Kamuoyunun haber iştahı
Ukrayna savaşı uzadıkça haberler kamuoyunun haber iştahını azaltıyor. Günün sonunda birbirinin tekrarı gibi görünen olaylar ilginin azalmasına hatta facianın kabullenilmesine kadar varabiliyor. Suriye iç savaşını hatırlayalım: Hangi dram artık bizi etkileyebiliyor ki?
Goethe Üniversitesi’nden Prof. Thomas Scheffer bu tür felaketlerin medya ve kamuoyunda algılanışını ‘’medya kariyeri’’ kavramı ile araştırıyor. Frankfurter Allgemeine Zeitung’da Alman kamuoyunun savaş ve felaketleri algılayış süreci üzerine Scheffer’e dayandırılan bir yorum yayınlandı. Bir iki nüans haricinde bu algılama süreci bütün uluslar için geçerli aslında.
Yine Scheffer’e dönecek olursak savaş felaket türü haber (medya) kariyerleri, kamuoyunun sınırlı irdeleme, anlamlandırma kabiliyetleri karşısında er ya da geç zaafa uğruyor. Yani ‘’kariyer’’ yapamıyorlar. Ukrayna savaşı haberleri, diğer bitmemiş ya da halledilememiş sorunlarla birlikte kamuoyu üzerinde aşırı yüklenilme, üzerine gelinme etkisi yaratıyor.
Alman kamuoyu açısından değerlendirirsek iklim, savaş ve korona gibi temel varoluşsal sorunları kamuoyunun üst üste irdelemesi ve hazmetmesi mümkün değil. Hele tüm bu sorunların bireylerin hayatına etki edecek direk maddi etkileri olacağını hesaba katarsak.
Nitekim Federal Alman Meclisi’nde video aracılığı ile etkileyici bir konuşma yapan Wolodimir Zelenski’nin konuşması, Almanya’ya yapılan yoğun eleştirilere rağmen bir tartışmayı ateşlemedi. Federal Meclis ayakta alkışladığı bu konuşmanın hemen ardından kendi rutin gündemini döndü, iddia ve eleştiriler tartışılmadı.
Ukrayna savaşı Türkiye için de muhtemel ekonomik ve siyasi etkileri itibarıyla ciddi bir sorun. Ama mevcut ekonomik sorunların ve siyasi gerilimlerin üzerine gelen savaş Türkiye’de de uzun süre gündemi öncelikli olarak meşgul edemeyecek. Yani Türkiye kamuoyu da er geç bıkkınlık gösterecek.
Bu savaşın Türkiye üzerindeki uzun vadeli etkilerini tahmin etmek pek mümkün gözükmüyor. İki tarafa eşit mesafede kalmayı sürdürebilecek mi? NATO ve AB’yle yaşanan gerilimli ilişkiler bu savaşla birlikte iyileşecek mi? Ya da bunların tam tersi mi olacak? Pek çok cevabı olabilecek sorular.
Rusya’ya uygulanan yaptırımlar, Türkiye bu yaptırımlara uygulamamakla birlikte, uzun vadede ekonomik olarak bizi ne kadar etkileyecek? Avrupa medyasında yavaş yavaş Türkiye’nin savaşın kazanın olduğu yönünde eleştirel haberler çıkmaya başladı. Ukrayna savaşı ile birlikte net bir biçimde stratejik önemi daha da artan Karadeniz, dış politikamızın seyrine nasıl etki edecek? Savaş sonrası Rusya’nın Suriye politikası ne olacak vs.
Ukrayna savaşının bir savaş olarak medya kariyeri uzun olmayacağı kesin. Ancak etkileri kalıcı ve uzun olacak. Kamuoyunun dikkatlerini savaştan çevirmesi, yukarıda bir kısmını dile getirdiğimiz hiçbir sorunu ortadan kaldırmayacak.
Savaşın çok boyutlu etkileri ve tetikleyeceği muhtemel dönüşümler hakkında kafa yormak gerekiyor. Ukrayna savaşının medya kariyeri kısa sürecek ama siyaset ve ekonomi kariyeri daha yeni başlıyor.