YUSUF ZİYA CÖMERT/ANKARA
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’nin Suriye’den çekilme kararına ilişkin “Sürecin PYD/YPG’nin bölücü gündemine hizmet etmemesi gerektiğini net bir şekilde ilettik” dedi. ABD’den Patriot hava savunma füzelerini de alabileceklerini belirten Çavuşoğlu bunun Rusya’dan alınan S400 sistemlerinin satış sürecini etkilemeyeceğini söyledi. Bakanlığı’nın 2018 yılı değerlendirme toplantısında konuşan Çavuşoğlu Suriye’nin kuzeyindeki gelişmelerden, ABD ile ilişkilere, Rusya ile işbirliğinden hava savunma sistemlerine ve terörle mücadele konseptine kadar pek çok başlıkta önemli açıklamalarda bulundu:
MENBİÇ TAKVİMİNDE GECİKME VAR: Suriye ile ilgili Münbiç yol haritasının bir an önce uygulanması ve Fırat’ın doğusuna geçilmesi konusunda Türkiye kararlılığını sıklıkla tekrarladı. Takvimde bir gecikme olduğunu ABD tarafı da kabul ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Fırat’ın doğusuna müdahale edeceğiz açıklamalarının ardından Suriye’de önemli değişimler yaşanmaya başlandı.
ÇEKİLME KOORDİNELİ OLACAK: ABD yönetimi buradan çekileceğini açıkladı. Bu sürecin nasıl koordine edileceği ve sahada boşluk oluşmasının önüne nasıl geçileceği Dışişleri, Milli Savunma bakanları ve askerler düzeyinde karşılıklı ele alınıyor. Bu kararı memnuniyetle karşıladık ve ABD ile yakın diyalog içinde olacağız. Esasen bu çekilme sürecinin PYD/YPG’nin bölücü gündemine hizmet etmemesi gerektiğini de muhataplarımıza net bir şekilde ilettik. ABD birliklerileri çekilene kadar Münbiç yol haritasının tamamlanması için Washington ile mutabakat sağladık
IŞİD’İ BİTİRECEK GÜCE SAHİBİZ: YPG’ye ihtiyaç olmadığını, DEAŞ’ı birlikte temizleyebileceğimizi Sayın Cumhurbaşkanımız Trump’a ve tüm muhataplarına yani ABD değil sadece, Avrupalı muhataplarına, koalisyonun içindeki muhataplarımıza da net bir şekilde söylemiştir. DEAŞ ile mücadelede terörist örgütler hariç biz herkesle de iş birliği yaparız ama Türkiye tek başına da bu bölgede DEAŞ terör örgütünü etkisiz hale getirecek güce ve iradeye sahiptir.
YPG’NİN ELİNDEKİ AĞIR SİLAHLAR: ABD bize, YPG/PKK’ya verdiği silahları geri alacağına dair söz verdi. Elinde ne kadar kaldı? Bu silahları da geri almaları gerekiyor. Bu çekilme kararından sonra da bu konudaki hassasiyetimizi ve verdikleri sözleri kendilerine hatırlattık ve talebimizi yineledik. ABD’nin geri çekilme kararı bizim için de dünya için de sürpriz oldu. Ama olumlu oldu. ABD’li mevkidaşım Pompeo ile yaptığımız görüşmede de Menbiç yol haritasının en azından çekilinceye kadar uygulanması gerektiğini söyledik. Askeri makamlar arasında şimdi görüşmeler sürüyor.
İDLİB MUTABAKATI DÖNÜM NOKTASI OLDU: Türkiye’nin Rusya’yla imzaladığı İdlib Mutabakatı, Suriye için bir dönüm noktası oldu. Irak’ta da PKK’nın varlığına yönelik operasyonlarımız devam ediyor. Önceliklerimizden bir tanesi hükümet kurulduktan sonra Irak’tan da PKK’nın tamamen temizlenmesi. Bunu Irak yönetimiyle birlikte yapacağız.
İRAN’A YAPTIRIM BÜTÜN DÜNYANIN ENDİŞESİ: ABD’nin İran’a yönelik yaptırım kararı ve nükleer anlaşmadan çekilmesi Türkiye’nin yanı sıra tüm Avrupa ve dünyayı endişelendirdi. Uluslararası toplumun da bizimle aynı düşündüğünün farkındayız. Umarım bu yaptırım ve nükleer anlaşmadan çekilme kararından ABD vazgeçer, diyalogla sorunlar çözülür.
TERÖRE KARŞI TEREDDÜT ETMEYİZ: (YPG ya da SDG rejimle anlaşırsa ve rejimin de Fırat’ın doğusuna girme ihtimali üzerine) Sınırın öbür tarafında bir terör örgütü varsa ve bu terör örgütü tehdit oluşturuyor ya da oluşturma potansiyeli taşıyorsa Türkiye bu konuda gereğini yapar. Yani burada ABD veya bir başkası olmuş farketmez. Veya rejim girdi. Diyelim ki sizin söylediğiniz gibi burayı kontrol etti, anlaştılar ve YPG de orada. Hiç tereddüt etmeyiz.
PATRİOT ALIRIZ AMA S400’Ü İPTAL ETMEYİZ: Muhataplarımıza S-400’ün tamamlanmış bir anlaşma olduğunu ve geri dönüşün olmadığını söylüyoruz. F-35 konusunda en son yine telefon görüşmesinde de Trump yine (konuyu) kendiliğinden açtı. ‘Siz önemli parçaları üretiyorsunuz, önemli bir ortaksınız, biz bu konuda gerekli talimatları verdik.’ dedi. Kongre’ye de söyledik: ‘Bunun karşılığında S-400’ü iptal edin derseniz bu olmaz, bu tamamlanmış anlaşmadır.’ Onlar da tabii şaka yollu, ‘hiç bir zaman, hiç bir şey için geç değildir’ diyorlar ama S-400’leri biz aldık. Patriot alırız ama aldığımız S-400’ leri de iptal etmeyiz.
RUSYA’DA DEĞERLENDİRME TOPLANTISI YAPACAĞIZ: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla gelecek günlerde Rusya’yı ziyaret ederek ABD’nin çekilme kararından sonra durumu değerlendireceğiz. Rusya sahada bir aktör. Dolayısıyla yeni gelişmeleri Rusya ile değerlendirmemiz de normaldir.
FRANSA’YA BİR FAYDASI OLMAYACAK: Fransa’nın YPG’ye destek verdiği biliniyor. Bölgeye ilave asker gönderdiğine dair bir bilgi yok, sadece mevcutları koruyacaklarını açıkladılar. Yani burada Suriye’nin geleceğine yönelik katkı sağlayacaklarsa eyvallah ama YPG’yi korumak amacıyla kalacaklarsa, bunun kendilerine de YPG’ye de bir faydası olmaz.
KAŞIKÇI CİNAYETİNİ BM’YE TAŞIYABİLİRİZ
Cemal Kaşıkçı cinayeti sonrasında Türkiye’nin izlediği politika tüm dünya ve uluslararası toplum tarafından takdirle karşılandı. Diğer taraftan yerel iş birlikçiler kimdir, talimatı kim verdi, bu konuda uluslararası toplumun düşünce ve kararları var. Ama henüz daha bunlar da açığa çıkmadı. Yani bu soruşturma henüz neticelenmedi. Şimdi herkesin uluslararası toplumda özellikle BM’den bir beklentisi var. Birleşmiş Milletler’e birlikte başvurmak için bazı ülkelerle temaslarımız devam ediyor.
ADLİ BİR VAKA SİYASİ SORUN DEĞİL
Bu cinayet adli bir vaka. Türkiye, Suudi Arabistan’la ilişkilerine önem atfediyor ve Kaşıkçı cinayetini ikili bir siyasi sorun olarak görmüyor.
AB İLE NORMALLEŞME BAŞLADI
Avrupa Birliği’yle (AB) ilişkilerde de bu sene fasıl açılmasa da bir normalleşme süreci başladı. Bu normalleşme sürecinin özellikle şu anda üzerinde çalıştığımız alanlarda somut neticeler almasını istiyoruz.
NEW YORK İMAMI TUTUKLANDI
ABD’deki FETÖ mensuplarının iadesi için görüşmelerimiz sürüyor. 84 kişilik bir listeyi ABD Dışişleri Mike Pompeo ve Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’a verdik. İlave bilgi ve delilleri, Adalet Bakanlığımız bize ulaştırdıkça biz de muhataplarımıza ulaştırıyoruz.FBI tarafından ABD’de FETÖ hakkında yürütülen soruşturmayı ciddiye alıyoruz bazı neticeleri görmeye başladık. New York ziyaretim sırasında Güney New Jersey’de bir imamın tutuklandığını ve FBI’ın soruşturmasını yürüttüğünü bizim vatandaşlarımız söyledi.