Hem üretici hem tüketici dertli! Fındıktan ümit kesildi: Zamların ardından işte il il fındık fiyatları...

07/11/2023 13:55 KAYNAK: KARAR

Türkiye'de artış gösteren fiyatlar her alanda etkisini gösterirken fındık üreticileri de duruma tepkili. Son yıllarda artan fiyatlar hem tüketiciyi hem de üreticiyi memnun etmiyor. Ordulu fındık üreticileri ise aldıkları ücretlerin yetersiz olduğunu söylüyor. Peki, fındık neden bu hale geldi? İşte fındık üretimindeki artış nedenleri…

Ordu'da her yıl 100.000 ile 180.000 ton arasında fındık üretimi yapıldığını belirten üreticiler kilo başına en fazla 3 dolar ödeme yapıldığını söylüyor. Kurda görülen artış ile birlikte fındığın kilosu şu anda 2,5 dolar seviyesine kadar geriledi. Belirlenen rakamlar doğrultusunda 140.000 ton fındık üretimi 2,5 dolardan alındığında 350 milyon dolar gelir ortaya çıkıyor. Ordu nüfusu 170.000 civarında yer alırken kişi başına düşen gelir ise 480 dolar olarak görülmektedir. Türkiye'deki kişi başına gelir ortalaması 9.000 Dolar civarında yararlanırken Ordu halkı fındık gelirinden Türkiye ortalamasının yalnızca 18/1'ini almaktadır. Yılda 480 dolar ile bir insanın geçimini sağlamasının mümkün olmadığını belirten üreticiler gelirin çok az olduğunu belirterek duruma tepki gösteriyor. Diğer ülkelerde kişi başına düşen gelir seviyesinin 1000 dolar üzerinde olduğu görülürken Türkiye'de durumun neden bu hale geldiği merak konusu oldu. Peki, fındık neden bu hale geldi? İşte fındık üretimindeki artış nedenleri…

FINDIK NEDEN BU HALE GELDİ?

1983 yılında çıkarılan fındık dikim alanlarının kısıtlanması ile ilgili yasalar fındık üretiminde gelinen noktayı gözler önüne seriyor. Ovada fındık üretiminin yasaklanması dikkat çekerken Bugün en çok üretim yapan illerin başında Sakarya ve Düzce ovaları gelmektedir.

Devlet tarafından fındığa sahip çıkılmaması ikinci bir neden olarak gösterilirken desteklemenin alımın hakkıyla yapılmamasından kaynaklı düşünülüyor. Piyasa fiyatının destek fiyatının üzerinde olması gerektiğinin altı çizilirken Türkiye'de durumun tam tersi olduğu aktarılıyor. Bu durumun en temel nedeninin destekleme alımının hakkıyla yapılmaması olduğu belirtiliyor.

TMO tarafından destekleme alımı yapıldığı işaret edilirken müstahsil olarak zorluklar ile karşı karşıya kalındığı vurgulanıyor. Üreticilerin de bu durumda fındığı tüccarlara satmak durumunda kaldığı görülmektedir.

Üçüncü bir neden ise fındığın yan gelir olarak görülmesidir. Vatandaşın fındıktan ümidini kestiği için göç ettiği görülürken Ordu dışında yaşayan Ordulu sayısının Ordu nüfusunun iki misline yaklaştığı belirtiliyor. En çok Ordulu ise İstanbul'da yaşamaktadır. Bunun yanı sıra Almanya, Rusya ve Japonya gibi ülkelere göç eden Ordulularda görülmektedir.

Fındık alım tekelini kuran uluslararası tacirlerin fındık borsasına Hamburg'da yönettiği görülmektedir. Fiyatın Hamburg tarafından belirlendiği aktarılırken fındığın da altın değerinde bir ürün olduğu aktarılıyor. Çikolata ve pastacılık sanayinde olmazsa olmaz ürünler arasında yer alan fındık tam bir sömürge düzeninde işlemektedir.

Miras nedeniyle tarlaların bölünmüş olması küçülmüş arazilerde de verimi düşürüyor. Bahçelerde tam bakım yaşanmazken gübre fiyatlarının artması da vatandaşın ekim alanlarını etkilemektedir. Kapsamda üretim beklenenden daha az oluyor.