Koronavirüs vakalarının yeniden tırmanışa geçmesi filyasyon ekiplerinin çalışmalarını hızlandırdı. Sağlık Bakanlığı da koronavirüs vakaları ve temaslılarının takibi için teknolojinin yardımıyla yeni bir sistemi uygulamaya koydu. Mekansal İş Zekası (MİZ) sistemiyle filyasyon ekipleri, pozitif vakalar ve temaslıları dijital harita üzerinden takip edebiliyor. Ekipler bir tıkla vakaya yönlendiriliyor.
Koronavirüs vakaları başkentte artmayı sürdürüyor. Bu süreçte sağlık emekçileri ve filyasyon hekimleri artan vakalara yetişmekte zorlanıyor. Ankara’daki merkez ilçeler ise Sağlık Bakanlığı’nın Hayat Eve Sığar uygulamasında kırmızıya bürünmüş durumda. Bu ilçelere göre daha az vakanın olduğu Gölbaşı’ndaki filyasyon çalışmasını ANKA görüntüledi.
Filyasyon süreci ilk olarak koordinasyon merkezinde başlıyor ve bu merkez 3 uygulamayı entegre şekilde kullanıyor. Ekiplerin filyasyonda kullandığı 3 uygulama var. Halk Sağlığı Yönetim Sistemi (HSYS), Mekansal İş Zekası (MİZ) ve saha ekiplerinin cep telefonuyla kullandığı Filyasyon Ve İzolasyon Takip Sistemi (FİTAS). Koronavirüs testi pozitif çıkan hasta HSYS ve MİZ’e otomatik olarak düşüyor.
MİZ sistemi merkezde bulunuyor ve sahadaki ekipleri yönlendiriyor. Haritanın yer aldığı sistemde yeşil noktalar sahadaki ekipleri, kırmızı noktalar pozitif vakalar ve mavi noktalar da temaslıları gösteriyor. Saha ekiplerine MİZ üzerinden vakalar bildiriliyor ve kime hangi hastanın atandığı uygulamada görünüyor. Eğer ekipler merkezden çıkacaksa, koruyucu kıyafetlerini giyerek hasta için yola koyuluyor.
Pozitif vakaya ulaşan ekipler hastanın sağlık durumunu öğreniyor, ilaca başlanacaksa ilacını veriyor ve test gerekiyorsa testini yapıyor. Karantinaya alınan hastanın bundan sonraki süreci aile hekimine bildiriliyor.
VAKALAR AİLE HEKİMLERİNE BİLDİRİLİYOR
Gölbaşı 1 No’lu Ali Soydan Aile Sağlığı Merkezi’nde çalışan aile hekimi Sibel Oğuz, vakaların kendilerine bildirilmesinden sonraki süreci şöyle anlatıyor:
“Filyasyon hekimlerine pozitif olduğu bildirilen hasta bize de bildiriliyor. Bu hastanın temaslıları da sisteme ‘Temaslı pozitif, temaslı negatif’ olarak ekranımıza düşüyor. Filyasyon ekiplerinin çalışmasından sonra biz hastalara kullanması gereken ilaçlar ve bu ilaçların nasıl kullanılacağı, nasıl beslenmeleri gerektiğini, durumları ağırlaşırsa nasıl bir yol izleyeceklerini anlatıyoruz.”
Aile hekimi ve filyasyon ekiplerini koordinesinde hastaların sağlık durumu takip ediliyor. Hasta iyileşene kadar koordinasyon içinde sürüyor. Eğer hastanın durumu ağırlaşırsa filyasyon ekipleri ve aile hekiminin hemen haberi oluyor. 112 ekiplerine hasta bildiriliyor ve giden ambulans vakayı hastaneye gönderiyor.
‘ANNE KORONAYI ÖLDÜRDÜ MÜ?’
Filyasyon süreci ekipleri yıpratıyor. Gün içinde tulum, maske, siperlikle ter içinde uzun saatler çalışmak zorunda olan ekipler, ailelerinden de uzak kalıyorlar. Filyasyonda yer alan Gülşen Demir, sıcak havalarda tulumların terlettiğini ve maskelerin de nefes alıp vermeyi zorlaştırdığını vurgulayarak, “Evlere gittiğimizde tulum ve N95 maskeyle üst katlara çıkmak zor oluyor. Bazen aradığımız zaman hastalar evde olmuyor. Bir sonraki hastaya hızla yetişemiyoruz. Vakaları bitiremediğimiz için de yemek bile yiyemeyebiliyoruz” dedi.
Demir, ailesinden de uzak kalmak zorunda olduğunu söyleyerek, çocuğunun kendisine yakınmasını şöyle aktarıyor: “Mesai saatlerimiz yok. Çalışma saatlerimiz her gün devam ediyor. Hafta sonumuz yok. Çocuklar özlüyor. Oğlum evden çıkarken her gün ‘Anne koronayı öldürdün mü?’ diyor. Onlar da tedirginlik yaşıyor.”
POZİTİF VAKA FRANSA’DAN ÇIKTI
Gölbaşı İlçe Sağlık Müdürü Ülgen Güllü, filyasyon ekiplerini uzun süreler çalıştığını vurgulayarak, 3 vardiya halinde sahayı kontrol etmeye çalıştıklarını söyledi. Güllü, asıl amaçlarını mümkün olduğunca hastaları evde tutmak olduğuna dikkat çekerek, karşılaştıkları bazı vakaları anlattı. Güllü, testi pozitif çıkan Fransız vatandaşı bir Türk’ün Türkiye’de yapılan testinin pozitif çıktığını, filyasyon için gidilen adreste de hastanın bulunamadığını belirterek, şunları aktardı:
“Bu sırada emniyet vatandaşın Fransa’da kullandığı numaraya ulaştı. Biz de vatandaşımıza Whatsapp üzerinde yazarak, ulaştık. Kendisine mesaj attık. Testinin pozitif olduğunu söyledik. Bir süre sonra kendisi bize geri dönüş sağladı. Kendilerinin Türkiye’de test yaptırdıklarını, fakat test sonucu yetişmediği için kendi arabalarıyla yola çıktıklarını ilettiler. Aynı zamanda da Fransa’da da kapıda test yapıldığını ve burada da test vereceklerini söyledi.”
