ABD Başkanı Joe Biden, 1915 olaylarını 'soykırım' olarak tanımladı. 1915 olayları ile ilgili yazılı açıklama yapan Biden "Her yıl bugün Osmanlı dönemindeki Ermeni soykırımında ölenleri hatırlıyoruz ve böyle bir zulmün bir daha yaşanmaması için taahhüdümüzü yeniliyoruz" ifadesini kullandı.
ABD Başkanı Joe Biden, 1915 olaylarını 'soykırım' olarak tanımladı.
Biden, açıklamasına "Her yıl bugün Osmanlı dönemindeki Ermeni soykırımında ölenleri hatırlıyoruz ve böyle bir zulmün bir daha yaşanmaması için taahhüdümüzü yeniliyoruz" sözleriyle başladı.
Biden'ın açıklamasının tam metni şöyle:
"Her yıl olduğu gibi bu günde, Osmanlı dönemi Ermeni soykırımında ölenlerin hayatlarını hatırlıyor ve böyle bir zulmün bir daha meydana gelmemesi için kendimizi yeniden taahhüt ediyoruz.
24 Nisan 1915'ten itibaren Konstantinopolis'teki Ermeni aydın ve cemaat liderlerinin Osmanlı yetkilileri tarafından tutuklanmasıyla bir buçuk milyon Ermeni tehcir edildi, katledildi veya bir imha kampanyasıyla ölüme yürüdü.
"O ACIYI GÖRÜYORUZ, TARİHİ DOĞRULUYORUZ"
Meds Yeghern'in kurbanlarını onurlandırıyoruz, böylece olanların dehşeti tarihte asla kaybolmasın. Nefretin tüm biçimleriyle yıpratıcı etkisine karşı her zaman uyanık kalmamız için hatırlıyoruz. Hayatta kalanların çoğu, Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere dünya çapında yeni evler ve yeni hayatlar bulmaya zorlandı.
Ermeni halkı güç ve dirençle hayatta kaldı ve cemaatini yeniden inşa etti. On yıllar boyunca Ermeni göçmenler Amerika Birleşik Devletleri'ni sayısız şekilde zenginleştirdiler, ancak atalarının çoğunu kıyılarımıza getiren trajik tarihi asla unutmadılar. Hikayelerini onurlandırıyoruz. O acıyı görüyoruz. Tarihi doğruluyoruz. Bunu suçlamak için değil, olanların asla tekrarlanmamasını sağlamak için yapıyoruz.
"AMERİKAN HALKI TÜM BU ERMENİLERİ ONURLANDIRIYOR"
Bugün, kaybedilenin yasını tutarken, gözlerimizi de geleceğe, çocuklarımız için inşa etmek istediğimiz dünyaya çevirelim. Bağnazlık ve hoşgörüsüzlüğün gündelik kötülüklerinin lekesiz olduğu, insan haklarına saygı duyulan ve tüm insanların haysiyet ve güven içinde hayatlarını sürdürebildikleri bir dünya. Gelecekteki zulümlerin dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelmesini önlemek için ortak kararlılığımızı yenileyelim. Ve dünyadaki tüm insanlar için şifa ve uzlaşma peşinde koşalım. Amerikan halkı tüm bu Ermenileri onurlandırıyor."
TRUMP VE OBAMA 'SOYKIRIM' DEMEMİŞTİ
Joe Biden'dan önceki iki ABD başkanı Donald Trump ve Barack Obama, 1915 olayları için Ermenice 'Büyük Felaket' anlamına gelen, 'Meds Yeghern' ifadesini kullanmıştı.
ABD başkanları, 1993 yılında Bill Clinton döneminden bu yana 1915 olaylarıyla ilgili düzenli olarak her yıl yazılı açıklama yapıyor.
1915 olayları genellikle 'büyük felaket, tehcir ve katliam' gibi ifadelerle betimleniyordu.
Karar gazetesi de bir hafta önce 1915 olaylarının yıl dönümünün yaklaştığını hatırlatarak Biden'ın tavrına yönelik iktidara çağrı yapmıştı.
'24 Nisan uyarısı' başlıklı KARAR'ın manşetinde şu ifadeler kullanılmıştı: Rahip Brunson krizi ve S-400 yaptırımlarıyla sınanan Ankara-Washington ilişkilerinde kritik viraj 24 Nisan.
Her yeni ABD Başkanı’nın seçimden önce lobilerin desteğini almak için vadettiği 'soykırım' açıklaması bugüne kadar diplomasinin devreye girmesiyle önlendi. Bu yıl ise Ermeni iddialarının simgesel günü 24 Nisan'a bir hafta kala henüz üst düzeyde bir girişim olmadı.
TÜRKİYE'DEN İLK TEPKİ
ABD Başkanı Biden'ın 1915 olaylarını 'soykırım' olarak tanımasının ardından Türkiye'den ilk tepki geldi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Biden'ın 1915 olayları ile ilgili yayımladığı mesajındaki 'soykırım' ifadesine "Tek dayanağı popülizm olan bu açıklamayı tümüyle reddediyoruz" sözleriyle tepki gösterdi.
Twitter'dan mesaj paylaşan Çavuşoğlu "Sözcükler tarihi değiştiremez, yeniden yazamaz. Tarihimiz hakkında kimseden ders alacak değiliz. Siyasi fırsatçılık barış ve adalete karşı en büyük ihanettir. Tek dayanağı popülizm olan bu açıklamayı tümüyle reddediyoruz. #1915Olayları" ifadelerini kullandı.
BEŞTEPE: ŞİDDETLE KINIYORUZ
Beştepe'den 'soykırım' diyen ABD Başkanı Biden'a ilk tepki geldi. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Biden'ın kararını tanımayacaklarını açıkladı.
Twitter'dan paylaşım yapan Kalın "Tek gündemi ülkemize düşmanlık olan çevrelerin iftiralarını tekrar eden ABD Başkanının açıklamasını şiddetle kınıyor ve reddediyoruz. ABD Başkanına kendi tarihine ve bugününe bakmasını tavsiye ediyoruz" ifadelerini kullandı.
ERMENİSTAN'DAN İLK AÇIKLAMA
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan 1915 olayları için 'soykırım' tanımı yapılmasının Ermeni halkı tarafından memnuniyetle karşılandığını belirterek ABD Başkanı Biden'a mektup gönderdi.
ERDOĞAN İLE ALİYEV GÖRÜŞTÜ
Biden'ın kararı sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev telefonda görüştü.
Aliyev, ABD Başkanı Biden'ın 1915 olaylarını 'soykırım' olarak nitelemesini kınadı ve bunun 'tarihi hata' olduğunu söyledi.
BAHÇELİ'DEN İLK YORUM
ABD Başkanı Biden'ı 1915 olayları açıklamasını sert sözlerle eleştiren MHP lideri Devlet Bahçeli "Biden’ın skandal ve sakat açıklamasıyla Türkiye-ABD ilişkileri bundan sonra bambaşka bir mecraya savrulma riski taşımaktadır" dedi.
Bahçeli, şunları kaydetti: "Türkiye-ABD ilişkileri bundan sonra bambaşka bir mecraya savrulma riski taşımaktadır. Dostluk ve stratejik bağlar kurduğu bir ülkeye soykırım gölgesi düşürmeye kalkışan bir zihniyetle muhtemeldir ki hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktır. Ermeni ihanet şebekelerinin bir devamı olan PKK'nın siyasi ayağı HDP'nin de sözde soykırım yalanına sarılması siyasi ve hukuki bir karar aşamasına gelindiğine işarettir. Türk milletine soykırımcı diyen bir örgütün ne siyasette ne de Gazi Meclis'te bulunması artık imkansızdır."
ABDULLAH GÜL'DEN TEPKİ
11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de Biden'ın soykırım kararına tepki gösterdi.
Twitter'dan paylaşım yapan Gül "Türkiye-ABD ilişkilerinde ciddi sıkıntıların yaşandığı mevcut konjonktürü fırsat bilip, yüz yıl önce bu topraklarda yaşanan ortak acılar üzerinden siyaset yapmak ve tarihi gerçekleri çarpıtmak devlet adamlığına yakışmaz. Başkan Biden’ın açıklamasını esefle karşılıyorum" ifadelerini kullandı.
MUHALEFETTEN DE PEŞ PEŞE TEPKİLER
Muhalefetten de Biden'ın kararına peş peşe tepkiler geldi, ilk açıklamayı CHP yaptı.
CHP Sözcüsü Faik Öztrak, AK Parti'yi de sert sözlerle eleştirerek kararı kınadı: "Son zamanlarda Türkiye aleyhine yapılan açıklamalar ve ülkemiz aleyhine alınan kararlar, AK Parti iktidarının basiretsiz dış politikasının Türkiye’yi getirdiği noktayı göstermesi bakımından ibret vericidir. Ülkemizi töhmet altında bırakan açıklamaları esefle karşılıyoruz. Kamuoyuna saygıyla duyurulur."
İYİ Parti lideri Meral Akşener de hem Biden'a hem de hükümete tepki gösterdi, "En şiddetli şekilde kınamayı bir vazife addediyorum" ifadelerini kullandı.
Akşener, şu sözleri sarf etti: "Siyasi ve ahlaki sorumluluk gözetilmeden dile getirilen sözde 'soykırım' ifadesinin, Biden tarafından kullanılmasının ülkelerimiz arasındaki ilişkilere ağır bir zarar vereceği şüphesizdir."
Saadet Partisi lideri Temel Karamollaoğlu da ABD Başkanı Biden'ın 1915 olaylarını 'soykırım' olarak tanımasına tepki göstererek "Eğer ABD'nin veya bir başkasının derdi hakikati aramaksa buyursun, gelsin, arşivlerimiz açık ve ortada. Uluslararası bir komisyon kurulsun, tarihçiler burada belgeleriyle gerçeği ortaya çıkarsın. Hodri meydan" ifadelerini kullandı.
"KINIYORUZ, SORUMLUSU DA KÖTÜ YÖNETİM"
Joe Biden'ın 1915 kararı ile ilgili DEVA Partisi'nden yazılı açıklama yapıldı. Sorumlunun hükümet olduğunun vurgulandığı açıklamada "ABD Başkanı Joe Biden’ın, iç politika kaygılarıyla tek yanlı bir tarih okumasına dayanan ‘soykırım’ ifadesini kullanmasını güçlü bir biçimde kınıyoruz" ifadeleri kullanıldı.
Gelecek Partisi de 1915 olayları için 'soykırım' ifadesini kullanan ABD Başkanı Biden'a tepki göstererek 3 maddelik kınama metni yayınladı: Gelecek Partisi olarak bu haksız ve hasmane açıklama karşısında yetkili makamlarca yapılacak diplomatik girişimlere ve atılacak doğru adımlara destek vereceğiz ve milli dayanışma içinde olacağız.
İŞ DÜNYASI DA KARARA TEPKİLİ
ABD Başkanı Biden'ın 'soykırım' kararına siyasilerin yanısıra iş dünyasından da peş peşe tepkiler gelmeye başladı. TOBB'un ardından TÜSİAD da Biden'ın eleştirerek "ABD Başkanı Joe Biden’ın Osmanlı İmparatorluğu’nda 1915 Ermeni tehciri ve sonrasındaki trajik olayların yıl dönümünde soykırım ifadesini kullanmasını esefle kınıyoruz" açıklaması yaptı.
ERDOĞAN YORUM YAPMADI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Biden'ın 1915 olayları için 'soykırım' ifadesini kullanmasının ardından kameraların karşısına geçti. Sağlık görevlileri ile iftarda buluşan Erdoğan, Üsküdar İlçe Sağlık Müdürlüğü önünde yaptığı açıklamada karar ile ilgili hiçbir söz sarf etmedi.
TÜRKİYE'DEN İLK HAMLE
ABD Başkanı Biden'ın 1915 olayları için 'soykırım' ifadesini kullanması gergin olan Türkiye-ABD ilişkilerinde Ankara-Washington hattını daha da gerdi. ABD'nin Ankara Büyükelçisi Satterfield Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı.
ABD Başkanı Biden'ın 1915 mesajı sonrası ABD'li bir yetkili Reuters'a konuştu. Yetkili, ABD Biden'ın kararının 'kurbanları onurlandırma' amacı taşıdığını, Türkiye'yi suçlamanın amaçlanmadığını söyledi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD Başkanı Biden'ın 1915 olayları ile ilgili Ermeni iddialarının tarihi sentezle uyuşmadığını ve hukuki bir dayanağı olmadığını söyledi.
El Cezire İngilizce televizyonuna konuşan Kalın, Türkiye'nin bundan sonraki süreçte atacağı adım ile ilgili de "Bunun elbette bir siyasi karşılığı olacaktır, bugün Türkiye'nin tutumundan da görüldüğü üzere, Türkiye'de hiç kimse soykırım suçlamasını kabul etmeyecektir. İşlemediğimiz bir suç için sorumlu tutulamayız" dedi.
