Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan sıcak savaş iki ülke halkını yurdundan etti. Yılların hayali olan ‘sıcak denizlere inme’ durumu savaşla değil ama parayla oldu. Türkiye’de yeni bir hayat kuran Ruslar hem konutta hem de şirkette tercihlerini Akdeniz Bölgesinden yana kullandı. Geçen yıl Türkiye’den en fazla konut alan yabancılar kotasını Ruslar doldururken, aynı zamanda iş de kurdu. TOBB verilerine göre, Rusların Türkiye’deki şirket açma hızı 2021’e göre, yüzde 682 arttı.
ALİ YILDIRIM
Türkiye’nin kuzeyinde başlayan savaş Rus ve Ukraynalı vatandaşların ülkeye akınına neden oldu. Yaklaşık 1 yıldır devam eden Rusya ve Ukrayna arasında gerçekleşen savaşla birlikte ‘tarihte yer alan sıcak denizlere hayali’de gerçek oldu. İki ülke vatandaşları da yeni bir hayat kurmak için tercihlerini Türkiye’den yan kullandı. Özellikle Akdeniz Bölgesi’ni mesken tutan Rus ve Ukrayna uyruklu vatandaşlar bu bölgeden hem konut alımı yaptı hem de yeni şirketler kurarak iş hayatına girdi. Türkiye ekonomisinde yaşanan bu süreçte yerli konut alımında frene basmak zorunda kalırken, yabancı tam tersi bir reaksiyon gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, konut satışları 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 0,4 azalarak 1 milyon 485 bin 622 olarak gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satışları 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 15,2 artarak 67 bin 490 oldu. Geçen yıl en fazla konut alımı yapan Ruslar oldu. 2021’de Türkiye’den 5 bin 379 konut alan Ruslar 2022’de yüzde 203’lük artışla 16 bin 312 konut alımı gerçekleştirdi. Onları yüzde 106’lık artışla (2 bin 574 adet) Ukraynalılar takip etti. Şirket kurulumunda da aynı tablo karşımıza çıktı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği verilerine göre, Rusların ülkede kurdukları şirket sayısı 2022 yılında 2021’e oranla yüzde 682 artış kaydetti. 2021’de Türkiye’de anonim ve limited olarak toplam 177 şirket kuran Ruslar, geçen sene bin 384 adet şirket kurarak konutta olduğu gibi patlama yaşadı.
Ruslardaki bu artışı Ukraynalılar takip etti. Yine aynı dönemde Ukraynalıların kurduğu şirket sayısı yüzde 159 artarak 91’den 236’ya çıktı. Böylece savaştan kaçan iki ülke vatandaşları Türkiye’de yeni bir hayat kurdu.
ANTALYA’DAKİ ARTIŞ DİKKAT ÇEKTİ
Rusların sıcak deniz hayali konutta olduğu gibi şirkette de gerçekleşti. Geçen yıl Rus ve Ukraynalı turistler en fazla konut alımını Antalya’dan yaptı. 2021’e göre Antalya’da yapılan konut satışı yüzde 76,5 artarak 21 bin 860 adede ulaştı. Şirket kurulumunda da Antalya dikkat çekti. İstanbul yabancının yeni şirket kurulumunda yine lider konumda olurken, Antalya’da da sert artış görüldü. 2021’de İstanbul’da 8 bin 592 adet şirket kuran yabancılar 2022’de yüzde 46 artışla 12 bin 462 şirket kurulumu gerçekleştirdi. Fakat Antalya’nın şirket kurulumundaki büyüme hızı megakenti geride bıraktı. 2021’de Antalya’da sadece 725 şirket kuran yabancılar 2022’de bin 648 şirket kurarak yüzde 127 yükseliş kaydetti.
‘ORTAKLIK DA YAPIYORLAR’
Ruslar kurulan şirket sayısında öne çıkarken, sadece 2022’de Rus ortaklı bin 363 adet şirket kurulumu gerçekleşti. Bu şirketlerin 140 adedi anonim bin 223 adedi de limited oldu. Rusya’nın ardından ise İran sermayeli şirket sayısı dikkati çekti. Geçen yıl İran ortaklı olarak 1300 şirket kurulurken, bunların 55’inin anonim, 1245’inin limited şirket olduğu görüldü. Bu iki ülkenin ardından ise 484 şirketle Almanlar geldi. Alman ortaklı şirketlerin 111 anonim, 373’ü limited şirket oldu. Yabancılar, şirket kurarken en fazla ‘Belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalardaki toptan ticaret’ faaliyet koluna yatırım yaptı. Bu alanda 3 bin 70 şirket faaliyete başladı. Bunu 1043 şirketle ‘Gayrimenkul acenteleri’ ve 938 şirketle ‘İşletme ve diğer idari danışmanlık faaliyetleri’ sektörü takip etti.
