İstanbul seçimlerine ilişkin süreçle, Washington’la S-400 gerilimi ve Trump’ın küresel piyasaları dalgalandıran hamleleri ekonomiyi ısıttı. Dolar kuru 6.25 sınırına, euro 7 liraya ulaştı. Borsa İstanbul da kan kaybetti. Merkez Bankası, 1 hafta vadeli repo ihalelerine ara verdi. Ancak MB’nin kurun ateşini düşürme hamlesi yeterli olmadı.
Seçimler öncesinde oldukça kırılgan olan TL, 31 Mart sonrasında belirsizliklerden kurtulamadı. 6 liraların üzerine çıkan kur, yüksek seyrini korumaya devam etti. İstanbul seçimleri ve ABD ile ilişkiler başta olmak üzere Merkez Bankası’nın rezervleri, yüksek dolarizasyon gibi TL’yi zorlayan başlıkların gündemdeki yerini koruyor. Çin-ABD müzakerelerinde iyimserliğin kaybolması ve İran-ABD arasında artan gerilimin de etkisiyle dolar 6.25 sınırına, euro da 7 liraya ulaştı. Euro/TL, 11 Ekim 2018’den bu yana ilk kez 7 lirayı aştı ve 7.0054’ü test etti. Dolar kuru da 6.2460’a kadar yükseldi ve 24 Eylül’den beri en yükseğini gördü. Sterlin ise 8.1373 liraya tırmandı. Sert artışın ardından TCMB 1 hafta vadeli repo ihalelerine ara verdiğini duyurdu. Merkez Bankası’nın kararıyla kurlar bir miktar gevşedi. Dolar bu hamleden sonra 6.21 TL seviyesine kadar geriledi. Euro 6.97 seyrinde devam ederken, sterlin 8.09’dan işlem gördü. Küresel piyasalarda bozulan risk iştahı ve TL’deki kayıplara paralel Borsa İstanbul’un BIST 100 endeksi 89.000 puanın altına geriledi.
Bu arada Türkiye’nin beş yıl vadeli borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyetini gösteren CDS’ler 11 baz puan artışla 483 baz puana yükselerek Mart sonundan bu yana en yüksek seviyesini gördü. Türkiye’nin dolar cinsi tahvilleri de değer yitirdi. Geçen yıl yüzde 30 değer kaybeden TL, bu yıl bunun üzerine yüzde 17 daha değer yitirdi. Yüksek enflasyon ve şirketlerin döviz borçlarının yükünü taşıyan ekonominin canlanmasının önündeki en büyük engel ise TL’ye olan güvenin azalması. TL Mart ayından bu yana satış baskısı altında. Satış baskısı ABD’nin, Türkiye’nin Rus yapımı S-400 füze savunma sistemlerini satın alma planları nedeniyle yaptırım tehdidinde bulunmasının ardından arttı. S-400’lerin 23 Haziran seçimlerinden kısa süre sonra teslim edilmesi planlanıyor. Analistler seçimin tekrar yapılacağı 23 Haziran’a kadar TL’ye yönelik risk algısının devam etmesini beklerken, S-400 ve F35 nedeniyle ABD ile ilişkiler, TCMB’nin rezervleri, döviz tasarruf sahiplerinin TL’ye geçme isteksizliği gibi risk unsurları da göz önünde bulundurulduğunda TL’deki baskının ve kurdaki yükselişin sürmesi bekleniyor. İçerideki risklerin yanı sıra ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşlarının tekrar alevlenmesi küresel bazda endişe yaratıyor. ABD, Çin’den ithal edilen 200 milyar dolar değerinde ürüne uyguladığı gümrük vergisini Cuma gününden itibaren yüzde 10’dan yüzde 25’e yükseltecek. Yatırımcılar ABD’nin Trump’ın gümrük vergilerindeki artışı durdurmaya çalışan Çin’in müzakerecisi Liu He’nin Washington’da yapacağı temasları izliyor.
Yerleşklerin dövz mevduatı 1.2 milyar azaldı
Yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı, 3 Mayıs ile biten işlem haftasında 1.2 milyar dolar azalarak 179.174 milyar dolara geriledi. Merkez Bankası tarafından dün yayınlanan haftalık bilgilere göre yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı aynı dönemde altın hariç 1.2 milyar dolar azaldı.
CSD primi 8 ayın zirvesinde
Türkiye’nin 5 yıl vadeli Credit Default Swap (CDS) primi Perşembe günkü işlemlerde 487 baz puan ile Eylül ortasında bu yana en yüksek seviyesine tırmandı. ABD’li rahip Brunson’un tutuklanması sonrasında iki ülke arasında tırmanan gerginliğin etkisiyle Eylül ayında 570 bp aşan risk göstergesi, sonrasında ise kademeli olarak azalarak Şubat’ta 297 seviyesine kadar gerilemişti. Söz konusu dönemde 7.2362 ile tüm zamanların yükseğini gören dolar/TL kuru da Şubat ayında 4.96’lı seviyelere kadar indi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz artırımına gitmesi, mali politikaların enflasyonu düşüreceği yönündeki beklentiler ve jeopolitika gerginliklerin azalması risk algısını düşürdü. Türkiye’nin CDS primi Bloomberg tarafından takip edilen 21 gelişen piyasa arasında 1100 baz puanlık Arjantin’in ardından ikinci sırada geliyor. Güney Afrika ise 193 bp ile üçüncü sırada yer alıyor.
‘GEVŞEME ANCAK YIL SONUNDA’
QNB Finans Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdürü Serdar Pazı Bloomberg HT’ye seçim belirsizliğinin bir süre daha ötelenmesi gibi konularla TL varlıklar ve risk priminin yüksek seyredeceğini belirtti. Pazı “5 yıllık risk priminin 400’lerin altından yeniden 480’lere geldiğini görüyoruz, bu önemli bir gösterge” dedi. Kurda yukarı hareketle beraber enflasyonda öngörüldüğü gibi yılın sonuna doğru gevşeme olamayabileceğini belirten Pazı “Enflasyonun sene sonunda yüzde 16’lara inmesinin mümkün olmadığı yavaş yavaş fiyatlanıyor. Gösterge tahvilde ve 10 yıllığın faizinde 5 - 6 ayın en yüksek seviyelerini görüyoruz. Yani Ekim’den bu yana TL varlıklar en zayıf noktada diyebiliriz. Endekste de sert Satışlar sonrası kısmi dip çabası görüyoruz” yorumunu yaptı. Pazı temkinli duruşun korunması gerektiğini kaydetti.
YABANCILAR 43 MİLYON DOLAR SATTI
Merkez Bankası tarafından haftalık menkul kıymet istatistikleri açıklandı. Buna göre, yurt dışında yerleşik kişiler, 3 Mayıs haftasında net 183.3 milyon dolarlık hisse senedi alırken, 225.5 milyon dolarlık Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ve 5.3 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri (ŞBS) sattı. Yurt dışında yerleşik kişilerin bir önceki hafta 27 milyar 995.3 milyon dolar olan hisse senedi stoku, söz konusu haftada 27 milyar 668 milyon dolara geriledi. Geçen hafta yurt dışında yerleşik kişilerin DİBS stoku, 13 milyar 269.4 milyon dolardan 12 milyar 640.5 milyon dolara düştü. Söz konusu dönemde yurt dışı yerleşik kişilerin ŞBS stokları ise 489.3 milyon dolardan 484.1 milyon dolara indi.
MERKEZ HAMLE YAPTI AMA YETMEDİ
Merkez Bankası, TL’deki sert değer kayıplarının ardından ana fonlama aracı olan 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verdiğini açıkladı. Bankacılar TCMB’nin kararı ardından ortalama fonlama maliyetinin kademeli olarak yüzde 25.5’e yükseleceğini belirttiler. TCMB internet sitesinden yaptığı açıklamada “Finansal piyasalarda yaşanan gelişmeler dikkate alınarak, 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verilmesi kararlaştırılmıştır dedi. Reuters’a bilgi veren üst düzey bir bankacı “TCMB’nin kararı ardından gecelik faizlerin, ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin ise beş iş günü içinde kademeli olarak her gün yükselerek yüzde 25.50’ye gelmesini bekliyoruz” dedi. TCMB açıklaması öncesi 6.2420 civarında işlem gören dolar/TL açıklama ile birlikte 6.21’in altını test etti fakat yükseliş yine devam etti.
‘FONLAMA YÜZDE 27’DEN OLABİLİR’
İş Yatırım’dan Muammer Kömürcüoğlu Merkez’in hamlesine dair “Böylece bugün itibariyle fonlama üst banda (yüzde 25.5’e geçecek) ve ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti de bir hafta içinde kademeli olarak yüzde 25.5’e gelecek. Kur üzerinde baskının devam etmesi durumunda fonlamanın geç likidite bandından (yüzde 27’den) yapılma imkânı da var” yorumunu yaptı. Merkez Bankası 22 Mart’ta da haftalık repo ihalelerine ara vereceğini duyurmuş ve 25 Mart itibariyle haftalık repodan fonlamayı kesmişti. 8 Nisan’da da tekrar haftalık repo fonlamasına başlayarak normalleşmeye geri dönmüştü.
BORSA 89 BİN PUANIN ALTINA GERİLEDİ
Önceki günü yüzde 1.3’lük değer kaybıyla 90.272,19 puandan tamamlayan BIST-100 endeksi yeni güne de düşüşle başlayarak 89 bin seviyesinin altına geriledi. Türk Lirası YSK’nın seçim tekrarı kararını aldığı Pazartesi gününden beri en fazla değer kaybeden gelişen ülke para birimi oldu. Rabobank Stratejisti Piotr Matys yaptığı değerlendirmede İstanbul’da seçim tekrarının yatırımcılar için belirsizlik kaynağı olduğunu, TL için bu dönemde iyimser görüşte olmadığını söyledi. Yurt içinde bugün kuru etkileyecek kritik bir veri bulunmuyor. ABD’de üretici fiyat endeksi ve işsizlik maaşı başvuruları takip edilecek. Seçim belirsizliğinin devam etmesi, ABD ile S400 konusunda yaşanan gelişmeler, ABD - Çin ticaret savaşları ise piyasaların radarında kalmaya devam edecek.
