İran'da kadınlara başörtüsü zorunluluğu uygulanırken aralarında tanınan isimlerin de olduğu birçok kadın bu kuralı reddediyor. Başörtüsü takmayanlara verilen cezalar ise kadınları yıldırmaya odaklanmış durumda. Oyuncu Taraneh Alidoosti'ye verilen sehayat yasağı, oyuncu Azadeh Samadi'ye sosyal medya yasağı ve şarkıcı Shervin Hajipour'a verilen kitap okuma ve özetleme zorunluluğu cezaların ne kadar keyfi olduğunu ortaya koydu.
İran İslam Cumhuriyeti'nde başörtüsü takmadığı için ahlak polisi tarafından gözaltına alınan alınan Mahsa Amini'nin gözaltında ölmesinin üzerinden 2 yıldan fazla süre geçti. Olaydan sonra ülkede birçok kadın başörtüsü zorunluluğuna daha yüksek ses çıkardı. Tanınan isimler yasağı delen semboller oldu. Ancak İran'da ciddi yetkileri olan yargıçlar, yasağı protesto eden kadınlara tutarsız cezalar veriyor.
ÜNLÜ OYUNCUYA SEYAHAT YASAĞI
BBC'de yer alan haberde göre 2016 yapımı Oscar ödüllü The Salesman filmindeki roluylü tanınan İranlı oyuncu Taraneh Alidoosti, Amini'nin ölümünden sonra başlayan Kadın, Yaşam, Özgürlük hareketinin destekçisi oldu. Alidoosti, başörtüsünü reddederek açıkça yasalara karşı koydu. Alidoosti'ye seyahat yasağı uygulandığı, bir iç hat uçuşuna binmesinin engellenmesiyle öğrenildi.
Avukatı, Alidoosti'ye seyahat ve mali işlem yapma yasağı getirildiğini söyledi. Oyuncuya daha önce de ülke dışına çıkış yasağı konulmuştu ancak İran yargısından bir sözcü böyle bir yasağın bulunmadığını savundu.
SOSYAL MEDYA YASAĞI VE TERAPİ ZORUNLULUĞU
İran'da birçok başka ünlü isim de Kadın, Yaşam, Özgürlük hareketiyle dayanışma için başörtülerini çıkarttı. Bir diğer tanınmış oyuncu Azadeh Samadi'ye altı ay sosyal medya yasağı verildi. Mahkeme ayrıca Samadi'ye "anti-sosyal kişilik bozukluğu" için psikolojik tedavi görmesi şartı koydu.
Tecrübeli oyuncu Afsaneh Bayegan'a da sosyal medya yasağına ek olarak terapi görme şartı getirildi.
HAPİS CEZASI
Leyla'nın Kardeşleri filminin yönetmeni Saed Roustaee, başörtüsü yasağını delmedi ancak o da çektiği filmle hükümeti kızdırdı. Roustaee'nin film yapımında bireylerle ilişki kurması yasaklandı. Roustaee'ye aynı zamanda devletin verdiği "ahlaki film yapımı" kursuna katılması talimatı verildi.
Tüm bunlara ek olarak "rejime karşı propaganda" suçlamasıyla altı ay hapis cezası aldı. Kanıt olarak da Leyla'nın Kardeşleri filminin Cannes Film Festivali'nde gösterilmesi sunuldu.
KİTAP OKUMA VE ÖZETLEME ZORUNLULUĞU
Foto muhabiri Yalda Moayeri de altı yıl hapis cezasıyla birlikte başka beş farklı ceza daha aldı: Başörtüsü yanlısı bir din adamının çalışmalarıyla ilgili 100 sayfalık bir araştırma ödevi yapmak, iki yıl cep telefonu ve sosyal medya kullanma yasağı ve iki ay boyunca kadınlara ait bir parkta temizlik yapmak.
Şarkısı Baraye ve şarkıcı Shervin Hajipour, Mahsa Amini hareketinin marşı haline gelen şarkıyı söyledikleri gerekçesiyle hapis ve seyahat yasağı aldı. Mahkeme Hajipour'a önemli din adamları tarafından yazılmış iki kitabı okuma ve özetleme cezası verdi.
