Şap hastalığı nedir? Şap hastalığı nasıl anlaşılır? Türkiye'de nerelerde görüldü?

Hızla yayılan 'Şap Hastalığı' nedeniyle ülkede hayvan pazarındaki hareketlilik durdu. Bir çok hayvan pazarı geçici olarak kapatılırken, ülkenin büyük bölümü karantina altında. Peki, Peki, Şap hastalığı nedir? Şap hastalığı nasıl anlaşılır? Şap hastalığı insanlara bulaşır mı? Şap hastalığını tedavisi var mı? Türkiye'de nerelerde görüldü? Şap hastalığı hakkında bütün detaylar haberimizde.

Şap hastalığı nedir?

Şap hastalığı, ülkeler arası canlı hayvan ve hayvansal ürün ticaretini olumsuz yönde etkileyen, büyük ekonomik kayıplara neden olan, çift tırnaklı hayvanların akut ve çok bulaşıcı viral bir hastalık olarak tanımlanıyor. Şap'ın 7 farklı serotipi (A, O, C, Asia 1, SAT1, SAT2, SAT3) vardır. Bu serotipler çok sayıda alt tip ve varyanta sahiptir. Şap virusu doğal şartlarda yüksek mutasyon oranına sahiptir. Bu çeşitlilik, hastalıkla mücadelede aşı kullanımını güçleştiren bir etmendir. Sınırlı sayıda bulunan aşı suşları, dünyanın farklı bölgelerinde, bazen aynı bölgede mevcut viruslar için etkili bir koruma sağlayamaz.

Şap hastalığı nasıl bulaşır?

Şap hastalığı (dabak), hasta hayvanların salyaları, derisi ve yapağıları vasıtasıyla diğer hayvanlara bulaşır. Hastalığı taşıyan hayvanların ahırına girenlerin ayaklarına giydiklerine, ot, saman ve yemlere bulaşmaktadır. Hayvanların salyası, burun akıntıları, solunumu, süt, idrar, deri döküntüsü ile bulaşabildiği gibi, rüzgar vasıtasıyla uzun mesafeye ulaşabilmekte, hayvanlarla uğraşan insanlar aracılığı ile de bulaşabilmektedir.

Şap hastalığı nasıl anlaşılır?

Hayvanda ateş yüksekliği, ağızdan akan ipliksi salya ve akar, dilde, diş etinde, dudak ve burun içinde, memede mercimek tanesi kadar içi sıvı olan keseciklerin patlamasıyla oluşan yaralardan, hayvanın tırnak arasında oluşan yaralardan, tırnağın düşmesinden, hayvanın yürümekte zorlanması ve acı çekmesinden, bazen diz çökerek yürümesinden anlaşılabilmektedir.

Şap hastalığı insanlara bulaşır mı? Şap hastalığını tedavisi var mı? 

Hastalık ortaya çıkar çıkmaz sağlıklı hayvanlar hastalıklı olanlardan ayrılır. Şap hastalığına karşı en etkili önlem, aşıdır. Şap hastalığı görülen bölgenin 20 km çapında bulunan bütün hayvanların aşılanması gerekmektedir. Süt sağılan hayvanların meme temizliğine, sağma makinelerinin ve el temizliğine özen gösterilmelidir. Şap hastalığı sonunda ahırların tümü kireç ile boyanmalıdır. Hayvanların meraya çıkacakları dönemde mikroplu meralarda otlatma yaptırılmamalıdır. Hastalıklı hayvanın sütü tüketilmemelidir.

Şap hastalığı öncesinde hayvanlara aşı yaptırılmalı, yeni alınmış olan hayvanların aşısının olup olmadığı kontrol edilmeli, ahırların girişlerinde kireç bulundurulmalı, hayvan bakıcılarından hariç ahıra girilmemeli, sağım öncesi ve sağım esnasında ekipmanların ve ellerin temizliğine dikkat edilmelidir.

Şap hastalığı Türkiye'de nerelerde görüldü?

Kars: Besiciliğin merkezi konumunda olan ve ülkenin hemen her yerine besilik hayvan sevk edilen Kars'ta 1 ayı aşkın bir süreden beri hayvan sevkiyatı yapılamıyor.Şap Hastalığı nedeniyle kentin tümünde hayvan pazarları kapalı. Uygulanan karantinanın 21 Aralık'ta sona ermesi bekleniyor. Ancak karantina süresinin uzatılmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Çorum: Şap hastalığı nedeniyle hayvan pazarı ikinci bir emre kadar kapatıldığı Gıda,Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından ilan edildi. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Orhan Sarı'nın verdiği bilgiye göre çevre illerde ve Çorum Merkez Serban, Narlık, Karaağaç, İnalözü köyleri ile Uğurludağ İlçesi Sazköy köylerinde Asya-1 tipi şap hastalığı görülmesi nedeniyle hayvan pazarı kapatıldı.Mevcut hastalığın yayılma eğilimi göstermesi ve çevre illerde hastalığın yoğun olarak görülmesi nedeniyle bazı hayvan pazarlarının kapalı olduğunu açıklayan Orhan Sarı bu nedenle kontrolsüz hayvan hareketlerinin ortaya çıkabileceğini ifade etti.Orhan Sarı, bu nedenle İlimizde yayılma eğilimi gösteren Şap hastalığının önlenmesi ve oluşması muhtemel şap virüsünün engellenmesi amacı ile İlimizde bulunan tüm hayvan pazarlarının ikinci bir emre kadar İl Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Komisyonu Kararı gereğince kapatılmasına karar verildiğini açıkladı.

Kırşehir:Gıda,Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Kırşehir Merkez ve Boztepe İlçesinde şap hastalığının tespiti üzerine, canlı hayvan pazarını 4 hafta süreyle kapattı.İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünce yapılacak aşılamadan sonra hastalığın kontrol altına alınmasının ardından, pazarın yeniden açılması bekleniyor.

Denizli: Valilik İl Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonu Kararı ile Denizli'nin tamamında büyükbaş ve küçükbaş hayvan hareketleri (alış-satış) durduruldu. Babadağ, Honaz, Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde şap hastalığı görülmesi üzerine Acıpayam Canlı Hayvan pazarı kapatıldı.

Aksaray: Yeşilova ve Bağlıkaya Kasabaları ile İncesu ve Ulukışla Köylerinde 1 Aralık'ta tespit edilen Şap Hastalığı nedeniyle toplanan İl Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonu kararıyla Aksaray Belediyesi Canlı Hayvan Pazarı 4 Aralık itibariyle hastalık riski ortadan kalkıncaya kadar kapatıldı.İl Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonu Kararı'nda Konya ve Kırşehir'de de hastalığın görüldüğü ifade edildi. Kararda, hastalık görülen Yeşilova, Bağlıkaya, Ulukışla ve İncesu mihrakları ile hastalığın bulaşabileceği yerleşim yerlerinde hayvan hareketleri sınırlandırılarak bu yerlere çift tırnaklı hayvanların giriş ve çıkışlarının yasaklandığı ifade edildi. Ayrıca, hastalık mihraklarından alınan numunelerin Şap Enstitüsü'ndeki incelenmesinde sonbahar şap aşılama kampanyasında kullanılan aşı suşundan farklı bir tip çıkması nedeniyle yeniden aşılama yapılacağı bilgisine yer verildi.

Kırıkkale: İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden yapılan açıklama ile, şap hastalığının daha yaygın hale gelmemesi için, Kırıkkale merkezindeki ruhsatlı canlı hayvan pazarının ikinci bir emre kadar kapatılmasına karar verildi.

Bursa: İnegöl ilçesinde, 3 kırsal mahallede bazı büyükbaş hayvanlarda şap hastalığı görülmesi üzerine karantina uygulaması başlatılarak hayvan pazarı geçici olarak kapatıldı. İnegöl İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Mahmut Doğru, basın toplantısı yaparak hayvan pazarının 24 Aralık'a kadar kapatıldığını söyledi. Karantina başlatılan ilçeye hayvan giriş ve çıkışı yasaklandı.

Samsun:İl Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, Amasya, Çorum, Ordu, Sinop ve Tokat İllerinde ve akabinde de Samsun'un Ayvacık, Bafra, Kavak ve Vezirköprü'de arda arda görülen şap hastalığının yayılma riskinin çok yüksek olması nedeniyle ildeki tüm hayvan pazarları kapatıldı. Hayvan giriş ve çıkışları yasaklandı.

Burdur:Gıda,Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Fırat Erkal, Burdur Merkez, Düğer ve Çatağıl köylerinde üç işletmede görülen hastalık nedeniyle hayvan pazarının kapatıldığını ve 21 gün süreyle hayvan sevkiyatının olmayacağını söyledi.Erkal şu bilgileri verdi: “Sadece sonbahar aşılamasında 193 bin hayvanı aşıladık. Şap hastalığının 4 alt tipine etki edebilen bir aşılama yaptık. Bugün itibariyle çıkan hastalık bugüne kadar görülenlerden farklı bir serotip. Başka illerden veya yurtdışından girdiğini düşündüğümüz bulaşma oranı çok yüksek bir tip. Dolayısıyla yaptığımız 191 bin şap aşısı bu alt tip için bağışıklık sağlamıyor. Bununla ilgili olarak Bakanlığımız bir çalışma yaparak bu tip hastalığa karşı da bağışıklık kazandıracak yeni bir aşı üretti.Şimdi bu aşıyı yapıyoruz."