İsrail ve Suudi Arabistan arasında gizli yürütülen müzakereler, Ortadoğu'daki dengeleri değiştirebilecek önemli bir normalleşme anlaşmasına doğru ilerliyor. ABD'nin arabulucu olarak yer aldığı bu süreç, Gazze'deki savaşın sona ermesi ve rehinelerin serbest bırakılmasıyla sonuçlanabilir.
İsrail ve Suudi Arabistan, Hamas’ın elinde tuttuğu rehinelerin serbest bırakılmasını ve Gazze’deki savaşın sona ermesini kolaylaştıracak önemli bir normalleşme anlaşmasında ilerleme kaydetti. Gazze’deki soykırımın baş sorumlusu İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun yürüttüğü gizli müzakerelerde ABD arabulucu ve garantör olarak rol alıyor.
ANLAŞMANIN DETAYLARI
Müzakerelere yakın kaynakların aktardığına göre, Suudi Arabistan'ın daha önce talep ettiği Filistin devletinin resmi olarak tanınması yerine, İsrail'in “Filistin devletine giden bir yol” konusunda belirsiz bir taahhütte bulunması üzerinde uzlaşıldı. Bu ifade, Suudi Arabistan’ın Filistin meselesinden tamamen vazgeçmediğini göstermesine olanak tanırken, İsrail’i somut bir yükümlülük altına sokmuyor.
ABD'NİN ROLÜ VE BEKLENTİLER
ABD, müzakerelerde arabulucu olarak yer alırken, yeni seçilen Başkan Donald Trump’ın yönetimiyle de koordinasyon sağlanıyor. Trump yönetiminin, Suudi Arabistan’a ABD-Suudi savunma anlaşması ve gelişmiş silah sistemleri satışı gibi avantajlar sunması bekleniyor.
REHİNE TAKASI VE GAZZE'NİN YENİDEN İNŞASI
Normalleşme anlaşmasının iki aşamada uygulanması planlanıyor. İlk aşamada kadın, hasta ve 50 yaş üstü rehinelerin serbest bırakılması karşılığında İsrail, yüzlerce Filistinli mahkûmu salıverecek. Gazze’deki çatışmaların durdurulması ve İsrail’in kademeli olarak bölgeden çekilmesi de bu aşamada gündeme gelecek.
İkinci aşamada ise Suudi Arabistan liderliğindeki uluslararası bir koalisyon, Gazze’nin yeniden inşası sürecine öncülük edecek ve bölgedeki güvenliğin sağlanması konusunda İsrail ile iş birliği yapacak.
İÇ SİYASİ TEPKİLER
Anlaşma, İsrail hükümeti içinde tepkiyle karşılandı. Aşırı sağcı Otzma Yehudit ve Dini Siyonizm partileri, terör suçlularının serbest bırakılmasına ve Filistin Yönetimi’nin Gazze’nin yeniden inşasına dahil olmasına karşı çıktı. Otzma Yehudit, koalisyon disiplinine uymayacağını açıkladı.
Netanyahu’nun ofisi ise İsrail’in Filistin devletini tanımayı kabul ettiğine dair iddiaları yalanladı. Başbakanlık açıklamasında, "Netanyahu, İsrail’in güvenliğini tehlikeye atacak bir Filistin devletinin kurulmasına karşı hareket etmiştir ve etmeye devam etmektedir" ifadelerine yer verildi.
