Doğalgaz fiyatında Rusya ile anlaşma sağlanamadı. Bunun üzerine BOTAŞ, Gazprom’a karşı uluslararası tahkime gitti. Türkiye'nin bu hamlesinden sonra Rusya bugün geri adım attı.
Türkiye, Rusya ile doğalgaz fiyatında indirim konusunda anlaşma sağlanamadığı için dün uluslararası tahkime başvurma kararı aldı.
Konuyla ilgili olarak açıklama yapan bir enerji yetkilisi, Rus şirketi Gazprom ile bir süredir görüşmelerin devam ettiğini ifade ederken, bu konuda beklenen gelişmelerin yaşanmadığının altını çizdi. Yetkili, “Dün itibariyle tahkime gidildi, sanırım kararı tahkim verecek" diye konuştu.
Öte yandan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ali Rıza Alaboyun da, konuyla ilgili olarak, Rusya'yla doğalgaz fiyatları konusunda tahkime gidildiğini belirterek, "Aslında son 11 aydır yoğun yazışmalar devam ediyordu fakat buna bir cevap alamadığımız için biz de bize kontrat tarafından verilen yasal süre içerisinde tahkime gittik. Yani şu anda Rusya'yla doğalgaz konusunda tahkimdeyiz" dedi.
BOTAŞ'ın, Gazprom Export ile imzaladığı Mavi Akım Anlaşması ile yılda 16 milyar metreküp ve Batı Hattı anlaşmasıyla da 4 milyar metreküp olmak üzere yılda 20 milyar metreküplük bir doğalgaz alımı yapıldığını hatırlatan Alaboyun, uluslararası anlaşmaların her iki tarafa da haklar verdiğini anlattı.
Alaboyun, şunları kaydetti:
"Alıcı ülkeye diyor ki, 'sen pahalı aldığına inanıyorsan tahkime gidersin' diyor. Satıcı ülkeye de diyor ki 'sen diğerlerinden daha ucuza sattığına inanıyorsan tahkime gidebilirsin'. Bir alıcı olarak fiyatların yüksek olduğunu iddia ediyoruz. İndirim istedik, bunu indirime Rus tarafından da mutabakat sağlandı ilk başta. Kontratın bize vermiş olduğu süre müzakereler bittiği halde içinde bu anlaşmalar imzalanmadı. Belli süre içinde bizim tahkime gitme zorunluluğumuz var, bu kontratlardan kaynaklanıyor. Gazprom'u tahkime götürdük. Muhtemelen bundan sonra da tahkim karar verecek.
Aslında son 11 aydır yoğun yazışmalar devam ediyordu fakat buna bir cevap alamadığımız için biz de bize kontrat tarafından verilen yasal süre içerisinde tahkime gittik. Yani şu anda Rusya'yla doğalgaz konusunda tahkimdeyiz."
"Rusya bizim için iyi bir tedarikçi"
Rusya ile geçmişte de buna benzer gelişmelerin yaşandığını hatırlatan Alaboyun, uzlaşma sağlanması halinde sorunun çözüleceğini söyledi.
Doğalgaz kesintisi spekülasyonlarına mahal vermeyeceklerini belirten Alaboyun, Türkiye'nin fiyat konusunu tahkime götürmesinin doğal bir durum olduğunu dile getirerek, "Bu fiyattan alım yapmaya devam edeceğiz. Tahkimi kazandıktan sonra geriye bu paraların hepsini faiziyle cezasıyla ve saire tahsil edilecek. Şu an anlaşmalarımız çerçevesinde Rusya'dan 2021 yılına kadar Batı Hattı'ndan ve 2026 yılına kadar da Mavi Hat'tan doğalgaz alımımız var. Burada hiçbir kesinti olmadı. Biz bir müşteriyiz, Rusya da bizim için iyi bir tedarikçi" diye konuştu.
Gazprom: Türkiye için doğalgaz fiyatında indirim yapılabilir
Türkiye'nin uluslararası tahkime gitme kararının hemen ardından bugün Rusya'dan geri adım geldi. Rus basınına konuşan Gazprom sözcüsü Sergey Kapriyanov, “Rusya, Türkiye için doğalgaz fiyatında indirim yapabilir. Böyle bir olanak sözleşmede öngörülmekte. Bu durumda 2 gelişme olasılığı olur, ya uluslararası tahkime kadar anlaşma ya da tahkim kararı. Türkiye’nin uluslararası tahkime başvurması normaldir. Sözleşmede öngörülmekte”diye konuştu.
Mahkeme kararına kadar sorunu çözebileceklerini de belirten Kapriyanov, fiyat konusunda net rakam söylemedi.
Gazprom Türkiye'nin 3 milyar metreküp gaz isteğini reddetmişti
7 Mayıs'ta Rus doğalgaz devi Gazprom, Türkiye ile Türk Akım Boru Hattı’ndan doğalgaz arzının Aralık 2016’da başlaması için anlaşmıştı. Bununla birlikte, Gazprom, Türk Akımı'nın yapımının ve hat üzerinden doğal gaz tedarikinin Aralık 2016'da başlayacağını bildirmişti.
9 Ekim tarihinde de Rus doğalgaz devi Gazprom, Türkiye'nin Mavi Akım üzerinden 3 milyar metreküp gaz isteğini reddetmişti.
1 Ocak itibariyle indirime gidecekti
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin geçen yıl aralık ayında Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyarette Türkiye’ye ek doğalgaz sağlayacaklarını ve 1 Ocak itibariyle fiyatta yüzde 6 indirim yapacaklarını söyleyerek, “Buna yönelik görüşmelerimiz devam edecek” demişti.
Putin ziyaretinde ayrıca yeni bir boru hattından da bahsederek Putin, bunun yerine Türkiye’ye yeni bir hat yapılabileceği mesajını vererek, “Yunanistan sınırında Türkiye topraklarında kurulacak bir gaz dağıtım merkezinden de Güney Avrupalı müşterilerin talepleri karşılanabilir” diye konuşmuştu.
Türkiye ile Rusya arasındaki Türk akımı projesinin inşaatı hala başlamadı.
ANKARA/AA
