Dünyaca ünlü psikanalist ve politik psikoloji duayeni Prof. Vamık Volkan, Avrupa’daki mülteci krizi ve İngiltere’nin AB’den ayrılık sürecini Karar’a değerlendirdi. Bir kongre için İstanbul Üsküdar Üniversitesi'ne gelen Prof. Volkan, “Avrupa ülkeleri şimdi biz kimiz diye soruyor” dedi.
ÜRÜN DİRİER
Psikanalizin Nobeli olarak kabul edilen “Mary Sigourney Psikanaliz Ödülü”nün sahibi olan ve iki kez Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilen psikanalist Prof. Vamık Volkan, AB’nin bölünme sürecini değerlendirdi. Küreselleşme ve teknolojinin ülkeler ve kültürler arası sınır kavramını altüst etmesiyle tüm dünyada olduğu gibi Avrupa ülkelerinde de yeni bir medeniyet dönemine girildiğini söyleyen Prof. Volkan, “Bu yeni dönemin adı ‘şimdi biz kimiz’ medeniyetidir.
Ülkeler kendi büyük grup kimliklerine geri dönmek istiyor. Dil, tarih ve kültürel ortaklıklarının olduğu büyük çadırın delinme tehlikesi Avrupa ülkelerini korkutuyor. İngiltere’nin AB’den ayrılma sürecini başlatması da kendi çadırına geri dönme isteği ile atılmış bir adımdır. Diğer Avrupa ülkelerinde de psikolojik ayrılış başlamış durumda. Yakın gelecekte AB’nin dağılabileceğini söyleyebiliriz. Çünkü her ülke ‘şimdi biz kimiz’ diye sormaya başladı” dedi.
Prof. Vamık Volkan, AB'nin dağılma sürecini Karar'a değerlendirdi.
‘BÜYÜK GRUP’ KİMLİĞİ
Mültecilerin Müslüman olup olmamasının sığınmacıları kabul eden ülkenin büyük grup kimliği açısından çok da önemli olmadığını dile getiren Volkan, “Dil, kültür ve tarih birlikteliği büyük grup kimliği açısından çok daha önemlidir.
Örneğin SSCB dağıldığında da Avrupa’ya büyük bir göç dalgası olmuştu. Göç edenlerin çoğu Hıristiyan olmasına rağmen Avrupa ülkeleri bugün olduğu gibi yine rahatsız olmuşlardı” dedi. Ulusun ortak çadırında bir delik açma tehlikesi içeren unsurların terör gibi sahici tehditler olabileceği gibi, kültür farklılığı gibi psikolojik unsurlar da olabileceğine vurgu yapan Volkan’a göre, böyle bir tehlike anında insan hakları, eşitlik ve yardımseverlik gibi değerler geri planda kalıyor. Bu değerlerin yerini ise büyük grup kimliği alıyor.
Büyük grup kimliğine, büyük çadıra dokunan tehlikeler karşısında kişisel özelliklerin grup davranışı altında yok olduğunu ifade eden Prof. Volkan sözlerine şöyle devam etti: “Sadece Avrupa değil, tüm ülkeler için aynı durum geçerlidir. Suudi Arabistan kaç mülteci kabul etmiş, bir bakın. Onlar da dışarıdan geleni ‘öteki’ olanı istemiyorlar. Barışçıl ve yardımsever biri bile , büyük grup çatısı altına girdiği zaman, bireysel olarak makul görmeyeceği davranışları makul hale getirebiliyor. Çünkü büyük gruplar rasyonel değil, bilinçdışı davranır.”
POLİTİK PSİKOLOJİNİN EN ÇOK ARANAN İSMİ
60 yıldır ABD’de yas psikolojisi üzerine çalışan, şu an çalışmalarını Virginia Üniversitesi’nde sürdüren Prof. Vamık Volkan, 1987 yılında aynı üniversitenin çatısı altında Zihin ve İnsan Etkileşimi Araştırmaları Merkezi’ni kurdu. Eski ABD Başkanı Jimmy Carter’ın başkanlığında kurulan Carter Merkezi’nin Uluslararası Müzakere Ağı’nda (INN) üye olarak görev yaptı ve uluslararası sorunların çözümü için çalıştı. Volkan ayrıca Politik Psikoloji Uluslararası Derneği’nin (ISPP) kurucusu olmuş ve başkanlığını yürütmüştür.
