. Bizde bunlar gelişmedi. Telekom alt yapımız çok zayıf’’ ifadelerini kullandı.
Bu depremde kamunun GSM şebekesi üzerinden haberleştiğini bunun beraberinde iki sorun yarattığının altını çizen Nebil, ‘’Birincisi kamu aynı şekilde GSM kapasitesinin sıkıntılarından etkilendi. İkincisi ise belki enkaz altında kalan kişilerin kullanacağı kapasiteleri de kullandılar. Öte yandan GSM operatörleri neden hızla enkaz altındaki insanlardan aldıkları sinyalleri bize raporlamadı? Böyle bir eksik de var” diye konuştu.
‘FİRMALAR PARALARI VERGİYE VERİYOR’
Bilişim Uzmanı Füsun Sarp Nebil şirketlerin vergi yüküne dikkat çekerek “Telekom firmaları çok büyük bir vergi yükünün altında yatırım yapacakları paraları vergiye veriyorlar. O yüzden bu durumdayız. Operatörler bugün konuşamıyorlar, korkuyorlar, çünkü BTK ceza kesiyor” dedi. Öte yandan deprem sonrası iletişim hatlarında yaşanan sıkıntıların çözümü için Tesla’nın sahibi iş insanı Elon Musk’ın felaketin ilk saatlerinde Starlink uydularını devreye sokma teklifi yapmış ancak Hükümet, Musk’ın ilk dakikalarda yaptığı yardım teklifini “bizim Türksat’ımız var, Starlink’e ihtiyaç yok” diyerek reddetmişti.
‘ENERJİ SORUNU EN BÜYÜK ENGELLERDEN BİRİ OLDU’
GSM operatörleri elinden geleni yaptıklarını her defasında ifade ederken, en büyük sorunun enerji iletimi olduğunu paylaştı. Vodafone Türkiye CEO’su Aksoy da Çarşamba günü yaptığı açıklamada aynı problemi işaret ederek“Enerji sorunu en büyük engellerden biri oldu. Yakıt ikmali bile yaptık ama yetmedi. Çünkü bir yerden sonra yakıtta bitti. Sektör olarak regüle edilen bir sektörüz. Afet konusunda uçtan uca değerlendirilmesi gerekiyor. 4 tane önceliğimiz var aslında. Elektrik, yakıt, kritik personelin geçiş önceliği ve riskli yapıların önceden bildirilmesi. Tüm baz istasyonları elektrikle çalışıyor.
Bu büyük afet sonrasında elektrik kesintileri gerçekleşti. Tabi bu kesintiyle birlikte bizim baz istasyonlarımızda yer alan jeneratörler devreye girdi. Ancak jeneratörlerin de dayanma teknolojisi GSM için konuşuyorum maksimum 4 saat. Daha büyük jeneratör seçeneğimiz yok çünkü baz istasyonlarını desteklemiyor. Her 4 saatin sonunda bu baz istasyonlarına bir yakıt takviyesi yapılması gerekiyor. Birinin buraya gidip yakıt takviyesi yapması gerekiyor. Bölgede bu kadar büyük bir yıkım olduğu için de lojistik sorunu devreye girdi. 450 arkadaşımız ilk günden beri hem yakıt takviyesi hem de baz istasyonlarının onarımı için çalıştı” ifadelerini kullandı.
