Sosyalist siyasi duruşuyla bilinen Tarık Akan, Yeşilçam döneminde işçiliği ve emeği konu edinen filmlerde rol aldı. Verdiği bir röportajda, "1970'te sinemaya başladığım zaman yalnızca yakışıklılığımdan dolayı salon filmlerinde oynadım. O zaman oyunculuğun, sanatın ne olduğunu bilmiyordum. Her yıl yaklaşık 12 film çektim. Aradan dört yıl geçtikten sonra sonra şunu sorgulamaya başladım: zengin aile çocuğunu oynuyorum ama ben öyle değilim ki! Öyle de büyümedim... O zengin sınıfı da bilmiyorum. Bunları sorguladıktan sonra yaptığım işten dolayı rahatsız olmaya başladım. Hayatımı değiştiren insanlardan biri Vasıf Öngören'dir. Öngören, Brecht'i en iyi bilen, sosyalist bir kişi. Gecem gündüzüm onunla geçmeye başladı" sözlerini kullandı.
Tarık Akan'ın gerçek adı Tarık Üregül'dür. Ünlü aktör, 'Akan' soyadını sahne adı olarak tercih etti.
TARIK AKAN'IN HAYAT HİKAYESİ
13 Aralık 1949'da İstanbul'da dünyaya geldi. Subay olan babası Yaşar Üregül'in görevi dolayısıyla Erzurum Dumlupınar İlkokulu'nda başladığı eğitimini Kayseri'de tamamladı.
Babası emekli olduktan sonra ailesiyle Bakırköy'de yaşamaya başlayan ve Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü'nde okuyan Akan, eğitimi süresince cankurtaranlık ve işportacılık yaptı.
Tarık Akan, 1970'te 'Ses' dergisinin açtığı 'Sinema Artist Yarışması'nda birinci olunca, Makine Mühendisliği bölümünden ayrıldı ve Gazetecilik Yüksek Okulu'na girdi.
Sinemaya geçmeden önce bir süre düğün salonlarında müdürlük, sandal kiralama gibi işlerle uğraşan Akan, 'Solan Bir Yaprak Gibi' adlı film ile 1971'de sinemaya adım atıp Tarık Akan adını kullanmaya başladı.
Sanatçı, aynı yıl Sadık Şendil'in kaleme aldığı, Orhan Aksoy'un yönettiği 'Emine' filminde ise Filiz Akın ile başrolü paylaştı.
7 ALTIN PORTAKAL ÖDÜLÜ
Türkiye'nin Altın Portakal'da 7 ödüle sahip tek erkek oyuncusu olan Akan, ilk ödülünü “Suçlu” adlı filmdeki rolüyle 1973'de aldı.
Yönetmenliğini Ertem Eğilmez'in yaptığı 1973 yapımı 'Canım Kardeşim' ile 1974 yapımı 'Hababam Sınıfı'nda başrol oynayan sanatçı, 1970-1975 arasında, yılda 12 filmde rol alarak Türk sinemasının unutulmaz isimlerinden biri haline geldi.
Filmlerinde sıklıkla 'Ferit' adını kullanan başarılı sanatçı, bu dönemde Türk sinemasının ünlü kadın sanatçıları Gülşen Bubikoğlu ile 'Ah Nerede', Emel Sayın ile 'Mavi Boncuk', Hülya Koçyiğit ile 'Sev Kardeşim', Hale Soygazi ile 'Gece Kuşu Zehra' filminde rol aldı.
Tarık Akan ve Cüneyt Arkın
MADEN FİLMİNDE CÜNEYT ARKIN İLE ROL ALDI
Tarzıyla 1970'li yıllara damgasını vurarak Yeşilçam'ın jönleri arasına giren Akan, 1977'de Zeki Ökten'in yönetmen koltuğuna oturduğu 'Sürü' filminin ardından politik filmlerde rol almaya başladı. Tarık Akan, 1978'de Cüneyt Arkın ile başrolü paylaştığı 'Maden' filminin sonrasında, 1979'da zorunlu askerlik görevini yedek subay olarak Denizli'de tamamladı. 'Maden' filmini bir söyleşide anlatan Akan, yapımında da emek harcadığı filmden şu sözlerle bahsetti:
"O dönemde Türkiye'nin en çok seyredilen filmi ve benim de o dönemde en çok para kazandığım filmdir. O dönemde tüm sendikaların, işçi sendikalarının her yerinde, dağ başlarına kadar çıkartılıp oynatılan bir filmdir. Görevini çok güzel yerine getirmiştir. Sendikacılık, işçilik, işçi olmak, emek, sermaye nedir, açık ve net olarak altı çizilmiş olarak veren filmlerden biridir."
Senaryosunu Yılmaz Güney'in yazdığı, Şerif Gören ile Güney'in yönettiği 1982 yapımı Altın Palmiye ödüllü 'Yol' filminde de rol alan Akan, 1990'da Rıfat Ilgaz'ın aynı adlı eserinden uyarlanan 'Karartma Geceleri'nde başrolde yer aldı.
HAPİSHANE GÜNLERİNİ KALEME ALDI
Sanatçı Akan, 1985'te Berlin Uluslararası Film Festivali'nde mansiyon, 1992'de Adana Altın Koza Film Festivali'nde 'En İyi Erkek Oyuncu', 1996'da Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde 'Yaşam Boyu Onur Ödülü', 2006'da Sinema Yazarları Derneği 'Onur Ödülü', 2007'de ise Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği'nde 'Sinema Emek Ödülü' kazandı.
Tarık Akan, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından 1981'in başlarında, Almanya'da yaptığı bir konuşma yüzünden Türkiye'ye dönüşünde tutuklandı. 12 yıl hapis istemiyle yargılanarak 2,5 ay hücre hapsi cezası alan sanatçı, hapishane günlerini ve darbe sürecini 2002'de yayımlanan 'Anne Kafamda Bit Var' kitabında kaleme aldı.
TARIK AKAN'IN VEFATI
Akciğer kanserine yakalanan Tarık Akan, tedavisini İstanbul'da devam ederken 16 Eylül 2016 tarihinde 67 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi, 18 Eylül 2016 günü Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu'nda düzenlenen anma etkinliği sonrasında Teşvikiye Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Bakırköy Mezarlığı'na defnedildi.
ÖZEL YAŞAMI
1986-1989 yıllarında Yasemin Erkut ile evli kaldı. Bu evliliğinden 'Barış Zeki' adında bir çocuğu ve 'Yaşar Özgür' ile 'Özlem' adındaki ikiz çocukları oldu. 1990-2016 yılları arasında Acun Günay ile birlikte hayatını sürdürdü.
Tarık Akan ve oğlu Barış Zeki Üregül
TARIK AKAN FİLMLERİ
1971 - Solan Bir Yaprak Gibi
1971 - Emine
1971 - Vefasız
1971 - Beyoğlu Güzeli
1971 - Melek mi, Şeytan mı?
1972 - Kaderimin Oyunu
1972 - Feryat
1972 - Aşkların En Güzeli
1972 - Sisli Hatıralar
1972 - Suçlu
1972 - Azat Kuşu
1972 - Para
1972 - Sev Kardeşim
1972 - Tatlı Dillim
1972 - Üç Sevgili
1973 - Yeryüzünde Bir Melek
1973 - Bebek Yüzlü
1973 - Umut Dünyası
1973 - Yalancı Yarim
1973 - Canım Kardeşim
1973 - Oh Olsun
1974 - Yaz Bekarı
1974 - Boşver Arkadaş
1974 - Kanlı Deniz
1974 - Esir Hayat
1974 - Mahçup Delikanlı
1974 - Memleketim
1974 - Hababam Sınıfı
1974 - Mavi Boncuk
1975 - Çapkın Hırsız
1975 - Ah Nerede
1975 - Evcilik Oyunu
1975 - Delisin
1975 - Merhaba (Bizim Aile)
1975 - Ateş Böceği
1975 - Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
1975 - Gece Kuşu Zehra
1976 - Kader Bağlayınca
1976 - Öyle Olsun
1976 - Aşk Dediğin Laf Değildir
1977 - Şeref Sözü
1977 - Sevgili Dayım
1977 - Nehir
1977 - Baraj
1977 - Bizim Kız
1978 - Lekeli Melek
1978 - Kanal
1978 - Maden
1978 - Seninle Son Defa
1978 - Sürü
1980 - Adak
1981 - Herhangi Bir Kadın
1981 - Delikan
1982 - Kaçak
1982 - Yol
1982 - Arkadaşım
1983 - Çocuklar Çiçektir
1983 - Derman
1983 - Gecenin Sonu
1983 - Beyaz Ölüm
1984 - Pehlivan
1984 - Yosma
1984 - Alev Alev
1984 - Damga
1985 - Kan
1985 - Paramparça
1985 - Tele Kızlar
1985 - Bir Avuç Cennet
1986 - Beyoğlu'nun Arka Yakası
1986 - Acı Dünyalar
1986 - Kıskıvrak
1986 - Adem ile Havva
1986 - Ses
1987 - Kızımın Kanı
1987 - Yağmur Kaçakları
1988 - Dönüş
1989 - Üçüncü Göz
1990 - Berdel
1990 - Karartma Geceleri
1990 - Bir Küçük Bulut
1991 - Bir Kadın Düşmanı
1991 - Uzun ince Bir Yol
1991 - Devlerin Ölümü
1993 - Yolcu
1993 - Çözülmeler
1995 - Aşk Üzerine Söylenmemiş Her Şey-Hep Aynı
1996 - Mektup
1999 - Eylül Fırtınası
2000 - Hayal Kurma Dersleri
2002 - Meşrutiyet - Abdülhamit Düşerken
2002 - Gülüm
2003 - Vizontele Tuuba
TARIK AKAN DİZİLERİ
1992 - Taşların Sırrı (Kuray)
2002 - Koçum Benim (Can)
2004 - Gece Yürüyüşü (Sinan)