Merkez Bankası’nın politika faiz oranını 14'ten 13'e indirmesinin ardından uzmanlar uygulanan ekonomik modelin geleceğinin olmadığını söyledi. Columbia Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Seyhan Erden, tüm dünyanın enflasyonla mücadele edebilmek için faizleri yükselttiğine dikkat çekerek, korkusunun 'enflasyonun üç haneli rakamlara yükselmesi' olduğunu söyledi. Timothy Ashm ise, bu kararların yüksek enflasyon ve daha zayıf bir Türk Lirası’yla halkı olumsuz etkilediğinin altını çizdi.
Merkez Bankası’nın yüzde 80’e dayanan enflasyona rağmen politika faiz oranını düşürme kararı uluslararası piyasaları şaşırttı. Uzmanlar enflasyonun üç haneli rakamlara yükselmesi endişesine dikkat çekerek uygulanan ekonomik modelin bir geleceğinin olmadığını belirtti. Columbia Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Seyhan Erden, tüm dünyanın enflasyonla mücadele edebilmek için faizleri yükselttiğine dikkat çekerek, korkusunun 'enflasyonun üç haneli rakamlara yükselmesi' olduğunu söyledi. Böyle bir ekonomik modelin geleceğinin olmadığını söyleyen Timothy Ashm ise Merkez Bankası’nın aldığı bu kararların yüksek enflasyon ve daha zayıf bir Türk Lirası’yla halkı olumsuz etkilediğini vurguladı.
Dünya genelinde merkez bankaları artan enerji ve gıda fiyatlarıyla birlikte yükselen enflasyon karşısında faiz oranlarını arttırırken, Türkiye Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısının ardından politika faizini yüzde 14’ten yüzde 13’e indirme kararı aldığını açıkladı.
Enflasyonun son 24 yılın en yüksek seviyesine tırmandığı bir ortamda Reuters’ın görüş aldığı hiçbir ekonomist faiz artışı öngörmemişti. Merkez Bankası indirim kararıyla piyasalara da ters köşe yaptı.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu ise öncü göstergelerin üçüncü çeyrekte ekonomik ivmede bir kayba işaret ettiğini belirtti. Kurul, 'sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması önem arz etmektedir' sözleriyle politika faizini düşürme kararını gerekçelendirdi.
UKRAYNA SAVAŞI KRİZİ DERİNLEŞTİRDİ
Türkiye Merkez Bankası’nın geçtiğimiz yıl yüksek enflasyona rağmen birkaç kez faiz oranını düşürmesiyle döviz krizi patlak vermiş ve tüketici fiyatlarında artış tetiklenmişti. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi ve yükselen enerji maliyetleri ekonomik tabloyu daha da kötüleştirdi.
Son 40 yılın en yüksek enflasyonunu yaşayan Amerika’da enflasyon yüzde 8.5; İngiltere’de yüzde 10,1; Euro bölgesinde yüzde 8.9; Türkiye’de ise yüzde 80’e dayandı.
“ENFLASYON ÜÇ HANELİ RAKAMLARA ULAŞABİLİR”
Merkez Bankası’nın faiz kararını VOA Türkçe'den Begüm Dönmez Ersöz'e değerlendiren Columbia Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Seyhan Erden, şu anki verilerin yıllık büyümenin üçüncü çeyrekte yüzde 2-3 seviyelerine düşeceğini gösterdiğini hatırlattı ve Merkez Bankası’nın büyümeyi arttırmaya öncelik verdiğini söyledi.
Ancak enflasyonun bu kadar yüksek olduğu bir ekonomi ortamında faizleri düşürmenin enflasyonu daha da arttıracak bir baskı yaratacağını kaydetti. Seyhan Erden, tüm dünyanın enflasyonla mücadele edebilmek için faizleri yükselttiğine dikkat çekerek, korkusunun “enflasyonun üç haneli rakamlara yükselmesi” olduğunu söyledi.
“MAKROEKONOMİK POLİTİKA SÜRDÜRÜLEMEZ HALE GELDİ”
Uzmanlar Merkez Bankası’nın bu kararının Türkiye’nin döviz rezervlerinde son dönemde yaşanan artış, zayıf küresel ortam ve yerel borçlanma oranlarındaki keskin artıştan kaynaklanan 'fırsatçı' bir hamle olduğu görüşünde.
Merkezi New York’ta bulunan yatırım bankası JPMorgan yaptığı değerlendirmede, Türkiye’de şu anda uygulanmakta olan politikanın en nihayetinde ya bir politika değişikliği ya da ekonominin daha da kötüye gitmesiyle sonuçlanacağı görüşünü dile getirdi.
ABD’li yatırım bankası Goldman Sachs’ın analistleri konuya ilişkin yaptıkları değerlendirmede, “Türkiye’de uygulanan makroekonomik politika faiz düşürme kararıyla daha da sürdürülemez hale geldi” dedi.
JPMORGAN: 2023 YILININ İLK ÇEYREĞİNDE FAİZ ORANININ YÜZDE 25’E YÜKSELMESİNİ ÖNGÖRÜYOR
Analistler yıllık enflasyonun yüzde 90’ın üzerine çıkması ve yıl sonuna kadar da bazı etkilerin yardımıyla ancak yüzde 75’e kadar gerileyebileceği öngörüsünde bulundu. Goldman Sachs ve JPMorgan yakın gelecekte başka faiz düşürme hamlesi beklemediklerini belirtiyor. JPMorgan 2023 yılının ilk çeyreğinde faiz oranının yüzde 25’e yükselmesi ve reel faiz oranının yılın ikinci yarısında pozitife dönmesini öngörüyor.
TİMOTHY ASH: BÖYLE BİR EKONOMİK MODELİN GELECEĞİ YOK
Merkezi Londra’da bulunan BlueBay Asset Management’ın gelişmekte olan piyasalar stratejisti Timothy Ash VOA Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede Merkez Bankası’nın faiz kararını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim öncesi kredi büyümesi ve istihdamı arttırmak istemesiyle açıkladı.
Hükümet yeni ekonomik model olarak adlandırdığı yaklaşım kapsamında ihracat ve istihdama odaklanarak büyümeyi güçlendirmeyi amaçladığını belirtiyor. Böyle bir ekonomik modelin geleceğinin olmadığını söyleyen Timothy Ash, şirketlerin yüzde 80 düzeyinde bir enflasyonla işleyemeyeceğini ve yabancı yatırımcının da uzak duracağını kaydetti.
“MERKEZ BANKASI FAİZ KARARIYLA HALKI OLUMSUZ ETKİLEDİ”
Para politikasına güvenmediği için yabancı yatırımcının büyük ölçüde Türkiye piyasalarından çıktığını belirten Ash, Merkez Bankası’nın aldığı bu kararların yüksek enflasyon ve daha zayıf bir Türk Lirası’yla halkı olumsuz etkilediğini vurguladı.
Avrupa’da resesyon riski ve Ukrayna savaşından kaynaklanan risk ve belirsizliklerin Türkiye’ye olası etkilerini de değerlendiren Timothy Ash ”Türk imalatçıların çoğu, otomobil ve beyaz eşya sektörü dahil, Avrupa’daki tedarik zincirlerine entegre. Avrupa’da tedarik zincirini etkileyecek bir enerji krizi Türkiye’yi de sert vuracaktır” ifadelerini kullandı.
