Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu, dün gerçekleştirdiği toplantıda politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 100 baz puan düşürerek yüzde 14’ten yüzde 13’e indirdi. Karar sonrası dolar/TL 18’in hemen altından 18,15 seviyesine kadar yükseldi.
Karar öncesi anketlere katılan ekonomistler TCMB’nin politika faizini ağustos ayında sabit bırakacağını tahmin ediyordu. Tahminlerde bu yıl için belirgin değişim beklentisi de yer almıyordu. Bu nedenle enflasyonun arttığı ve küresel merkez bankalarının faiz artışlarına devam ettiği ortamda gelen indirim kararı dünya basınında da geniş yankı buldu.
'KARAR EKONOMİYİ İSTİKRARSIZLAŞTIRIR'
Bloomberg kararı “Erdoğan faiz indirdi, şimdi sıra bankalarda” başlığı ile duyurdu. Financial Times ise “Türkiye enflasyon yükselirken faiz indirerek şaşırttı” başlığı ile aktardı.
Reuters’a konuşan bir uzman kararın yeni bir kur krizini tetikleyebileceğini belirtti. Wall Street Journal ise faiz indirimlerinin Türkiye ekonomisini istikrarsızlaştırdığını ve yüksek enflasyonun Erdoğan’a yönelik halk desteğini zayıflattığını belirtti.
BLOOMBERG: MERKEZ'DEN SONRA SIRA BANKALARDA
Bloomberg’te Beril Akman ve Tuğce Özsoy imzalı haberde bankaların kredilerde TCMB politika faizinin iki katı faiz uyguladığı belirtilerek bunun yaşattığı rahatsızlık vurgulandı. Haberde ticari kredilerin yıllık faizlerinin yüzde 30’lara dayandığı ve iş dünyasından şikayetlerin geldiği hatırlatılarak “Ekonomiyi krediyle canlandırmak Erdoğan hükümetinin uzun süredir tercih ettiği bir politika” denildi.
Haberde görüşlerine yer verilen Merkez Bankası eski başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Hakan Kara “Muhtemelen bazı ek bilanço kısıtlamaları ile bankaların kredi faizlerini mevduat faizlerine yaklaştırması için teşvikler yapılacak” dedi.
New York merkezli Medley Global Advisors’ın gelişen piyasalar direktörü Nick Stadtmiller de merkez bankasının hedeflenen sektörlere kredi maliyetlerini düşürmeye çalışacağını belirtti.
'AMAÇ, İYİ YA DA KÖTÜ, SEÇİME KADAR İŞLERİ İLERİYE TAŞIMAK OLABİLİR'
Financial Times’ta ise Ayla Jean Yackley tarafından kaleme alınan yazıda beklentilerin faizi yüzde 14’te sabit bırakma yönünde olduğu ancak kararın sürpriz bir şekilde alındığı belirtildi.
Haberde Boğaziçi Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olarak görev yapan Ceyhun Elgin’in görüşlerine yer verildi. Sözcü'nün aktardığına göre Elgin “Büyümenin yavaşlayabileceğine dair işaretlerin ortasında indirim için talimatlar gelmiş olabilir. Amaç, iyi ya da kötü, seçime kadar işleri ileriye taşımak olabilir” dedi.
Haberde seçimlere bir yıldan az bir süre kala Türkiye’de yaşam pahalılığı nedeniyle yaygın bir mutsuzluk yaşandığı ve Erdoğan’a olan desteğinin tarihi en düşük seviyelere gerilediği belirtildi. Metinde “Erdoğan, zayıf TL’nin ihracatı destekleyeceğine ve ucuz kredinin yatırımları ve istihdamı artıracağına inanıyor” denildi.
Haberde son olarak TD Securities’in gelişen piyasalar bölümü başkanı Cristian Maggio’nun notuna yer verildi. Maggio, “Bu kararla Merkez Bankası enflasyon hedeflemesini bir kenara bırakarak büyümeyi destekleme hedefini ortaya koyuyor. Ancak yüzde 80’lik enflasyonla bu tarif sadece felaket anlamına geliyor” dedi.
'FAİZ İNDİRİMİ SÜRERSE DAHA SIKI SERMAYE KONTROLLERİ GELEBİLİR'
İngiliz haber ajansı Reuters ise kararın ardından çeşitli uzmanların görüşlerine yer verdi.
Capıtal Economıcs gelişen piyasalar ekonomisti Jason Tuvey kararla ilgili “TCMB iktisadi ortodoksluğa karşı mücadelesini şiddetlendirdi… Bu son adım, yeni bir kur krizini tetikleyebilir. Her şeyden öte, TCMB’nin talimatlarını Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan aldığı bariz” değerlendirmesinde bulundu.
Tuvey bu adımın yeni bir kur krizi yaşanması riskini artırdığını belirterek “TCMB önümüzdeki aylarda faiz indirimlerine devam ettiği takdirde daha sıkı sermaye kontrollerine yöneleceğini tahmin ediyoruz” dedi.
Socıete Generale stratejisti Marek Drımal ise “Bölgedeki diğer merkez bankaları faiz artırmaya devam ederken veya en azından istikrarı tercih ederken, bu faiz indirimi TL’nin daha fazla değer kaybetmesine neden olabilir. Bu şaşırtıcı bir karar. Enflasyon henüz zirveye ulaşmadı ve ekim ayında yüzde 87 civarında zirve yapacağını tahmin ediyoruz” dedi.
'TÜRKİYE EKONOMİSİNİ İSTİKRARSIZLAŞTIRDI, İKTİDARI TEHLİKEYE ATTI'
Wall Street Journal ise analizinde “Erdoğan, artan enflasyona rağmen ekonomik büyümeyi canlandırmak için geçen yıl merkez bankasına baskı yaptıktan sonra Türk lirası değerinin yarısından fazlasını kaybetti. Bu hareket Türkiye ekonomisini istikrarsızlaştırdı ve Erdoğan’a yönelik halk desteğini zayıflatarak, yaklaşık yirmi yıllık iktidarı tehlikeye attı” ifadelerine yer verdi.
Haberde görüşlerine yer verilen BlueBay Asset Management’ta stratejisti Timothy Ash “Şok oldum derdim ama aslında olmadım. Şok edici ama beklenmedik değil. Yaptıkları şey bu” dedi.