2019 yılında Silivri merkezli yaşanan depremler ve ülke genelinde peş peşe meydana gelen sarsıntıların ardından uzmanlar, İstanbul'da beklenen büyük deprem ile ilgili son gelişmeleri değerlendirdi. İzmir'de yaşanan depremde denizin yükselmesi bazı sokak ve binaları su basmasının ardından, İstanbul'daki olası bir depremde tsunami olup olmayacağı merak konusu oldu. İşte, büyük İstanbul depremi zamanı ve şiddeti...
İSTANBUL'DA BÜYÜK DEPREM KAÇ ŞİDDETİNDE OLACAK?
Yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, "Minimum 7.3 deprem geliyor, şakası yok" diye uyardı ve, "İstanbul gibi yapı stokunun yüzde 60’ının zafiyet içinde olduğu bir yerde bunun sonuçları çok büyük olacak" ifadelerini kullandı.
Cumhuriyet'ten İpek Özbey'in sorularını yanıtlayan Naci Görür, deprem için gerekli önlemlerin alınmadığını ve deprem gerçeğinin farkına varılmadığını söyleyerek bazı eleştirilerde bulundu. Kanal İstanbul'un Marmara'ya açıldığı kıta sahanlığında canlı faylar olduğunu gördüklerini söyleyen Prof. Dr. Görür, büyük bir tsunami tehlikesinden bahsetti.
Uzun soluklu, disiplinli, bilimsel yöntemlerle ülkenin belirli katma değerini bu işe verip, bir takım yerleşim alanlarını deprem güvenli hale dönüştürülmesi gerektiğini savunan Görür, şöyle devam etti:
"BROŞÜR DAĞITMAKLA BU İŞ OLMAZ"
"Çetrefil bir iştir. Kısa zamanda ne bütçeniz ne siyasi ömrünüz yeter. Dolayısıyla politikacılar, böyle büyük bir işin içine girmek yerine dört yılını sekiz yıla çıkarmak için, cilalı bir takım kolay işleri yaparak, meydanlardan nutuk atarak halkı bir atmosferin içine sokarak siyaset yapmayı yeğliyor. Çünkü öbür türlü uzun soluklu bir iştir. Diyelim ki siz tüm Türkiye'de deprem kuşaklarında yerleşim alanlarını deprem güvenli hale getirmeye çalışırsanız; çok disiplinli, belirli bütçelerle, aralıksız çalıştığınız zaman bile herhalde 20-30 seneden önce dönüştüremezsiniz."
"Minimum 7.3 deprem geliyor, şakası yok. İstanbul gibi yapı stokunun yüzde 60'ının zafiyet içinde olduğu bir yerde bunun sonuçları çok büyük olacak" diyen Görür, "Broşür dağıtmakla olmaz. Televizyonlarda en çok izlenen saatlerde kamu spotları yayımlanmalı örneğin" önerisinde bulundu.
"KANAL İSTANBUL'UN ARAZİSİ STABİL DEĞİL"
"Bu kanalın güzergahı özellikle Küçükçekmece Gölü'nün kuzeyinde Sazlıdere'den başlayıp, Marmara'nın kıta sahanlığına açıldığı yere kadar olan bölge jeolojik olarak tam anlamıyla anormal tehlikeli ve riskli yerler" diyen Görür, sözlerinin devamında şunları kaydetti:
"Deprem olmamasına rağmen kaymalar, heyelanlar oluyor. O bölgedeki arazi stabil değil, şu anda bile kayıyor. Depremde haşat olur buralar.
"İSTANBUL İÇİN TSUNAMİ TEHLİKESİ VAR!"
İkincisi bu Kanal İstanbul'un Marmara'ya açıldığı kıta sahanlığında deniz araştırmalarında gördük. Bizden önce de arkadaşlarımız yaptıkları araştırmalarda canlı faylar olduğunu gördüler. Bu fayların boyutlarını tam olarak araştıramadık ama canlı oldukları kesin. Olası bir depremde bu faylar harekete geçmek suretiyle kanalın Küçükçekmece'ye kadar olan her yerini tarumar eder. Bundan kaçış yok.
Heyelanlar, bu faylar tarafından aşırı tetiklenebilir. Kaldı ki büyük bir tsunami tehlikesi var. Tsunami bu kanala girdiği zaman, o sırada kanalın içinde gemi falan varsa onu da sürükler götürür ve bir yerlerde taşıdığı malzemelerle kanalı tıkadığı an orada bir barajlanma olur. Bütün kanalın etrafını deniz basar. Bir daha da orayı kurtaramazsın. Kanal İstanbul'un yapılmaması gerekir."
İSTANBUL'UN DEPREME EN DAYANIKLI VE EN RİSKLİ İLÇELERİ HANGİSİ?
"BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ 7.5'İN ÜZERİNDE OLACAK"
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Tekirdağ'da katıldığı konferansta Marmara Denizi'nde bulunan fay hattının kırılması durumunda 7.5'in üzerinde deprem olacağını belirtti. Marmara Denizi'nin içinde bir fay yattığını da ifade eden Kadıoğlu, açıklamalarında şunları söyledi:
"Yaklaşık 174 kilometre bir uçtan Şarköy'e kadar kırılmamış bir fay var. Böyle burada aslanlar gibi yatıyor. Şu parçası 1776'da kırılmış. Şu parçası 1509'da kırılmış. Bu 1902'de bu da 1999'da kırılmış. Bu fay her an kırılmayı bekliyor. İstanbul'da fay denizden geçiyor. Bu bir şans.
Arkadaşlar bu fay için 4 senaryo var. Bu fay nasıl kırılacak. Küçük bir parçası mı kırılacak şurası mı, burası mı yoksa hepsi birden mi kırılacak. Afet yönetiminde biz pek fayla kafa yormayız. Afet yönetiminde en kötü senaryo nedir. En kötü senaryo alınır ve ona göre hazırlık yapılır.
Bu fay birden kırılırsa 7.5'in üzerinde bir deprem olacak. Bunun bir ucu da size dokunuyor. Bu eskiden olduğu zaman Mısır'dan bile duyulmuş 1509 depremi. Yani bu Almanya'dan bile duyulacak diye bekleniyor."
"KURTARMA EKİPLERİ DE AFETZEDE OLACAK"
Kadıoğlu açıklamasının devamında, "Şimdi en büyük yanılgı; deprem olduğu zaman 'kırmızı tulumlu adamlar gelecek anında bizi kurtaracak' İstanbul'da bir deprem olduğu zaman, bu kırmızı tulumlu adamlar, polisler, itfaiye, ambulans hepsi afetzede olacak. Bunların yakınları da afetzede olacak. Yani böyle olmayacak. Bu bir illüzyon. Şimdi arkadaşlar bir gerçek risk var. Birde bizim algıladığımız risk var. Aradaki fark çok önemli bizim o farklı küçültmemiz lazım" diye konuştu.
İSTANBUL'DAKİ SON BÜYÜK DEPREMLER
* 11 Ocak 2020'de İstanbul'da 4.7 büyüklüğünde deprem meydana geldi.
* 26 Eylül 2019'da merkez üssü Silivri'nin Marmara Denizi açıkları olan 5.8 büyüklüğünde deprem meydana geldi.