Devlet yöneticilerimizin hepsi hatta tüm ülke tatil turizmindeki krize odaklanmışken ben başka ve sürekliliği olan bir ihracat kalemini yazmak istedim. Eğitim, yabancı öğrenci, eğitim ihracatı. Bu konuları daha önce duydunuz mu bilemiyorum ama bugün hayretler içinde kalacağınıza inanıyorum. Bu yazımı okuduğunuzda, 1 haftalık turist yerine 5 yıllık öğrenci turisti düşüneceksiniz. Burada aklınıza şu gelebilir. Bizim öğrencilere yetecek üniversite ve mezuniyet sonrası istihdam yokken yabancı öğrenci almak doğru mu? Evet doğru, çünkü yabancı öğrenci sizden sadece eğitim talep ediyor. Üstelik okulu bitirip ülkesine döndüğünde sizin elçiniz oluyor.

Dünyanın gelişmiş gelişmemiş bir sürü ülkesi var. Bu ülkelerde eğitim görmek isteyen milyonlarca çocuk ve ailesi var. Çinli öğrenciler ABD’de okuyor. Hindistanlı öğrenciler gerek ABD’de gerekse Japonya’da okuyor. Suudi Arabistan hükümeti her yıl 13 bin öğrenciye yurtdışı eğitim bursu veriyor. Hepsinin isteği, iyi eğitim almak. ABD’de okuyan yabancı öğrenci sayısı sadece üniversitelerde 690 bin civarında. Düşünün 690 bin öğrenci ABD’de en az 4,5 yıl okuyor. Bu öğrenciler ABD’ye her yıl eğitim, barınma ve yemek parası olarak yılda 35 milyar dolar kazandırıyor. Hem öğrencilere iyi eğitim veriyor hem de bundan para alıyor. Kısacası alan memnun satan memnun, kısacası ABD eğitimi pazarlıyor ve para kazanıyor. Sadece ABD değil, Avrupa hatta uzak doğu bile bu işi başarıyla yapıyor. Bizde ise durum pek iç açıcı değil. Son beş yılda hatırı sayılır bir artış olsa da halen bizden yurtdışına giden, gelenden daha fazla.

Yurtdışından öğrenci gelmesi demek gelen öğrencinin eğitim ücreti, barınma, yemek gibi birçok alanda ülkemize döviz kazandırması demektir. Öğrenci geliyor, okuyor ve okul bitince tekrara ülkesine dönüyor. Kısacası iş istemiyor, aş istemiyor. Şunu da bilmelisiniz ki eğitim ihracatı diğer sektörlere göre çok karlı. Çünkü bir araba ihraç ettiğinizde aslında onun %70’ini ithal ettiğiniz malzemelerle yaptığınız için karlılığınız çok düşük. Oysa eğitimde hammadde zararı yok.

Üniversitelerin bu konuda son yıllarda ciddi çalışmaları var. Yukarıdaki tabloda göreceğiniz üzere, devlet üniversiteleri cüzi ücretlerle öğrenci okutuyor ama özellikle vakıf üniversitelerini kutlamak lazım, 2016 itibarı ile 27 bin yabancı öğrenci okutuyorlar. Yani yılda 1 milyar dolara yakın ihracat yapıyorlar, üstelik içinde ithalat payı yok. Bu konuda başı Bahçeşehir Üniversitesi çekiyor, kendilerini kutluyorum.

Şimdi hükümete soralım; 86 bin yabancı öğrenci önümüzdeki yıllarda 200-300 bine çıksa ortaya çıkan tabloyu düşündünüz mü? 300 bin öğrenci, yılda 35 bin dolar bıraktığında size 10.5 milyar dolar kazandırıyor. Bu parayı hangi tursit size verir ki! İşte bu yüzden lütfen eğitimcilere desteği artırın, çünkü sürdürülebilir kalkınma orada duruyor.