Çin'in işgalindeki Doğu Türkistan’da baskı, zulüm ve etnik soykırım uygulamalarından Himalaya dağlarını aşarak Hindistan’a sığınan ve 11 yıldır orada hapiste olan Adil, Abdulhalik ve Abdusselam Tursun kardeşlere sahip çıkılmazsa Çin'e teslim edilecekler. Uygur kardeşlerin Savunma Avukatı M.Şafi Lassu herhangi bir ülkenin kendilerine sığınma hakkı tanımaması ve sahip çıkmaması halinde bu 3 Uygur’un Çin’e teslim edilmesi ihtimalinin çok güçlü olduğunu bildirdi.
11 yıldır Hindistan’da hapiste tutulan 3 Uygur sığınmacının Özgür Asya radyosuna açıklamalarda bulunan avukatı Muhammed Şafi Lassu, "Hindistan hükümetinin bu 3 Uygur kardeşin kendisine teslim edilmesi için Çin yönetiminin ağır baskısı altında olduğunu tahmin ediyorum. Bu sebeple Hint yönetimi kendilerine sığınma hakkı tanımakta tereddüt ediyor ve serbest de bırakmıyor. Bir bakıma, onları gözaltında tutmakla bu baskıları hafifletmek istiyor" dedi.
Ayrıca bu 3 Uygur sığınmacıya herhangi bir üçüncü ülkenin sığınma hakkı tanıyıp sahip çıkmadığı takdirde Çin’e teslim edilmelerinin çok yüksek ihtimal olduğunu dile getiren Lassu, "Siyasi sığınma teklif edilmesi durumunda, Hindistan Yüksek Mahkemesi’ne bunların serbest bırakılmalarını istemek için dava açacağım. Uygur Kardeşler adına birkaç Arap ülkesine de kabul etmeleri için mektuplar yazdım. Ancak, bazı Arap ülkeleri yönetimlerinden Uygur bölgesinde insan haklarının ihlal edildiği konusunda herhangi bir sorun olmadığı ve bu konuda endişe de duymadıklarını belirten cevaplar aldım" şeklinde konuştu.
'UYGUR SIĞINMACILARINA SUÇLU MUAMELESİ YAPILMASI HUKUKSUZ'
Özgür Asya Radyosunun konu ile ilgili sorularını cevaplandıran İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) Güney Asya direktörü Meenakshi Ganguli ise şunları söyledi: "Hindistan, BM Mülteci Sözleşmesi’ni imzalamamış olsa da, Uygurlarla ilgili davalarda uluslararası hukuka uyma yükümlülüğü vardır. Hindistan hükümetinin 10 yıl önce kendilerine sığınan 3 Uygur’u Çin’e geri gönderme düşüncesini terk etmesi, bu 3 Uygur’u serbest bırakması ve onlara hukuksuz olarak suçlu muamelesi yapmaktan kaçınması gerekiyor."
'KARDEŞLERİN DURUMU İLE YAKINDAN İLGİLENİYORUZ'
Kanada Uygur İnsan Hakları Projesi'nin (URAP) kurucusu ve başkanı İnsan hakları Aktivisti Av. Mehmet Tohti’nin Hindistan’da 10 yıldır tutuklu bulunan 3 Uygur kardeşin durumunu yakından takip ettiklerini belirterek şöyle konuştu: "Kardeşlerin durumunu yakından takip ediyor ve kendilerine yardımcı olmaya çalışıyoruz. Hindistan’daki hukuki süreç hakkında bilgi ve belgeleri temin ettiğimizde Kanada yönetimine bunların sığınma başvurusunda bulunmalarına yardımcı olacağız. Bu kardeşlerin Keşmirli Avukatı Muhammet Şafi Lassu ile temas halindeyiz. Kanada, 2024 yılından başlayarak 10 bin Uygur mülteciyi Kanada’ya yerleştirmek için yasa çıkardı. Bu kardeşlerin de bu yasadan yararlanabileceklerini ümit ediyorum."
UYGURLARA ÇİFTE STANDART MI?
Hindistan yönetimi Doğu Türkistan gibi Çin işgalinde olan Tibet’ten Çin’in baskı ve zulmünden kendilerine sığınan binlerce Tibetli mülteciye kucak açıyor ve on binlerce Tibetli mülteci bu ülkede yıllardır yaşıyor. Hindistan, Tibetli mültecilere sığınma hakkı tanırken aynı şekilde Çin zulmünden kaçan Uygurlara ise farklı muamele uyguluyor ve bu durum ise çifte standart olarak değerlendiriliyor. Uygurlara yönelik bu ayırımcı muamelenin Uygurların Müslüman kimliğiyle ilişkili olduğuna inanılıyor.
HİMALAYA DAĞLARINI AŞARAK HİNDİSTAN’A SIĞINDILAR
Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’ın Yarkent’e bağlı Kargalık İlçesinden olan Adil (16), Abdulhalik (18) ve Abdusselam (20) Tursun adlı 3 kardeş Çin’in Müslüman Uygurlara yönelik baskı zulüm ve etnik soykırım uygulamalarından kurtulmak için 2012 yılında dünyanın damı sayılan Himalaya dağlarının Karakurum bölümünü yaya olarak aşarak Hindistan’ın sınır kenti Ladak şehrine ulaştılar. Hindistan askerlerine teslim oldular.
Tutuklanan 3 kardeş sınırı kaçak geçtiği suçundan 1,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve 18 aylık cezanın Hindistan kontrolündeki Jammu-Keşmir’in merkezi Srinagar’daki bir hapishanede tamamladılar. Ancak, cezaları bittikten sonra da Hindistan Hükümeti onları serbest bırakmadı ve üçüncü bir ülkeye gidebilmelerine izin vermedi. Bu 3 kardeş halen başkent Yeni Delhi yakınlarındaki Haripur’da bir hapishanede haksız ve hukuksuz olarak tutuluyorlar. Bu 3 Uygur gencin avukatı Muhammed Şafi Lassu Türkiye başta her hangi bir 3. ülke bu gençleri kabul etmediği takdirde Çin’e teslim edilme ihtimalinin çok güçlü olduğunu belirtiyor.
Urumçi katliamının 14. yılında Uygurlardan çağrı
BM İNSAN HAKLARI YÜKSEK KONSEYİ'NDEN ÇAĞRI
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Konseyi, Hindistan’da hapiste tutulan bu 3 Sığınmacı Uygur Kardeşlerin Çin’e gönderilmeleri halinde can güvenliklerinin tehlike ile karşılaşabileceğini, bunların Çin’de uzun süreli hapis cezasına ve hatta idama mahkum edilebileceklerini belirterek Çin’e teslim edilmemesi çağrısında bulundu.
