Bakanlıktan ABD'nin yeni gümrük vergilerine ilk tepki: Küresel ticarette ciddi karışıklık yaratabilir

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ABD Başkanı Donald Trump’ın geçtiğimiz günlerde duyurduğu ilave gümrük vergilerine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Bolat, Türkiye’nin ABD tarafından en düşük ek vergi uygulanan ülkeler arasında yer aldığını belirtirken, bu yeni düzenin küresel ticaret dengelerinde ciddi sarsıntılar yaratabileceğini ifade etti.

ABD’nin %10’luk ilave gümrük tarifesinin Türkiye’ye de uygulandığını hatırlatan Bolat, bu oranın Çin (%34), Avrupa Birliği (%20), Vietnam (%46), Hindistan (%26), Japonya (%24) gibi ülkelere kıyasla düşük kaldığını vurguladı. “Bu bağlamda ülkemiz, nispeten daha az etkilenen ülkeler arasında. Ancak bu durum, ticaret ortaklarımızla birlikte ihracat pazarlarında belirsizlik ve dalgalanma yaşanmayacağı anlamına gelmiyor,” dedi.

GÜMRÜK VERGİLERİNİN KALDIRILMASI İÇİN MÜZAKERE HAZIRLIĞI

Bolat, Türkiye’nin ABD ile mevcut dış ticaretinde 2,4 milyar dolarlık fazla verdiğine dikkat çekerek, ihraç edilen ürünlere uygulanan %10’luk ilave verginin kaldırılması yönünde Washington ile diplomatik ve ticari görüşmelerin sürdüğünü açıkladı. Bu kapsamda ABD Ticaret Bakanlığı ve Ticaret Temsilciliği nezdinde müzakereler yürütülmekte.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında daha önce gerçekleştirilen telefon görüşmesine atıfta bulunan Bolat, iki ülkenin 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi doğrultusunda karşılıklı temasların sıklaştırıldığını, kendisinin de mayıs ayında Washington’da yapılacak Türk-Amerikan Konferansı’na katılarak resmi görüşmelerde bulunacağını belirtti.

TÜRKİYE, UZAK ÜLKELER STRATEJİSİNİ ABD’DE UYGULAMAYA HAZIRLANIYOR

Bolat ayrıca, Türkiye’nin “Uzak Ülkeler Stratejisi” çerçevesinde ABD ile ticari ilişkilerini güçlendirmek için çeşitli sektörlerde hazırlıklara başladığını duyurdu. Bu çerçevede tekstil, hazır giyim ve makine gibi sektörlerde ilave adımlar atılacağını vurguladı. "Yeni ticaret düzeninde Türkiye'nin kazanan taraflardan biri olması için stratejik hamleler planlıyoruz," dedi.

ABD İLE YAPICI DİYALOG DEVAM EDECEK

Yeni tarife düzenlemesinin küresel tedarik zincirlerinde değişimi hızlandıracağını öngören Bakan Bolat, Türkiye’nin bu değişimi fırsata çevirebilecek potansiyele sahip olduğunu kaydetti. ABD’nin dış ticaret açığı verdiği ülkelere yönelik yüksek vergiler uygulamasının, Türkiye için rekabet avantajı oluşturabileceğini ifade etti.

Bolat, “Gerçek olan şu ki, bu yeni vergi politikası her ülkenin ABD ile olan ikili ilişkilerinde ve ihracat pazarlarında sarsıntılara yol açacaktır. Türkiye olarak bu süreci doğru okuyarak, ‘kazan-kazan’ anlayışıyla hareket edeceğiz,” dedi.

TİFA GÖRÜŞMELERİ YENİDEN BAŞLIYOR

İki ülke arasında ticaretin serbestleştirilmesine yönelik çabaların devam ettiğini belirten Bolat, Ticaret ve Yatırım Konseyi (TIFA) toplantısının da yakın zamanda yeniden toplanacağını söyledi. Türkiye ile ABD arasındaki ekonomik ilişkilerin dengeli ve sürdürülebilir bir zemine oturtulmasının temel hedefleri arasında olduğunu vurguladı.

Bolat tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi:

"ABD Başkanı Trump tarafından, daha önce duyurulduğu üzere, 2 Nisan 2025 tarihinde yapılan açıklama ile mütekabiliyet ilkesine dayalı yeni bir ticaret politikası uygulamaya geçirilmiş ve muhtelif ülkelere uygulanacak daha yüksek ilave gümrük tarifeleri açıklanmıştır.

ABD'nin açıklamasında, ABD'nin yüksek dış ticaret açığı verdiği ve tarifeler gibi bazı engeller ile karşılaştığı ülkelere karşı yürürlüğe konulan "bu ilave vergiler" ile, ABD sanayisinin yeniden canlandırılması, dış ticaret açığının azaltılması ve yabancı yatırımların ABD'ye yönlendirilmesi amaçlandığı ifade edilmektedir

Bu kapsamda, ABD tarafından tüm ülkelere uygulanacak asgari ilave gümrük vergisi oranı %10 olarak belirlenmiş, ülkemiz de aynı %10 oranında ithalatta ilave gümrük vergilerine tabi tutulmuştur. Bu durumda, ülkemiz en düşük ilave vergi uygulanan ülkeler grubunda yer almaktadır.

Diğer taraftan, Çin'e %34, Avrupa Birliği'ne % 20, Vietnam'a % 46, Malezya'ya % 24, Pakistan'a % 29, G. Kore'ye %25, Hindistan'a % 26, Japonya'ya % 24, Tayland'a %36, Kamboçya'ya % 49, Güney Afrika'ya % 30, G. Kore'ye % 25 ilave gümrük vergileri ABD tarafından açıklanmıştır. Özellikle, ABD'nin dış ticaret açığının arttığı Uzakdoğu Asya ülkelerine getirilen yüksek gümrük vergileri dikkati çekmektedir.

ABD Başkanı Trump, açıklamasında bu yüksek gümrük vergileri ile ilgili olarak tüm ülkeler ile görüşmelere açık olduğunu da duyurmuştur.

Başkan Trump'ın yeni uygulamaları ile küresel tedarik zincirlerindeki değişim sürecinin hızlanması beklenmektedir. Bu kapsamda, ülkemiz, önümüzdeki dönemde ABD'ye yönelik ticaret faaliyetlerini yoğunlaştıracak ve gümrük tarifelerinin ortaya çıkaracağı yeni ticaret düzeninde doğru okumaları yaparak, "kazan kazan" prensibi içerisinde iş birliklerini artıracaktır. Gerçek olan o ki, ilave gümrük vergileri getirilen her ülkenin, ABD ile ikili bazda, ayrıca kendi piyasalarında ve ihracat pazarında ciddi karışıklıklar meydana gelebilecektir.

Bu doğrultuda Türkiye olarak, ABD'nin de dahil olduğu "Uzak Ülkeler Stratejisi" gibi kapsamlı eylem planlarımızın yanısıra, tekstil, hazır giyim, makina gibi çeşitli sektörlere yönelik de hazırlıklarımızı hayata geçirmeye başlayacağız. Bunların hayata geçirilmesi sonucunda, Türkiye ve ABD arasındaki ticaretin daha da serbestleştirilmesi için de imkanlar ortaya çıkacaktır.

"ABD İLE YENİ DÖNEMDE GEREKLİ DİYALOG BAŞLATILMIŞTIR, 100 MİLYAR DOLAR TİCARET HACMİ HEDEFİMİZ İÇİN ÇALIŞIYORUZ"

• Bu yıl Ocak ayından başlamak üzere, ABD yönetimince hayata geçirilen tüm kararları titizlikle izliyoruz ve her seviyede ABD tarafıyla diyaloğumuzu sürdürüyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın ABD Başkanı Trump ile telefon görüşmesinin ardından, Ticaret Bakan Yardımcımız ABD Ticaret Temsilcisi Yardımcısı ile bir görüşme gerçekleştirmiştir. Bu görüşmede, ABD ile ticari ve ekonomik ilişkilerimizdeki yol haritası, ticarette karşılıklı sorunların çözümüne ilişkin hususlar ve atılabilecek yeni adımlar ele alınmıştır. Ayrıca, iki ülke arasında ticaret ve yatırım iş birliğini arttırmak için, Ticaret ve Yatırım Konseyinin (TIFA) gelecek toplantısının da en kısa süre içinde yapılması kararlaştırılmıştır. Şahsen, Mayıs ortalarında Washington D.C.'de Türk-Amerikan Konferansına iştirak edeceğim, ve bu vesile ile ABD Ticaret Bakanı ve ABD Ticaret Temsilcisi (USTR) ile mutabık kalınan bu hedefler doğrultusunda ortak iş planı için resmi görüşmelerde bulunacağım.

• ABD ile ticari ilişkilerimiz büyümektedir. ABD ile ticaret hacmimiz 2024 yılında %4,7 artarak 35,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. ABD'nin 2024 yılı ihracatımızdaki payı %6,2 olurken, en fazla ihracat yaptığımız ülkeler arasında ABD 2. sırada yer almıştır. ABD'nin 2024'te karşılıklı dış ticaretimizde 2,4 milyar dolarlık fazlası vardır. Sayın Cumhurbaşkanımız ve Başkan Trump'ın ilk döneminde belirlenen 100 milyar Dolar ticaret hedefine ulaşmak üzere çalışmalarımız aralıksız sürecektir.

• Türkiye olarak tüm ülkeler ile olduğu gibi, ABD ile ticareti ve ekonomik iş birliğimizi kazan-kazan prensibi çerçevesinde, dengeli bir şekilde geliştirmek için çabalıyoruz. ABD ile ticari ve ekonomik ilişkilerimizi artırmak için önümüzdeki dönemde temasları sıklaştıracak ve sektörler bazında bu süreci kolaylaştıracak ve güçlendirecek adımları atacağız.

• İki ülke arasındaki dış ticarette 2024 yılı için ABD lehine 2,4 milyar dolarlık fazla olduğu için, Türkiye'den ABD'ye ihraç edilen ürünlere getirilen %10 ilave gümrük vergilerinin kaldırılması konusunda, ABD Ticaret Bakanlığı ve Ticaret Temsilcisi ile müzakerelerde söz konusu durumu ele almak istiyoruz. ABD Başkanı, bu vergilerle ilgili olarak görüşmelere açık olduklarını dün zaten belirtmişti.

• Diğer taraftan, çok sayıda ülkeye ABD'nin çok daha yüksek gümrük vergi oranları getirmesini, ABD'nin ithalatında Türkiye açısından bir miktar "kötünün iyisi" durumu olarak değerlendiriyoruz.

• Dün ortaya çıkan yeni gelişmeler ışığında da ABD'ye yönelik ticaret ilişkilerimizi bu prensip ışığında sürdürecek, iki ülkenin ekonomik ilişkilerin artırılması yolunda çalışmalarımızı yürüteceğiz."