Otomotiv sektörü en zor yıllarından birini geçiriyor. Pandemi sonrasında tam kötü günler geride kaldı denilirken, şimdi daha zor günlerin sinyalleri geliyor. Avrupa’da yaşanan enerji krizi, yüksek enflasyon ve maliyet artışlarının 2023’te ihracatı durma noktasına getireceği tahmin ediliyor. Buna karşın Türkiye’de de iç pazarın gün geçtikçe daralması artık sanayiyi de tehdit ediyor. OSD Başkanı Eroldu “Gündemdeki tehditlere karşılık sanayinin iç piyasayla desteklenmesi gerekiyor” dedi.
ALİ YILDIRIM
Türk otomotiv sanayisi en ilginç yıllarından birini yaşıyor. Tüm dünya yüksek enflasyon sorunuyla boğuşurken, atılan adımlar ve alınan önlemlerle yaşam kalitesi, alım gücü yüksek tutulmaya çalışılıyor. Fakat, Türkiye’de tam tersi bir politika izleniyor. Yüksek kur karşısında artan maliyetler ve sert artan enflasyon alım gücünü neredeyse yok etmiş durumda. Bugün bakıldığında bile en ucuz otomobilin fiyatı yarım milyon liradan başlarken, sıfır araç sahibi olmak gittikçe zorlaşıyor. Ekonomi yönetiminin aldığı kararlar ve finansmana erişim zorluğu da iç pazarı her geçen gün biraz daha eritiyor. Üretici için tek çıkış noktası ise ihracat. Onun da ağırlıklı olarak Avrupa pazarına yapılması karşısında bölgede beklenen resesyon riski 2023 için tehlike çanlarına neden oluyor. İçeride satış daralması dışarda da ihracat düşüş yaşayan üretici yeni pazarlar bulmaya çalışıyor.
Yaşanan durum hakkında İstanbul’da düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulunan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, zorlu bir küresel gündemden geçtiklerini söyledi. Hem Avrupa hem de dünyanın birçok yerinde global seviyede etki yaratan birçok sorunun olduğuna değinen Eroldu “Zorlu bir çeyrek yaşadık ve yaşamaya da devam edeceğiz. Avrupa’da da ilk defa çok çok uzun yıllar, herhalde savaştan sonra çift haneli bir enflasyon söz konusu” dedi. Türkiye’de de iç pazarın büyümesini engelleyen birçok nedenin olduğunu ifade eden Eroldu, finansman ve mali politika sorunu olduğunu vurguladı. Eroldu şöyle devam etti: “Yani iç pazarın kuvvetlendirilmesi özellikle 2023 yılında o açıdan bizim için çok önemli olacak. Bir kere daha altını çiziyorum. Muhakkak bizim bu finansmana erişimin bir şekilde hallolması lazım. Yani buradaki otomotivin bir yatırım malı gibi, makine gibi kabul görmesi lazım ve bu bağlamda desteklenmesi lazım. Avrupa’daki tehditler var. Yeni krizler ve resesyon riski ortaya çıkıyor. Bu yüzden ihracatta bir yavaşlama söz konusu. 2023 yılında ihracatın düşme ihtimali var. Bu olası tehdide karşılık sanayinin iç piyasayla desteklenmesi gerekiyor.”
FİNANSMANA ERİŞİM VE MALİ POLİTİKA SORUNU VAR
Otomotiv sektörünün Türkiye’nin ekonomisinde ve ihracatında önemli bir paya sahip olduğunu aktaran Cengiz Eroldu, bir taraftan da Türkiye’nin büyümesini desteklediğini söyledi. Eroldu “Türkiye’nin ihtiyacının neredeyse yarısını Türkiye otomotiv sanayi karşılıyor. Türkiye’nin otomotiv sanayi muhakkak korunması kollanması gereken bir sanayi koludur. Biz ilk 9 ayda 22 milyarın üzerinde ihracat gerçekleştirdik. Türkiye’nin toplam ihracatından da yüzde 12’lik pay alıyoruz. Dış ticaret dengesine baktığımız zaman da ilk 9 ayda 6 milyar doların üzerinde pozitif bilançomuz var. Bu çerçeveleri çizdikten sonra bugün bizim gündemimizde neler var, özellikle hangi konuların altını çizmek istiyoruz bunlara gelmek isterim. Bunlardan bir tanesi “Finansmana Erişim” ve “Mali Politikalar”. Finansmana erişimin çok boyutları var tabi. Bugün ülkede ciddi yenilenmesi gereken kurumsal müşterinin araç parkı var. Bunlar hep ötelendi fakat şimdi de müşteri var, araç almak istiyor fakat finansman sağlayamıyor. O otomotiv sanayinin önünde ciddi bir engel olarak duruyor” dedi.
ÜRETİM VE İHRACAT VİTES DÜŞÜRDÜ
Yılın ilk 9 aylık döneminde toplam üretim bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4 artarak 962 bin 18 adet olarak gerçekleşti. Geçen yılın ilk 9 ayına göre parelel bir seyir izleyen otomobil üretimi ise 571 bin 6 adet olarak gerçekleşti. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 996 bin 926 adede ulaştı. Ticari araç grubunda, 2022 yılı Ocak-Eylül döneminde üretim yüzde 12, ağır ticari araç grubunda yüzde 33 ve hafif ticari araç grubunda yüzde 10 oranında arttı. Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 2 oranında artarken, otomobil ihracatı yüzde 1 geriledi. Bu dönemde, toplam ihracat 687 bin 966 adet, otomobil ihracatı ise 396 bin 604 adet düzeyinde gerçekleşti. Ocak-Eylül döneminde toplam pazar geçen yıla göre yüzde 6 geriledi ve 549 bin 630 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde, otomobil pazarı da yüzde 8 daralarak 399 bin 224 adet oldu.
MALİYET ARTIŞI VE ENERJİ KRİZİ FİYATLARI ARTIRIYOR
Enerji krizine de değinen Cengiz Eroldu, Türkiye’nin enerji konusunda Avrupa’ya göre, benzeri risklerin olmadığını anlattı. Eroldu “Enerji fiyatlarının veya enerji güvenilirliğinin ve doğalgazda yaşanan arz sıkıntısının bir önemli şeyi de maliyet artışlarına yol açması. Enflasyonu Batı Avrupa’da tetikleyen en önemli konulardan bir tanesi, enerji fiyatlarındaki artışlar. Bunların da üretim maliyetlerine yansıdığını rahatlıkla görüyoruz. Yurt dışından artık ithal edilen parçalarda da ciddi menşei artışları söz konusu oluyor. Zaten hammaddeden dolayı bir artış baskısı vardı şimdi enerjinin tetiklediği enflasyondan dolayı ikinci bir maliyet artış dalgası daha oluşuyor. Özellikle çelik, alüminyum gibi çok yüksek enerji kullanan tesislerde riskli bir dönem de oluşabilir. Bu da ayrıca bizi önümüzdeki aylar için endişelendiriyor” diye konuştu.
BİR SONRAKİ KRİZ NE ZAMAN OLACAK BİLMİYORUZ
Pandemiden sonra yaşanan enerji krizi tüm dünyayı yeniden tehdit altında bıraktı. Türkiye ziyaretinde konuşan Peugeot CEO’su Jackson “Yarı iletken tedariği konusu asıl problemdi. Ama o sorun 2023 yılı içerisinde hemen hemen çözülecek. Şurası bir gerçek ki kaos içinde bir dünyada yaşıyoruz. Bir sonraki kriz ne zaman olacak bilmiyoruz ama kesin bir kriz daha olacaktır” dedi.
Tüm dünya daha pandemiden tam olarak çıkmış sayılmazken, şimdi enerjiyle birlikte yeni krizler konuşuluyor. Tedarik süreçleri yavaş yavaş yerine oturmaya başladı fakat enerjide yaşanan sorunla birlikte üretimlerin de duracağı tahmin ediliyor. Pandemiyle birlikte gelinen süreç hakkında Türkiye ziyaretinde konuşan Peugeot CEO’su Linda Jackson “Pandemiyle birlikte gelen ve kimsenin beklemediği yarı iletken tedariği konusu asıl problemdi. Çin ve Tayvan’daki tedarikçilerimiz ile sürekli konuşuyoruz. Biz bu Uzakdoğu’daki üreticilerle konuşurken problemin 18 ay süreceğini gördük, yani kapasiteyi artırmak 18 ay sürecekti. Dolayısıyla 2023’e baktığımızda; ek bir yarı iletken çip kapasitesi olduğunu göreceksiniz. Tabi bir de enerji krizinin öteki tarafına dönecek olursak; evet benim Fransa’da yaşadığım bir petrol krizi var ama limanlardaki grevle ilgili bir kriz bu.
Yani ben o konuda grevlerle ilgili bir şey söylemeyeyim ama ben kendi elektrikli aracımı sürerken o benzin istasyonlarındaki sırayı görünce kendi kararımdan memnuniyet duyuyorum! Şakayı bir yana bırakırsak; şurası bir gerçek ki çok kaos içinde bir dünyada yaşıyoruz. Bir sonraki kriz ne zaman olacak bilmiyoruz ama kesin bir kriz daha olacaktır. Ama tüm bu krizlerin içinden çıkmanın en iyi yolu çok çevik bir şekilde hareket edebilmektir. Bütün imalatçılar için, üreticiler için çok zor bir dönem açıkçası. Günden güne yönetim kararları veriyoruz. Bu durumda fabrikalarda günlük yönetimler yapılıyor. Yani bu enerji krizi ne zaman bitecek diye sorarsanız; ne zaman biteceğini bilmiyorum ama yarı iletken krizinin 2023’te biteceğini, durumun daha iyi olacağını söyleyebilirim. Bir başka sorun da tabii ki kamyon ve sürücülerin yeterli olmaması. Tedarikte bu lojistik nedenleriyle ilgili sorunlar yaşanıyor. Özetle çok çevik olmak lazım. Bu dünyada hayatta kalabilecek olanlar; bu konulara adapte olabilenlerdir” dedi.
‘TÜRKİYE’DE SATIŞ REKORU KIRACAĞIZ’
Türkiye ziyaretine de değinen Linda Jackson “Peugeot markası olarak Türkiye’de 57 bin adetlik bir satış gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Bu markamız adına Türkiye için bir rekor olacak. Şu anda gelecek sene tüm pazarın boyutunu bilmiyoruz ama 780 bin adetle kapanacağı varsayımıyla hareket edersek markamız için yüzde 7.3’lük bir pazar payı anlamına geliyor. Yani yüzde 8’e doğru giden yolda, yolumuzda ilerliyoruz. Türkiye’deki ekibimize ‘Evet; benden ne istersiniz’ diye sorduğumda arkadaşlarıma, tabii ki hepimiz aynı fikirdeyiz; daha fazla araç sunabilmek istiyoruz dediler. Ekim ayında E-2008’in Türkiye lansmanı yapılacak. Türkiye’de gerekli müşteri deneyimini oluşturmak, bunun birikimini sağlamak istiyoruz. Önümüzdeki sene de E-308 gelecek” bilgisini verdi.
EN UCUZ ELEKTRİKLİ OLMAYA GELDİ
Türkiye’nin en ucuz elektrikli arabası Citroen C4 oldu. e-C4 ismiyle lanse edilen model, C4 ile aynı fiyata satılmaya başlandı. Uzun bir süredir Türkiye’nin en ucuz elektrikli arabası Renault Zoe (809 bin lira) Citroen, e-C4 lansmana özel 786 bin liralık etiketle yola çıktı. C4 modelinin tamamen elektrikli versiyonu ë-C4’ü, 1.2 PureTech 130 HP Shine Bold EAT8 C4 ile aynı fiyata, 786.000 TL’den Türkiye’de satmaya başladı. Citroën ë-C4 satın alan müşterilere, lansmana özel olarak duvar tipi şarj cihazı (Wallbox) ve E-Şarj noktalarından da 1 yıl boyunca ücretsiz şarj hediye ediliyor. 50 kWsa kapasitesindeki batarya, günlük kullanımda ofiste ve evde geleneksel bir priz veya duvar tipi şarj cihazı (Wallbox) aracılığıyla şarj edilebiliyor. 350 km (WLTP döngüsü) menzili sayesinde bataryayı her gün şarj etmeye gerek kalmıyor.
20 MİLYON HYUNDAİ BİRBİRİYLE HABERLEŞECEK
Hyundai Motor Grubu, 2025 yılına kadar tüm araçlarını “Yazılım Tanımlı Araçlara” dönüştürmek için geliştirdiği yeni global stratejisini açıkladı. Hyundai, sektör lideri girişimiyle, mobilitede benzeri görülmemiş bir çağ açmaya hazırlanıyor. Müşterilerine araçlarının performansını ve işlevselliğini herhangi bir zamanda herhangi bir yerde uzaktan güncelleme ve sürüm yükseltme imkanı tanıyan Hyundai, bu yenilikçi teknoloji için grup bünyesindeki Global Yazılım Merkezi’ne 12 milyar eurodan fazla yatırım yapacak. Hyundai ayrıca, 2025 yılına kadar dünya çapında 20 milyondan fazla modelinin bağlantılı araç hizmetine kaydedilmesini planlıyor. En yeni telekomünikasyon özellikleriyle donatılmış bağlantılı araçlar, benzeri görülmemiş değer ve olanaklar yaratacak.
AKARYAKITTAKİ BAĞIMLILIĞIMIZ ELEKTRİKTE DE GEÇERLİ
Avrupa’da yaşanan enerji krizi ortada. Bu yüzden Türkiye’de de gelecekte büyüyebilecek enerji açığı ile ilgili sorunlar yaşaması muhtemel. Ülkemizde elektrik ithalatının günden güne arttığına dikkat çeken Sharz.net Genel Koordinatörü Ayşe Ece Şengönül “Bugün akaryakıt tarafındaki enerji bağımlılığımız maalesef elektrik üretiminde de geçerli. Yaklaşık 8 bin adetlik elektrikli araç parkımız 2030 yılında 1 milyon adede ulaştığı takdirde, 5 milyon megawatt gibi devasa bir ek elektrik enerjisine ihtiyacımız ortaya çıkacak. Elimizdeki mevcut elektrik üretimi imkanlarıyla bu kaynağı sağlamamız mümkün gözükmüyor. Bu sebeple, Avrupa ülkelerine nazaran doğal kaynakları çok daha zengin olan ülkemizde, doğal kaynaklarla üretilecek enerji için yatırımcılar cesaretlendirilmeli, nitekim tüm dünyada olduğu gibi ülkemizi de büyük bir enerji krizi beklediğini düşünüyorum” açıklamasında bulundu.
400 KİLOMETRE MENZİLLİ JEEP GELİYOR
Jeep, 2022 Paris Otomobil Fuarı’nda (Mondial de L’Automobile 2022) markanın tamamen yeni ve tamamen elektrikli Avenger modelini tanıtacak. Wrangler, Compass ve Renegade’in 4xe modelleriyle birlikte elektrikli Jeep ürün gamına katılacak olan Avenger üstün Jeep® kabiliyetlerini Avrupa pazarının müşteri ihtiyaçları ile birleştiriyor. Modern ve teknolojik olarak gelişmiş iç mekan ile birlikte yolcular ve bagaj için ferah kullanım alanı sunuyor. Yeni ve tamamen elektrikli model, tam 400 kilometrelik elektrik menzil sunacak.
