Bankacılık sektöründe geçen yıl tüketici kredileri ve kredi kartlarında yüzde 44,65 oranında büyüme yaşandı. Tüketiciler özellikle ihtiyaç kredileri ve bireysel kredi kartlarına yönelirken, takipteki alacaklar bireysel kredi kartlarında yüzde 268, ihtiyaç kredilerinde ise yüzde 103 arttı.
Türkiye'de 2024 yılı itibarıyla tüketici kredileri ve kredi kartlarında yaşanan hızlı büyüme, bankacılık sektöründe dikkat çeken bir tablo ortaya koydu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı verilere göre, tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarının toplam hacmi 3 trilyon 860 milyar TL’ye ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 44,65 oranında artış gösterdi. Bu artış, ekonomide enflasyonist baskılar ve vatandaşların artan borçlanma eğilimiyle ilişkilendirildi. Ancak büyümeyle birlikte takipteki alacaklardaki hızlı yükseliş de endişeleri artırıyor.
ENFLASYON VE ARTAN BORÇLANMA EĞİLİMİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, 2024 yılında enflasyon yüzde 44,38 olarak gerçekleşti. Artan yaşam maliyetleri ve hanehalkının gelirlerinde yeterli artış olmaması, bireyleri kredi kartlarına ve ihtiyaç kredilerine yöneltti. Tüketim harcamalarının büyük ölçüde kredilerle finanse edildiği görülürken, konut ve taşıt kredilerine olan talepte ise düşüş yaşandı.
Dünya'dan Ufuk Korcan'ın haberine göre; bankacılık sektörünün kullandırdığı tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarının hacmi, 2023 yılındaki 2 trilyon 668 milyar TL seviyesinden 3 trilyon 860 milyar TL’ye yükseldi. Özellikle bireysel kredi kartlarında yüzde 59,38’lik artış yaşanırken, bu alan en hızlı büyüyen segment oldu. İhtiyaç kredilerinde ise yüzde 46,12 oranında artış kaydedildi.
KREDİ KARTLARINDA VE İHTİYAÇ KREDİLERİNDE YÜKSELİŞ
Bireysel kredi kartlarındaki toplam hacim, 2024 yılında 1 trilyon 840 milyar TL’ye ulaşarak büyük bir sıçrama yaptı. İhtiyaç kredileri ise 451,8 milyar TL büyüyerek toplamda 1 trilyon 430 milyar TL seviyesine ulaştı. Tüketicilerin artan harcamalarını karşılamak için bu iki kredi türüne yöneldiği görülüyor. Buna karşılık, taşıt kredilerinde 21,3 milyar TL’lik bir daralma yaşanırken, konut kredilerindeki artış yüzde 17,15 ile sınırlı kaldı.
Bu farklılaşma, ekonomi yönetiminin enflasyonla mücadele kapsamında tüketimi kısmaya yönelik attığı adımlar ve yüksek faiz oranlarının kredi maliyetlerini artırmasıyla açıklanıyor.
TAKİPTEKİ ALACAKLARDA ÇARPICI ARTIŞ
Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarında takibe düşen alacaklardaki artış, kredi hacmindeki büyümenin çok üzerinde gerçekleşti. Bireysel kredi kartlarında takipteki alacaklar, yüzde 268,38 gibi rekor bir artışla 15,4 milyar TL’den 56,7 milyar TL’ye yükseldi. İhtiyaç kredilerindeki takipteki alacaklar ise yüzde 103 oranında artarak 36,8 milyar TL seviyesine ulaştı.
Toplam tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarındaki takipteki alacaklar 71,6 milyar TL artışla 116,5 milyar TL’ye yükselirken, bu alan finansal risklerin artabileceğine dair sinyaller veriyor.
TEHLİKE SINIRLARININ ALTINDA, ANCAK DİKKAT ÇEKİCİ
Her ne kadar takipteki alacak oranları diğer ülke bankacılık sektörleriyle kıyaslandığında hala düşük seviyelerde olsa da son bir yılda yaşanan artışlar dikkat çekiyor. 2023 sonunda yüzde 1,68 olan takipteki alacak oranı, 2024 yılında yüzde 3,02’ye çıktı. İhtiyaç kredilerindeki takipteki alacak oranı yüzde 4,10’a ulaşarak, bireysel kredi kartlarındaki yüzde 3,08 oranını geçti.
Bu oranlar henüz tehlike çanlarının çaldığını göstermese de artış hızının önümüzdeki dönemde sektörün en çok konuşulan sorunlarından biri olabileceği ifade ediliyor.
Ufuk Korcan, artan borçlanma eğilimiyle ilgili değerlendirmesinde, “Hayat pahalılığı, tüketicilerin finansman tercihlerinde ciddi değişikliklere neden oldu. Giderlerin artışına karşın gelirlerin yetersiz kalması, kredi kartı ve ihtiyaç kredilerine olan talebi zirveye taşıdı” ifadelerini kullandı. Ayrıca, sıkı para politikasının konut ve taşıt kredilerindeki talebi ciddi şekilde azalttığına dikkat çekti.
