Türkiye'yi sarsan depremlerin ardından özellikle imarın bitişim nizam olduğu şehirlerde binaların depreme dayanıklılığı, vatandaşları endişelendirdi. Binaların sağlamlığı uzman ekipler tarafından 'karot testi' ile ölçülebiliyor. Karot testini belediyeler veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın yetki verdiği kurum ve kuruluşlar yapıyor. İşte, karot testi hakkında bilgiler...
Kahramanmaraş'ta 6 Ocak 2023 Pazartesi günü saat 04.17'de 7.7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Merkez üssü Pazarcık ilçesi olan depremde şu ana kadar 40 bin 689 kişi hayatını kaybetti, 108 bin 68 kişi yaralandı. Suriye'den Ankara'ya kadar birçok bölgede hissedilen zelzelenin ardından artçı sarsıntıların yanı sıra saat 13.25'te Ekinözü merkezli 7.5 büyüklüğünde bir deprem daha yaşandı. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), depremden etkilenen illerden 216 bin 347 afetzedenin başka illere tahliye edildiğini bildirdi.
BİNANIZIN SAĞLAMLIĞINI KAROT TESTİ İLE KONTROL EDİN
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin 11 şehrinde ağır yıkıma neden olan depremlerde enkaz dönen binaların birçoğunun çürük olduğu ortaya çıktı.
Türkiye'deki aktif fay hatlarının üzerine kurulan iller ve ilçelerde yaşayan vatandaşlar, binalarının dayanıklılığını öğrenmek için belediyelere başvuru yapmaya başladı.
Betonun dayanıklılığı, köklü bir yapı analiz yöntemi olan karot testiyle öğrenilebiliyor.
KAROT TESTİ NEDİR?
Binanın bütünlüğü, iç ve dış malzemenin ne kadar sağlam olduğu ile ilgili önemli sonuçlar karot testi ile ortaya çıkıyor.
Bu testte kullanılan karot makineleri, binaya zarar vermeden kritik katlardan numune alarak, binanın dayanıklılık durumunu ölçmeye olanak sağlıyor.
KAROT TESTİ NASIL YAPILIR?
Binanın taşıyıcı kolonu, duvarlar, kiriş veya döşemeler gibi özel alanlardan silindir şekilde alınan numuneler, daha sonra bir dizi sağlamlık testine tabii tutuluyor.
Uzmanlar tarafından yapılan test sonuçları rapor edilerek, mülk sahibi sorumlu kişiye iletiliyor. Ayrıca karot testi sonucunu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na da zorunlu olarak bildirmek gerekiyor.
Karot testi sonucunda eğer bina depreme dayanıksız çıkarsa kentsel dönüşüm kapsamına girip, tahliye kararı çıkabiliyor.
Öte yandan riskli olduğu düşünülen veya biten her yeni yapının güvenirliliğinin tespiti için mutlaka karot raporu almak gerekiyor.
Binanın beton dayanıklılığı ve demir durumunu da analiz eden karot testi, tek başına kapsamlı bir depreme dayanıklılık ölçütü değildir. Binanın bulunduğu zeminle ilişkisi gibi birçok faktör, binanın depremde göstereceği performansı etkileyebilir.
Özellikle şehirleşmenin ve nüfusun fazla olduğu yerleşim yerlerinde denetim süzgecinden geçmeyen birçok yapı olduğu gerçeği düşünülürse, karot testi kendi yaşamınız için yapabileceğiniz en üst seviye bina kontrolüdür.
KAROT ALINAN YER NASIL DOLDURULUR?
Karot makinesi yardımıyla binanın taşıyıcı yapı elemanlarından alınan beton numunesi laboratuvara gönderilirken, oluşan boşluklar ise c-40 gibi mevcut beton sınıfının daha üstünde yüksek bir kimyasal yapı tamir harcı ile dolduruluyor. Alınan beton numuneleri en az 3 gün boyunca laboratuvar ortamında muhafaza ediliyor.
KAROT SONUCU KAÇ GÜNE ÇIKAR?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından lisans almış kuruluşlar tarafından taşınmaza gelinerek karot alınması ve test edilmesi ile süreç başlar. Karot alımı sonrasında tahmini 1-2 ay süre sonunda rapor İstanbul için ilçe belediyelerine bildirilir.
KAROT TESTİNİN FAYDASI NEDİR?
Karot raporu, almanın faydası deprem riski olduğu düşünülen binalarda risk olup olmadığını kanıtlamak için kullanılabilir. Tüm yaşam alanlarının ve yapıların depreme dayanıklı olduğunu kanıtlamak için alınması gereken raporlardan birisidir.
KAROT TESTİ İÇİN NEREYE BAŞVURULUR? KAROT TESTİ ÜCRETİ NE KADAR?
Karot testi ücreti bölgesel ve bina büyüklüğüne göre değişiyor. Belediyelerde ücretsiz şekilde karot testi yaptırmak mümkün. Belediyeler haricinde bir binanın karot testi maliyeti 20 bin TL'den başlıyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), 2019 yılında hizmet aldığı 'Bina Tespiti' uygulamasıyla başvuru yapılan apartmanlara ücretsiz karot testi yapıyor.
Öte yandan e-Devlet verilerini kullanarak hazırlanan 'DepremRiskim' adlı mobil uygulamayla binanın deprem riskini tahmin etmek mümkün.
