Yaşar Kemal, 3,5 yaşındayken kurban kesimi sırasında eniştesinin elindeki bıçağın sağ gözüne saplanması sonucu görme yetisini kaybetti.
Luvan aşiretinden olan babası camide namaz kıldığı sırada, Van'dan göç ederken hayatını kurtardığı ve bakımını üstlendiği Yusuf adındaki genç tarafından öldürüldü. Babasını kaybettiği sırada 4,5 yaşında olan Yaşar Kemal, trajik olaydan sonra 12 yaşına kadar kekeme kaldı.
İlk öyküsü Bebek ve ilk romanı İnce Memed, Cumhuriyet'te tefrika edildi. İnce Memed, yaklaşık 40 dile çevrilerek yayımlandı. Kitapları yurt dışında 140'tan fazla baskı yaptı. Pek çok eserinde Anadolu'nun şehir efsanelerinden ve masallarından yararlandı. PEN Yazarlar Derneği üyesi olan Yaşar Kemal, Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilen ilk Türk yazar oldu.
YAŞAR KEMAL'IN HAYAT HİKAYESİ
6 Ekim 1923 Adana'nın Osmaniye ilçesine bağlı Hemite köyünde dünyaya geldi. Tam adı Kemal Sadık Gökçeli'dir. Annesi Nigar Hanım, babası çiftçi Sadık Efendi'dir.
Yaşar Kemal'in doğum tarihi hakkında çeşitli kaynaklarda farklı bilgiler mevcuttur. Behçet Necatigil tarafından yazılan Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü'nde 1922, Tuba Tarcar Çandar tarafından hazırlanan Yaşar Kemal Fotobiyografi'sinde Ocak 1923 olarak belirtiliyor. Doğum tarihinin nüfus cüzdanında 1926 yazdığını söyleyen Yaşar Kemal, nüfus cüzdanını ilkokulu bitirdikten sonra aldığını, kendi hesaplarına göre doğum tarihinin 1923 olduğunu ifade etti.
Bu tarihin de hatalı olabileceğini belirten yazar, köylülerin yayladan döndüklerinde doğduğunu, bunun da ekim ayına denk geldiğini söyledi. Kendi anlatımına göre bir Türkmen köyünde tek Kürt ailenin çocuğu olarak doğup büyüyen Yaşar Kemal, evde Kürtçe, köyde ise Türkçe konuşurdu.
AİLESİYLE 1,5 YIL GÖÇ ETTİ
Luvan aşiretinden olan babası, 1. Dünya Savaşı çıkınca ailesiyle birlikte ikamet ettikleri köyden ayrılıp göç etmeye başlamışlardır. Van'dan Diyarbakır'a, buradan da Çukurova'ya 1 buçuk yıl süren göç sonucu geldi. O zamanlar Kadirli'ye bağlı olan 60 hanelik Türkmenlerin yaşadığı Hemite köyüne yerleştiler.
Yaşar Kemal o günleri şöyle anlatıyor: "Babam, anam Doğu Anadolu'dan, 1915'te Rus ordusu Van'ı işgal edince oradan 1,5 yılda Çukurova'ya gelerek bu köye yerleşmişler. Köyde bizimkilerden başka Kürtçe konuşan hiç kimse yoktu. Ben kendimi bildiğimde Kürtçe sadece bizim evin içinde konuşuluyordu. Ben doğduğumda babam çok yaşlı, belki 50 yaşın üstündeydi, anam da çok gençti, 17 yaşında. Evde babamın bir kardeşi, onun karısı, bir de akrabaları ve bir genç kız vardı. Amcamın karısının bir elini Van'da bir top gülle parçası almış götürmüştü. Aile, bir bey ailesiydi. Ailenin mensup olduğu Luvan aşiretinin son beyi Gulihan Bey babamın amcasıydı."
SAĞ GÖZÜ GÖRMÜYORDU
3,5 yaşlarındayken bir kurban kesimi sırasında halasının kocasının elindeki bıçağın kayarak gözüne saplanması sonucu sağ gözü kör oldu. 4,5 yaşındayken, babası camide namaz kıldığı sırada, Van'dan göç ederken ölümden kurtarıp besleyip büyüttüğü Yusuf adındaki oğulluğu tarafından öldürüldü. Bu olaydan sonra 12 yaşına kadar kekemeliğe tutuldu.
Yaşar Kemal trajik olaydan şöyle bahsediyor: "Ben babamın camide, o, namaz kılarken yanındaydım, hançerlendiği akşamdan sonra, sabaha kadar yüreğim yanıyor, diye ağladım. Ardından da kekeme oldum ve 12 yaşıma kadar zor konuştum. Yalnız türkü söylerken kekemeliğim geçiyordu. Hiç kekelemiyordum. Kitap okurken de, okur yazar olduktan sonra, hiç kekelemedim. 12 yaşımdan sonra kekemeliğim geçti."
OKUMA YAZMAYI 9 YAŞINDA ÖĞRENDİ
Babasının öldürülmesinden sonra annesi Nigar Hanım, yazarın amcası Tahir Efendi ile evlendi. Babası varlıklı biriyken ölümü sonrası ailesinin maddi durumu değişti ve köyün en fakir ailelerinden oldular.
8 yaşındayken köye gelen çerçinin, köy kadınlarının borcunu bir deftere yazdığını gördü ve yazılanın yazı olduğunu öğrendi. 9 yaşındayken Adana'nın Burhanlı köyündeki ilkokula giderek 3 ayda okuma ve yazmayı öğrendi. Ortaokul ikinci sınıftayken sınavla Türk Maarif Cemiyeti'nde yatılı olarak okumaya başladı fakat 3 ayı bulan devamsızlığından ötürü yatılı okuma hakkını kaybetti. Son sınıftayken okuldan tasdikname ile ayrılarak çeşitli işlerde çalıştı.
NOBEL'E ADAY GÖSTERİLEN İLK TÜRK OLDU
Kuzucuoğlu Pamuk Üretme Çiftliği'nde ırgat katipliği (1941), Adana Halkevi Ramazanoğlu kitaplığında memurluk (1942), Zirai Mücadele'de ırgatbaşlığı, daha sonra Kadirli'nin Bahçe köyünde öğretmen vekilliği (1941-1942), pamuk tarlalarında, batozlarda ırgatlık, traktör sürücülüğü, çeltik tarlalarında kontrolörlük yaptı.
Yaşar Kemal, Türkiye'den aldığı birçok ödülün yanı sıra Uluslararası Cino del Duca ödülü, Légion d'Honneur nişanı, Commandeur payesi, Fransız Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres nişanı, Premi Internacional Catalunya, Fransa Cumhuriyeti tarafından Légion d'Honneur Grand Officier rütbesi, Alman Kitapçılar Birliği Frankfurt Kitap Fuarı Barış Ödülü'nün de bulunduğu yirmiyi aşkın ödül, ikisi yurt dışında beşi Türkiye'de olmak üzere, yedi fahri doktorluk payesi almıştır. 1973'te Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterildi. Nobel'e aday gösterilen ilk Türk olan Kemal, verdiği bir röportajda "Ölene kadar da aday olacağım" dedi.
EDEBİ KİŞİLİĞİ
Eğitimini düzenli bir biçimde tamamlama imkanı bulamayan Yaşar Kemal, hayat okulunda kendi kendini yetiştirdi. Daha çok küçük yaşta doğaya, insanlara ve topluma karşı ruhunda uyanan ilgi, eserlerinin temelini oluşturdu. İçinde yetiştiği Çukurova'da saf, el değmemiş doğayı, karıncadan kartala kadar tüm canlıları gözlemledi ve inceledi.
Yazar doğayla, bitkilerle ve hayvanlarla iç içe yetişti. Eserlerindeki bitki adlarının tercüme edilen dilde bulunamıyor olması, eserlerini yabancı dillere çevirenlerin en çok yakındıkları konuların başında gelir. Halk kültürü açısından çok zengin bir bölge olan Çukurova'da büyüyen sanatçı için, folklor vazgeçilmezdir. Folkloru kendisinin köken kültürü sayar. Sadece Çukurova'yı değil, Anadolu'nun birçok bölgesini de sonradan değişik vesilelerle dolaşan Yaşar Kemal'in en büyük merakı yine buraların folkloru oldu.
Halkın içinde yer alıyor, onları çok iyi tanıyor olması, sanatını en iyi şekillendiren unsurların başında gelir. 1942-1944 yıllan arasında Ramazanoğlu Kütüphanesi'nde çalışırken okuduğu yüzlerce klasik eser sanatını oluşturan diğer bir unsurdur. Seçilmiş eserleri okumasında Arif, Abidin ve Güzin Dino'ların yardımları oldu. Hatta Güzin Dino, yazara okuması gereken kitapları gösteren ve Fransız klasiklerinden oluşan bir liste verdi. Üzerinde derin etkiler bırakan biri de, gözleri görmeyen ve hayatı halk arasında efsaneleşmiş bir dengbej olan Abdale Zeyniki'dir. Adana'da 1940'lı yıllardaki mevcut kültür çevreleri ve aydınları da sanatının oluşmasında önemli unsurlardandır.
Yaşar Kemal, Şenol Güneş, Yılmaz Morgül
YAŞAR KEMAL'İN ÖLÜMÜ
1952-2001 yılları arasında Thilda Serrero ile evli kaldı. İkinci evliliğini 2002 yılında Ayşe Semiha Baban ile gerçekleştirdi. 28 Şubat 2015 tarihinde organ yetmezliği nedeniyle İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede vefat etti. Cenazesi, 2 Mart 2015 tarihinde düzenlenen törenin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
YAŞAR KEMAL HİKAYELERİ
Pis Hikaye
Bebek, Dükkancı
Memet ile Memet
Sarı Sıcak
YAŞAR KEMAL ROMANLARI
İnce Memed
Teneke
Höyükteki Nar Ağacı
Orta Direk / Dağın Öte Yüzü 1
Yer Demir Gök Bakır / Dağın Öte Yüzü 2
Ölmez Otu / Dağın öte Yüzü 3
Demirciler Çarşısı Cinayeti
Yusufçuk Yusuf
Yılanı Öldürseler
Al Gözüm Seyreyle Salih
Kuşlar da Gitti
Deniz Küstü
Yağmurcuk Kuşu
Kale Kapısı
Kanın Sesi
Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana
Karıncanın Su İçtiği
Çıplak Deniz Çıplak Ada / Bir Ada Hikayesi
Tek Kanatlı Bir Kuş
YAŞAR KEMAL DENEMELERİ
Ağıtlar
Taş Çatlasa
Baldaki Tuz
Gökyüzü Mavi Kaldı
Ağacın Çürüğü
Sarı Defterdekiler
Ustadır Arı
Zulmün Artsın
YAŞAR KEMAL RÖPORTAJLARI
Yanan Ormanlarda Elli Gün
Çukurova Yana Yana
Peri Bacaları
Bunların hepsini Bu Diyar Baştan Başa
Allah'ın Askerleri
Röportaj Yazarlığında
Çocuklar İnsandır
YAŞAR KEMAL ÇEVİRİLERİ
Ay Işığı Kuyumcuları