Putin, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin hakkında çıkardığı tutuklama kararından sonra ilk kez UCM üyesi bir ülkeye ziyaret edecek. Ziyaret, uluslararası hukukun sınırlarını test ederken, Moğolistan’ın diplomatik hamlesi merakla bekleniyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2023 yılında Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) hakkında çıkardığı tutuklama kararının ardından, ilk kez UCM üyesi bir ülkeye resmi bir ziyaret gerçekleştirmeye hazırlanıyor. Kremlin'den yapılan açıklamaya göre, Putin önümüzdeki hafta Moğolistan'ı ziyaret edecek. Ziyaretin, iki ülke arasındaki dostane ilişkileri güçlendirmek ve ortak bir askeri zaferin 85. yıldönümünü anmak amacıyla düzenlendiği belirtiliyor. Ancak Putin'in bu ziyareti, uluslararası hukuk ve diplomasi açısından birçok soruyu da beraberinde getiriyor.
"PUTİN MOĞOLİSTAN ZİYARETİNİ PROPOGANDA ARACI OLARAK KULLANACAK"
Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne üye ülkeler, mahkemenin tutuklama kararı verdiği kişileri uluslararası hukuka uygun olarak tutuklama yükümlülüğüne sahip. Ancak, bu yükümlülüğün her zaman yerine getirildiği söylenemez. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Putin'in güvenliği konusunda herhangi bir endişe taşımadıklarını belirterek, Moğolistan'daki dostlarıyla mükemmel bir diyaloğa sahip olduklarını vurguladı. Moğolistan Dışişleri Bakanlığı da ziyaretin planlandığını doğruladı.
Eski ABD büyükelçisi ve UCM'nin kurucu tüzüğünün baş müzakerecisi David Scheffer, Putin'in Moğolistan'da tutuklanma olasılığının düşük olduğunu ifade etti. Scheffer, Putin'in bu ziyareti, UCM ve Ukrayna'ya yönelik bir propaganda aracı olarak kullanabileceğini belirtti. Ayrıca, Moğolistan'ın Putin'i ağırlaması durumunda, diğer UCM üyeleriyle olan diplomatik ilişkilerinde zorluklar yaşama riski taşıyabileceğini de ekledi. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Moğolistan'dan Putin'i tutuklamasını talep etti; ancak UCM ve Moğolistan yetkilileri bu konuda henüz bir açıklama yapmadı.
SUDAN DEVLET BAŞKANI TUTUKLANMAMIŞTI
David Scheffer, Sudan'ın eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir'in durumunu hatırlatarak, UCM üyesi bir ülkenin, hakkında tutuklama kararı bulunan bir lideri tutuklamamasının ilk kez yaşanmayacağını söyledi. 2009 ve 2010 yıllarında El Beşir hakkında soykırım, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle tutuklama emirleri çıkarılmıştı. Ancak Güney Afrika ve Ürdün gibi UCM üyesi ülkeler, El Beşir’i tutuklamaktan kaçınarak uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalmıştı.
120'DEN FAZLA ÜLKE UCM ÜYESİ
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bir yıl sonra, UCM Putin ve üst düzey bir Rus yetkili olan Maria Lvova-Belova'yı, Ukrayna’dan zorla çocuk kaçırmak ve sınır dışı etmekle suçladı. Haziran ayında ise mahkeme, sivil hedeflere yönelik saldırılarla bağlantılı olarak iki Rus güvenlik yetkilisi hakkında daha tutuklama emri çıkardı. Rusya ise bu suçlamaları reddediyor ve UCM'nin yetkisini tanımadığını belirtiyor.
UCM, 1998 yılında kabul edilen Roma Statüsü ile kuruldu ve soykırım, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işleyen kişileri yargılamak üzere 2002 yılında faaliyete geçti. Bugün, 120'den fazla ülke UCM'ye üye, ancak Amerika Birleşik Devletleri bu ülkeler arasında yer almıyor. Mahkeme, sanıkları gıyabında yargılayamıyor ve tutuklama emirlerinin yerine getirilmesi üye ülkelerin iş birliğine bağlı.
Putin, daha önce Güney Afrika’da düzenlenen bir zirveye katılmaktan kaçınmış, yerine Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’u göndermişti. Bu kaçınmanın, UCM'nin tutuklama kararı ve uluslararası baskılar nedeniyle gerçekleştiği düşünülüyor. Moğolistan ziyareti ise, Putin’in bu tür zorluklarla yüzleşeceği ilk resmi ziyaret olacak.
Bu ziyaret, UCM’nin yetkisi, uluslararası hukuk ve diplomasi açısından büyük bir test niteliği taşıyor. Dünya, Moğolistan’ın nasıl bir tutum sergileyeceğini merakla bekliyor.
