Dîvân-ı Hümâyun nedir? sorusu, şu dönemlerde en çok araştırılanlar arasına girdi. YKS sınavının ilk ayağı olan AYT’ye giren adaylar, sınavın ardından bazı soruların cevaplarını araştırıyor. Bunlardan biri de ‘Dîvân-ı Hümâyun nedir?’’ sorusu oldu. Peki Dîvân-ı Hümâyun nedir? İşte detaylar…
Dîvân-ı Hümâyun’ne ne olduğu merak ediliyor. Osmanlı zamanında kurulan ve günümüzde bakanlar kuruluna benzetilen Dîvân-ı Hümâyun YKS’nin ilk ayağı olan TYT’de soruldu. Dîvân-ı Hümâyun’ne ne olduğunu bilenler, direk doğru şıkkı işaretlerken, bilgisi olmayanlar da ya boş bıraktı ya da doğru bildiği şıkkı işaretledi. Ancak sınavın ardından da ‘’Dîvân-ı Hümâyun’ne nedir?’’ sorusunun yanıtını araştırdı. İşte Dîvân-ı Hümâyun ile ilgili detaylar…
DİVAN-I HÜMAYUN NEDİR?
Osmanlı Devletinde devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı yer olan Divan-ı Hümayun, devlet işlerinde birinci derecede sorumlu olan bir organdır ve günümüzün “Bakanlar Kurulu” da denilir. 2. Osmanlı Padişahı Orhan Bey zamanında kurulan Divan-ı Hümayun, II. Mahmut zamanında Nazırlıkların oluşturulmasıyla kaldırıldı. Divan-ı Hümayun tarzı kurumlar hemen hemen bütün geleneksel devletlerde hükümdarların özel danışma ve yürütme organları olarak varlık gösterir. Başlangıçta Osmanlı hükümdarları divan olarak adlandırılan Divan-ı Hümayun toplantılarını bizzat yönetirken; Fatihten itibaren bu toplantılara katılmamışlardır. Bu dönemden itibaren Padişahlar, divandaki tartışmaları “Kasr-ı Adl” denilen kafes arkasından izlemişler ve bu görüşmeler sonucu kendilerine arz edilen hükümleri onaylamışlardır. Divan-ı Hümayunun kararları büyük oranda padişahın tasdikine ihtiyaç duymakla beraber buna gerek olmayan durumlarda vardır. Divan-ı Hümayun da alınan kararlar padişahın ağzından çıkan kabulle birlikte mühimme defterine kaydedilerek yürürlüğe girmiştir.Divanda bitmeyen veya padişaha arza muhtaç olmayan gerek resmi ve gerek hususi işler padişahın mutlak vekili olan Vezir-i Azamın “İkindi Divanı” denilen ve sadrazamın kendi sarayında yönettiği divanda görüşülerek karara bağlanmıştır. Özellikle 17. yüzyıldan itibaren birçok konular ve tartışmalar sadrazam dairesindeki divanda karara bağlanmıştır. Divan-ı Hümayun ile ilgili olarak vurgulanması gereken son önemli nokta, başlangıçta Şeyhülislam’ın divan üyesi olmadığıdır. Bu dönemde Şeyhülislam divan toplantılarına gerektiğinde nadiren çağrılır ve belli bir konu hakkındaki fikri sorulurdu. Şeyhülislam ancak 16. yüzyıldan sonra divan toplantılarına dahil olmuştur. Osmanlı Devletinde önemli mali sorunlar ve toprak meseleleri gibi yöneticilerin tek başına karar alamayacakları bütün konuların görüşüldüğü Divan-ı Hümayun, adli yönden de en yüksek temyiz mercii olarak hizmet etmiştir.
DİĞER DETAYLAR İÇİN TIKLAYIN
